Ο καρκίνος του τραχήλου της μήτρας είναι τέταρτος σε συχνότητα καρκίνος στις γυναίκες και ευθύνεται για περισσότερους από 340.000 θανάτους ετησίως σε όλο τον κόσμο. Σύμφωνα με πρόσφατα επιδημιολογικά στοιχεία (GLOBOCAN 2020-Greece, ICO/IARC, 2021), κάθε χρόνο καταγράφονται στην Ελλάδα 697 νέα περιστατικά καρκίνου τραχήλου μήτρας και 282 θάνατοι από αυτή τη νόσο.

Με τη συμμετοχή εξειδικευμένων επιστημόνων, της ηγεσίας του Υπουργείου Υγείας και εκπροσώπων του πολιτικού κόσμου και άλλων Φορέων, ολοκληρώθηκαν στις 29 Μαΐου 2022 διαδικτυακά οι εργασίες της 10ης Συνόδου της Ελληνικής HPV Εταιρείας και της 2ης Διάσκεψης των 131 Φορέων Υποστήριξης της Εφαρμογής της Στρατηγικής του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την εξάλειψη και στην Ελλάδα του καρκίνου τραχήλου μήτρας, ενός καρκίνου που οφείλεται στην δράση του ιού των ανθρωπίνων θηλωμάτων (Human Papilloma Virus – HPV).

Σύμφωνα με τον καθηγητή Θεόδωρο Αγοραστό, Πρόεδρο της Ελληνικής Εταιρείας Έρευνας και Αντιμετώπισης του ιού των θηλωμάτων (HPV), τόσο ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) όσο και όλοι σχεδόν οι διεθνείς Οργανισμοί έχουν αναγνωρίσει τον καρκίνο τραχήλου μήτρας ως πρόβλημα δημόσιας υγείας και καλούν τις χώρες να αναπτύξουν εθνικά σχέδια για την εξάλειψή του και την ελάττωση της επίπτωσης και των άλλων HPV- σχετιζόμενων καρκίνων.

Ο Γενικός Διευθυντής του ΠΟΥ Dr Tedros Adhanom Ghebreyesus έχει δηλώσει ότι «είναι η πρώτη φορά που η διεθνής κοινότητα είναι σε θέση να εξαλείψει έναν καρκίνο» και μάλιστα έναν από τους συχνότερους καρκίνους των γυναικών και ιδιαίτερα των νέων γυναικών.

Η Στρατηγική του ΠΟΥ για την εξάλειψη του καρκίνου τραχήλου μήτρας ως προβλήματος δημόσιας υγείας (δηλαδή <4 περιστατικά/100.000 γυναίκες/έτος) για όλες τις χώρες εντός ενός αιώνα μπορεί να υλοποιηθεί εάν επιτευχθούν μέχρι το 2030 οι στόχοι «90-70-90», δηλαδή να έχει εμβολιαστεί το 90% των κοριτσιών <15 ετών, να έχει υποβληθεί σε test υψηλής ακρίβειας το 70% των γυναικών σε ηλικίες 35 και 45 ετών και να έχει τύχει σωστής θεραπείας το 90% των γυναικών με καρκίνο τραχήλου μήτρας. Στις νέες (2021) Κατευθυντήριες Οδηγίες του ΠΟΥ περιλαμβάνεται και ο προσυμπτωματικός έλεγχος των γυναικών με HPV DNA test σε όλες τις γυναίκες >30 ετών ανά 5-10 χρόνια.

Ο ιός των ανθρωπίνων θηλωμάτων (Human Papilloma Virus – HPV), με πάνω από 200 διαφορετικούς τύπους, προσβάλλει εξαιρετικά συχνά τον άνθρωπο (υπολογίζεται ότι περίπου το 85% του πληθυσμού θα μολυνθεί από HPV σε κάποια στιγμή της ζωής του). Η λοίμωξη από έναν ή περισσότερους από τους ~14 «καρκινογόνους» τύπους του HPV ευθύνεται για την πρόκληση καρκίνου σε διάφορα όργανα (τράχηλο μήτρας, στοματοφάρυγγα, πρωκτό, κόλπο, αιδοίο, πέος, λάρυγγα).

Ο καρκίνος του τραχήλου της μήτρας είναι ο τέταρτος πιο συχνός καρκίνος στις γυναίκες παγκοσμίως, με περίπου 604.000 νέες περιπτώσεις και 342.000 θανάτους παγκοσμίως το 2020. Παραμένει σημαντική αιτία θνητότητας και θνησιμότητας για τις γυναίκες παγκοσμίως. Στην Ευρώπη διαγιγνώσκονται 31.130 νέες περιπτώσεις καρκίνου τραχήλου και 413.977 περιπτώσεις προκαρκινικών αλλοιώσεων (CIN2+) ετησίως. Στην Ελλάδα μόνο κατά την 5ετία 2009-2013 καταγράφηκαν 7.817 νέες περιπτώσεις καρκίνου και προκαρκινικών αλλοιώσεων του τραχηλικού επιθηλίου. Σύμφωνα με πρόσφατα επιδημιολογικά στοιχεία, κάθε χρόνο εμφανίζονται στην Ελλάδα 697 νέα περιστατικά καρκίνου τραχήλου μήτρας με 282 θανάτους ετησίως.

Κατά τη διάρκεια της 10ης Συνόδου της Ελληνικής Εταιρείας Έρευνας και Αντιμετώπισης του ιού των θηλωμάτων (HPV) και της 2ης Διάσκεψης των 131 Φορέων Υποστήριξης της Εφαρμογής της Στρατηγικής του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την εξάλειψη και στην Ελλάδα του καρκίνου τραχήλου μήτρας, που πραγματοποιήθηκε διαδικτυακά στις 29 Μαΐου, ο Υπουργός Υγείας Θάνος Πλεύρης, με μήνυμά του, δήλωσε ότι «το Υπουργείο Υγείας αναγνωρίζει την ανάγκη εξάλειψης του καρκίνου τραχήλου μήτρας ως σημαντική κοινωνική προτεραιότητα Δημόσιας Υγείας» και έθεσε ως σκοπό την επίτευξη και στη χώρα μας τουλάχιστον των στόχων του ΠΟΥ για το έτος 2030.

Αξίζει να σημειωθεί ότι πρόσφατα το Υπουργείο Υγείας αποφάσισε αφ’ ενός μεν την επέκταση του HPV εμβολιασμού και στα αγόρια με ελάττωση της ηλικίας έναρξης στα 9 έτη, αφ’ ετέρου δε την άμεση πλήρη εφαρμογή του καινοτόμου ψηφιακού βιβλιαρίου εμβολιασμού και του Εθνικού Μητρώου Εμβολιασμών.

Παράλληλα, ο κ. Πλεύρης δήλωσε ότι «ο θεσμός του προσωπικού γιατρού θα συμβάλει σημαντικά τόσο στην ενημέρωση όσο και στη συστηματική διενέργεια προσυμπτωματικών εξετάσεων υψηλής ακρίβειας», ως ορίζεται από το Σχέδιο Παγκόσμιας Στρατηγικής του ΠΟΥ.

Υστέρηση της Ελλάδας στον HPV εμβολιασμό 

Στην Ελλάδα, όσον αφορά στην πρόληψη του καρκίνου τραχήλου μήτρας κατά τα τελευταία 40 χρόνια, δεν παρουσιάζεται ουσιαστική ελάττωση της θνησιμότητας από τη νόσο. Κατά το διάστημα αυτό, η εμβολιαστική κάλυψη μέχρι σήμερα – παρ’ όλον ότι η Πολιτεία συστήνει από το 2008 τον HPV εμβολιασμό για κορίτσια – δεν είναι ικανοποιητική, επικρατεί έλλειψη ενημέρωσης, ευαισθητοποίησης και συμμετοχής του ευρέος κοινού, απουσιάζει ένα οργανωμένο Εθνικό Πρόγραμμα Προσυμπτωματικού Ελέγχου των γυναικών και δεν γίνεται επαρκής εφαρμογή των νέων τεχνολογικών δυνατοτήτων στην καθημερινή πρακτική.

Η Ελληνική Εταιρεία Έρευνας και Αντιμετώπισης του ιού των θηλωμάτων (HPV), σε ότι αφορά ειδικά τον Προσυμπτωματικό Έλεγχο έχει προτείνει έλεγχο των γυναικών από 25 έως 65 ετών με HPV DNA testing ανά 5ετία, κατ’ αντιστοιχία με τις Κατευθυντήριες Οδηγίες του ΠΟΥ.

Ο εμβολιασμός μειώνει τη συχνότητα του καρκίνου τραχήλου μήτρας

Τέλος, αξίζει να σημειωθεί ότι τα αποτελέσματα δύο πρόσφατων μεγάλων επιδημιολογικών μελετών από τη Σουηδία και το Ηνωμένο Βασίλειο έδειξαν ελάττωση κατά ~90% των περιστατικών καρκίνου τραχήλου μήτρας σε νέες γυναίκες που είχαν εμβολιαστεί κατά του HPV σε ηλικία <17 ετών – σε σύγκριση με μη εμβολιασμένες γυναίκες.

 

Διαβάστε επίσης

Ιός HPV: Το χρήσιμο εμβόλιο που αγνοούν 4 στους 10 γονείς

Εμβολιασμός έναντι του ιού HPV για κορίτσια και αγόρια

Επιτακτική ανάγκη η μείωση των ορατών και αόρατων κινδύνων του ιού HPV