Ο καρκίνος του δέρματος αποτελεί πλέον ένα από τα 10 είδη καρκίνων που εμφανίζονται συχνότερα στους Ευρωπαίους. Οι αλλαγές στον τρόπο ζωής, που οδήγησαν μεταξύ άλλων και σε μεγαλύτερη έκθεση στον ήλιο, αλλά και η γήρανση του πληθυσμού, είχαν ως αποτέλεσμα την αύξηση της συχνότητας εμφάνισης γενικώς δερματικών καρκίνων.
«Ο καρκίνος του δέρματος δεν είναι μία ενιαία νόσος, αλλά έχει πολλά και διαφορετικά είδη, με ποικίλο βαθμό επικινδυνότητας. Οι τρεις συχνότεροι τύποι καρκίνου του δέρματος είναι το Βασικοκυτταρικό καρκίνωμα (BCC), το Ακανθοκυτταρικό καρκίνωμα (SCC) και το Μελάνωμα (Melanoma)», λέει ο κ. Δημήτρης Ρηγόπουλος, καθηγητής Δερματολογίας και Πρόεδρος της Ελληνικής Αφροδισιολογικής και Δερματολογικής Εταιρίας.
Τα κύτταρα του δέρματος που προσβάλλονται κάθε φορά από τη νόσο τής δίνουν και το όνομα (βασικά κύτταρα, τα ακανθοκύτταρα και τα μελανοκύτταρα). Το βασικοκυτταρικό καρκίνωμα είναι η πιο συχνή κακοήθεια του δέρματος – αντιπροσωπεύει παγκοσμίως το 32% όλων των κρουσμάτων καρκίνου και το 80% όλων των κρουσμάτων καρκίνου του δέρματος. Η θεραπεία του είναι χειρουργική.
Χειρουργικά αντιμετωπίζεται και το ακανθοκυτταρικό καρκίνωμα, με τον ειδικό να επισημαίνει πως λόγω της τάσης του να επεκτείνεται στους γύρω ιστούς, η διάγνωση και η αφαίρεση είναι σημαντικό να γίνονται εγκαίρως. Το βασικοκυτταρικό καρκίνωμα δεν προκαλεί μεταστάσεις αλλά παραμορφώσεις, ενώ το ακανθοκυτταρικό καρκίνωμα προκαλεί μεταστάσεις στο 5% των περιπτώσεων. Υπάρχουν επίσης οι ακτινικές υπερκερατώσεις, οι οποίες αποτελούν μία προκαρκινική κατάσταση, που όμως σε ποσοστό έως 10% εξελίσσεται σε ακανθοκυτταρικό καρκίνωμα μέσα σε 2-3 χρόνια.
Από τους καρκίνους του δέρματος, ο πιο επιθετικός είναι το μελάνωμα: είναι ενδεικτικό ότι ενώ αντιστοιχεί περίπου στο 7% των περιστατικών δερματικού καρκίνου, ευθύνεται για το 75% των θανάτων λόγω της νόσου. Κι αυτό διότι το μελάνωμα μπορεί να δώσει μεταστάσεις προς λεμφαδένες αλλά και αιματογενώς προς απομακρυσμένα όργανα. Για τον λόγο αυτό έχει πολύ μεγάλη σημασία η έγκαιρη διάγνωση από τον δερματολόγο με την κλινική εξέταση, τη δερματοσκόπηση και τελικώς τη βιοψία. Περίπου 130.000 μελανώματα εμφανίζονται παγκοσμίως και περίπου 37.000 άνθρωποι πεθαίνουν κάθε χρόνο από μελάνωμα.
Το μελάνωμα εντοπίζεται κυρίως στο δέρμα αλλά μπορεί να εμφανιστεί και σε βλεννογόνους όπως στον οφθαλμό, τις μήνιγγες και το έντερο. Σήμερα οι επιστήμονες έχουν καταλήξει σε κάποια βασικά αίτια εμφάνισης μελανώματος, με την έκθεση στην υπεριώδη ακτινοβολία να αναδεικνύεται πλέον τεκμηριωμένα σε βασικό παράγοντα. «Η υπεριώδης ακτινοβολία (UV) είναι γνωστό καρκινογόνο για τον άνθρωπο και επιδρά μάλιστα αθροιστικά στον οργανισμό, καθώς η ακτινοβολία συσσωρεύεται στο δέρμα χρόνο με τον χρόνο. Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) ανακοίνωσε πρόσφατα ότι τέσσερα στα πέντε περιστατικά καρκίνου του δέρματος θα είχαν προληφθεί αν χρησιμοποιούνταν αντηλιακό. Υπογραμμίζει δηλαδή ο ΠΟΥ ότι πράγματι συνδέεται ο καρκίνος του δέρματος με την έκθεση στον ήλιο», αναφέρει ο κ. Ρηγόπουλος.
Η εμφάνιση του μελανώματος συνδέεται επίσης με συγκεκριμένους φωτοτύπους (άτομα με κόκκινα ή πυρόξανθα μαλλιά και ανοιχτόχρωμα μάτια ή ξανθά, με πανάδες ή φακίδες στο πρόσωπο που δεν παίρνουν εύκολα μελαχρινό χρώμα), με μεγάλο αριθμό μελανοκυτταρικών σπίλων, με δυσπλαστικούς σπίλους, με μεγάλους σε μέγεθος συγγενείς σπίλους, με το ατομικό ή οικογενειακό ιστορικό μελανώματος, με την κληρονομική μετάλλαξη στα γονίδια CDK4 και CDKN2A, την εξαλλαγή κακοήθους φακής, συγγενών σπίλων, και μελανοκυτταρικών σπίλων, την ανοσοκαταστολή ενώ ενοχοποιούνται μεταβολές γυναικείων ορμονών κατά την εγκυμοσύνη ή τη λήψη αντισυλληπτικών χαπιών.
Η χειρουργική αντιμετώπιση είναι ο κύριος τρόπος θεραπείας του μελανώματος, ακολουθούνται επίσης ανάλογα με το στάδιο της νόσου χημειοθεραπεία, ανοσοθεραπεία (ιντερφερόνη, ipilimumab) και ακτινοθεραπεία (σε μικρότερο βαθμό). Η Ελληνική Δερματολογική και Αφροδισιολογική Εταιρεία (ΕΔΑΕ) στο πλαίσιο της Ελληνικής Εβδομάδας Κατά του Καρκίνου του Δέρματος (3-7 Ιουνίου) δίνει τη δυνατότητα δωρεάν εξέτασης για πιθανό μελάνωμα ή άλλη μορφή καρκίνου του δέρματος σε όποιον το επιθυμεί.
