*Γράφει η Μίνα Αγγελίνη
Η υπερβολική χρήση των κινητών τηλεφώνων μπορεί να έχει επιπτώσεις στις αισθήσεις μας. Και μάλιστα, στις τέσσερις από τις πέντε.
Η κορυφαία Βρετανίδα ερευνήτρια και συγγραφέας Σούζαν Ντένχαμ Γουέιντ, ισχυρίζεται ότι η εξάρτησή μας από τα κινητά τηλέφωνα, αποδυναμώνει σταδιακά την οσμή, την αφή, την ακοή και τη γεύση μας, καθώς μειώνει την διαπροσωπική επικοινωνία και την επαφή μας με τον… έξω κόσμο.
Για την συγγραφέα του βιβλίου, υπό τον τίτλο, «A History of Seeing in Eleven Inventions», και απόφοιτο του Πανεπιστημίου Χάρβαρντ με έδρα το Ηνωμένο Βασίλειο, η ανεξέλεγκτη χρήση των smartphones μειώνει σταθερά την αίσθηση της όσφρησης, της αφής, της ακοής και της γεύσης.
«Κι αυτό γιατί είμαστε φτιαγμένοι να χρησιμοποιούμε ταυτόχρονα όλες τις αισθήσεις μας στον πραγματικό κόσμο. Όταν δεν το κάνουμε, οι αισθήσεις μας – πέραν της οράσεως – μπορεί να υποφέρουν.Όπως και η ψυχική μας υγεία», γράφει μεταξύ άλλων στις σελίδες του βιβλίου της.
Στη διάρκεια της καθημερινότητάς μας, τέσσερις από τις πέντε βασικές μας αισθήσεις «μπαίνουν στον πάγο» και, γι΄αυτό, μπορεί να ευθύνεται το κινητό τηλέφωνο.
Η Βρετανίδα Σούζαν Ντένχαμ Γουέιντ αφιέρωσε τέσσερα χρόνια στην έρευνα για την συγγραφή του βιβλίου της, το οποίο θεωρείται μία πρωτοποριακή μελέτη της ιστορίας της ανθρώπινης όρασης ανά τους αιώνες.
Η Γουέιντ, μητέρα τεσσάρων παιδιών εξηγεί πώς η οπτική τεχνολογία παρενέβη στην αλληλεπίδραση των πέντε αισθήσεων σε βάρος των τεσσάρων εξ αυτών.
«Το ταξίδι της ανθρώπινης όρασης ξεκινά με την ανακάλυψη της φωτιάς πριν από ένα εκατομμύριο χρόνια, η οποία μας επέτρεψε να δούμε στο σκοτάδι. Η φωτιά έφερε φως στις σπηλιές όπου βρήκαμε καταφύγιο και όπου πριν από περίπου 50.000 χρόνια ξεκινήσαμε να φτιάχνουμε εικόνες στους τοίχους και να χαράζουμε είδωλα από ξύλο και άλλα υλικά. Αυτή ήταν η αρχή του πολιτισμού, όταν αρχίσαμε να κατανοούμε τον κόσμο και τον εαυτό μας, μέσω της εικόνας…Κατά τη διάρκεια των χιλιετιών , συνεχίσαμε να αναπτύσσουμε τον οπτικό μας πολιτισμό με νέες εφευρέσεις, όπως ο καθρέφτης, η γραφή και οι κινούμενες εικόνες. Καθεμία , με τη σειρά της, είχε, σε μεγάλο βαθμό, θετικές επιπτώσεις στην ανθρώπινη ψυχή και άλλαξε την κοινωνία με τρόπους που δεν μπορούσαν να προβλεφθούν. Η όραση έγινε, αργά αλλά αναπόφευκτα, η κυρίαρχη αίσθηση της ανθρωπότητας. Το smartphone θα μπορούσε να θεωρηθεί ως η κορυφή αυτών των επιτευγμάτων, καθώς συνδυάζει πολλές μορφές οπτικών τεχνολογιών μέσα σε μια μικρή, πρακτική συσκευή. Μπορούμε τώρα να παρατηρούμε τον κόσμο γύρω μας, να επικοινωνούμε μέσω κειμένων και social media όπως και να στέλνουμε φωτογραφίες από τις καθημερινές μας δραστηριότητες στους φίλους και την οικογένειά μας μέσω μιας μικρής οθόνης, χωρίς να βγαίνουμε ποτέ από το σπίτι. Αλλά ταυτόχρονα, τα smartphones έχουν «υποδουλώσει» τα μάτια μας όσο τίποτα άλλοτε. Είναι το πρώτο πράγμα που βλέπουμε το πρωί και το τελευταίο που ελέγχουμε το βράδυ. Καθ ‘όλη τη διάρκεια της καθημερινότητάς μας, στηριζόμαστε στα smartphone για την εργασία, τις αγορές, τις τραπεζικές συναλλαγές, τις ειδήσεις και τις πληροφορίες αλλά και για να διατηρούμε επαφή με άλλους. Αυτό δείχνει την άνεση που μας προσφέρει η τεχνολογία αλλά το πρόβλημα έγκειται στο γεγονός ότι έχουμε εξελιχθεί για να χρησιμοποιήσουμε όλες τις αισθήσεις μας. Περνάμε ώρες κοιτάζοντας μια οθόνη και ενώ τα μάτια μας πανηγυρίζουν, οι άλλες αισθήσεις μας – η ακοή, η όσφρηση, η αφή και η γεύση – «λιμοκτονούν». Πρέπει να αναγνωρίσουμε ότι η οπτική τεχνολογία έχει ζωτικό ρόλο σε αυτό που είμαστε σήμερα, την ίδια ώρα όμως καταστρέφει πολλά από τα πράγματα που χρειαζόμαστε για να είμαστε ευτυχισμένοι», επισημαίνει η Βρετανίδα ερευνήτρια.
Τα κινητά τηλέφωνα μπορεί επίσης να ευθύνονται για τα υψηλότερα επίπεδα άγχους, μοναξιάς και κατάθλιψης μέσα στην κοινωνία, ειδικά των νεότερων.
Για την Βρετανίδα ερευνήτρια, αυτό συμβαίνει καθώς οι πέντε βασικές μας αισθήσεις εξελίχθηκαν με σκοπό την αλληλεπίδραση με το φυσικό περιβάλλον, αλλά και μεταξύ τους.
Αυτό που πλέον έχει γίνει για πολλούς η προέκταση του εαυτού τους , επηρεάζει την απόδοση στον χώρο εργασίας σε μεγάλο βαθμό καθώς αποσπά την προσοχή, ακόμα κι είναι στο «αθόρυβο».
«Άθελά μας έχουμε το νου μας στο κινητό: εάν χτυπήσει το τηλέφωνο, εάν λάβουμε κάποιο μήνυμα, με λίγα λόγια, η παρουσία του και μόνο, έχει αντίκτυπο στην γνωστική μας λειτουργία», επισημαίνουν οι Αμερικανοί επιστήμονες.
Ο βοηθός καθηγητής McCombs Adrian Ward διενήργησε μελέτη σε δείγμα 800 χρηστών smartphone.
Οι επιστήμονες έχουν διερευνήσει τις επιπτώσεις της χρήσης του τηλεφώνου στη γνωστική ικανότητα, αλλά ο Αμερικανός επιστήμονας ήταν ο πρώτος που διενήργησε μελέτη που ερευνά την επίδραση της παρουσίας smartphone.
Τον Οκτώβριο του 2015, έρευνα έδειξε ότι οι χρήστες smartphone περνούν περίπου πέντε ώρες την ημέρα στα τηλέφωνά τους. Ωστόσο, αυτό που δεν ξέραμε μέχρι σήμερα είναι ότι τα κινητά τηλέφωνα μας αποπροσανατολίζουν από τον στόχο μας ακόμη κι όταν δεν χρησιμοποιούνται.
Οι συμμετέχοντες που είχαν το τηλέφωνο σε άλλο δωμάτιο, είχαν σαφώς καλύτερες επιδόσεις απ΄αυτούς που το είχαν πάνω στο γραφείο τους. Τα πήγαν λίγο καλύτερα απ’ αυτούς που τα είχαν βάλει μέσα στις τσέπες ή τις τσάντες τους.
Η ικανότητα συγκέντρωσης στον εργασιακό χώρο μειωνόταν ανεξάρτητα από το αν το τηλέφωνο ήταν ανάποδα ή απενεργοποιημένο.
«Με την παρουσία του κινητού πάνω στο γραφείο καταγράφεται κάτι σαν εγκεφαλική διαρροή», όπως επισημαίνουν οι συντάκτες της έρευνας.
