Γράφει ο Χρήστος Μπόκας
Σφοδρές ενστάσεις και έντονη κοινοβουλευτική συζήτηση προκαλεί το νομοσχέδιο του υπουργείου Δικαιοσύνης για την συνεπιμέλεια τέκνων στη Βουλή με αρκετούς βουλευτές της αντιπολίτευσης αλλά και της συμπολίτευσης να εστιάζουν τον προβληματισμό τους στις διατάξεις για την άσκηση μέριμνας εξίσου από τους δύο γονείς, το μαχητό τεκμήριο του 1/3 για την επικοινωνία του παιδιού με τον γονέα, με τον οποίο δεν διαμένει, και την υποκατάσταση – όπως υποστηρίζουν – της δικαστικής εξουσίας από το νομοθέτη.
Από την πλευρά του ο υπουργός Δικαιοσύνης Κώστας Τσιάρας εξήγησε πως η εξίσου άσκηση της γονικής μέριμνας στοχεύει στην προάσπιση του συμφέροντος των παιδιών και έρχεται να αντιμετωπίσει την σύγχρονη κοινωνική πραγματικότητα κατά την οποία τα διαζύγια έχουν αυξηθεί και ο ρόλος του πατέρα και της μητέρας έχει εξελιχθεί. Παράλληλα, ξεκαθάρισε ότι δεν θα δεχθεί αλλαγές που αλλοιώνουν τον πυρήνα της μεταρρύθμισης ενώ απαντώντας αυστηρά τόσο στην αντιπολίτευση όσο και στις Μαριέττα Γιαννάκου και Ολγα Κεφαλογιάννη που εξαπέλυσαν «φίλια πυρά» είπε «εκφράζοντας ο καθένας την διαφωνία του για διαφορετικά βέβαια θέματα αποδεικνύετε ότι έχετε κοινό στόχο, να μην μετέχετε σε μια γενναία μεταρρύθμιση . Αναγνωρίζετε μια πραγματικότητα που απαιτεί λύση αλλά δεν κάνετε τίποτα για να λυθεί το πρόβλημα. Πόσο σοβαρή είναι η στάση αυτή» για να προσθέσει σε άλλο σημείο «Το «εξίσου» σε καμία περίπτωση δεν αποτελεί υποχρεωτικότητα συνεπιμέλειας αλλά έκφραση της αρχής ισότητας. Μείναμε στο εξίσου που για κάποιους παροτρύνει την εναλλασσόμενη κατοικία του παιδιού. Αλήθεια; Τις άλλες διατάξεις τις είδατε;».
«Φίλια πυρά» από Μαριέττα Γιαννάκου και Όλγα Κεφαλογιάννη
Από την πλευρά της η κυρία Γιαννάκου υποστήριξε ότι: «το εξίσου στη γονική μέριμνα εισάγει με πονηρό τρόπο την εναλλασσόμενη κατοικία κύριε υπουργέ και αυτό δεν μπορείτε να το διαψεύσετε. Το εξίσου πρέπει να το βγάλετε. Να κάνετε δεκτές τις παρατηρήσεις και να σταματήσουν και οι συγκρούσεις οι κοινωνικές. Δεν μπορεί να λυθούν τα υπαρκτά προβλήματα με το νομοσχέδιο αυτό. Δεν πρέπει να φέρουμε κάτι που θα δημιουργήσει περισσότερα προβλήματα γιατί η χώρα μας στερείται υποδομών».
Στο ίδιο μήκος κινήθηκε και η τοποθέτηση της κυρίας Κεφαλογιάννη: «Σοβαρό ζήτημα που θέλω να θέσω είναι η εισαγωγή του όρου εξίσου στην άσκηση μέριμνας. Το εξίσου ποιοτικά πως ορίζεται; Αν το εξίσου ερμηνευτεί ως ισόχρονη τότε πάμε σε ισόχρονη εναλλαγή διαμονής με το οποίο εμείς δεν μπορούμε να συμφωνήσουμε. Ολοι οι θεωρητικοί του οικογενειακού δικαίου έχουν χαρακτηρίσει αδόκιμο τον συγκεκριμένο όρο» και πρόσθεσε «Προφανώς τασσόμαστε στην συνέχιση άσκησης και από δύο γονείς της γονικής μέριμνας. Γι αυτό και τονίζω την σημασία να αναπτυχθεί κοινοβουλευτικός διάλογος συνθέσεων για βελτιώσεις ορισμένων σημείων. Θα καταθέσουμε συγκεκριμένες προτάσεις και ελπίζουμε ότι κάποιες από αυτές θα τις υιοθετήσετε προκειμένου να πετύχουμε την διατήρηση και ενίσχυση του παιδοκεντρικού χαρακτήρα της ρύθμισης».
Αντιδράσεις από την αντιπολίτευση
Ο εισηγητής του ΣΥΡΙΖΑ Θεόφιλος Ξανθόπουλος εξέφρασε σοβαρές επιφυλάξεις για τις προωθούμενες διατάξεις υποστηρίζοντας ότι επηρεάζεται ο παιδοκεντρικός χαρακτήρας του υφιστάμενου θεσμικού πλαισίου.
«Θα δημιουργήσει περισσότερα προβλήματα απ’ όσα θα λύσει» ανέφερε μεταξύ άλλων για να σημειώσει ότι το νομοσχέδιο «διαπνέεται από μία βαθιά συντηρητική προσέγγιση. Από παιδοκεντρικό γίνεται γονεοκεντρικό το σύστημα. Το τέκνο καθίσταται παρακολούθημα των γονέων και εγκαθίσταται στο κέντρο της κρίσης μεταξύ των δύο γονέων – ανάμεσα σε δύο αντιμαχόμενες πλευρές». Πάντως, διευκρίνισε ότι ο ΣΥΡΙΖΑ είναι υπερ της συνεπιμέλειας.
Από την πλευρά του Κινήματος Αλλαγής η κυρία Νάντια Γιαννακοπούλου επισήμανε την αντίθεση των γυναικείων οργανώσεων στις προωθούμενες διατάξεις.
«Δεν δίνετε λύσεις σε συγκεκριμένα προβλήματα που υπάρχουν αλλά είναι δικαστικής πρακτικής. Υπάρχουν πατεράδες που κακοπαθαίνουν. Πολλές φορές βγαίνουν αποφάσεις φασόν και αυτό είναι πραγματικότητα και κάνουν γονείς να αισθάνονται ότι στερούνται της ανατροφής παιδιών. Αυτό που φέρνετε όμως δεν είναι μεταρρύθμιση. Αντί να δώσουμε απαντήσεις στο υπαρκτό πρόβλημα με πυξίδα τις ανάγκες της σύγχρονης κοινωνίας θέτετε άλλα ζητήματα» είπε.
Η αγορήτρια του ΚΚΕ Μαρία Κομνηνάκα ανέφερε ότι το κόμμα της προσεγγίζει το ζήτημα από την σκοπιά των κοινωνικών και οικονομικών συνθηκών και όχι από συναισθηματικές αφετηρίες.
«Το ΚΚΕ επιμένει στις οικονομικές και κοινωνικές προϋποθέσεις για να στηριχθούν πραγματικά τα νέα ζευγάρια. Άρα η τοποθέτησή μας συνδέεται άμεσα με τις διεκδικήσεις για δωρεάν παροχές πρόληψης, θεραπείας οικογένειας και ζεύγους πριν φτάσουν στη λύση του γάμου, τη συμβουλευτική γονέων, δομές δημόσιες που θα παρακολουθούν στην εξέλιξη του το διαζύγιο και μετά» ανέφερε προτείνοντας λειτουργία οικογενειακών δικαστηρίων.
Τέλος, η κυρία Αγγελική Αδαμοπούλου από το ΜεΡΑ25 μίλησε για «κατάπτυστο νομοσχέδιο» που ενισχύει τα φαινόμενα ενδοοικογενειακής βίας και ζήτησε την απόσυρσή του.
Τσιάρας: Η εξ ίσου μέριμνα υπηρετεί την αρχή της ισότητας
Ο υπουργός Δικαιοσύνης Κώστας Τσιάρας απαντώντας στην κριτική αντιπολίτευσης αλλά και τις παρατηρήσεις των βουλευτών της πλειοψηφίας ανέφερε:
«Όταν βρέθηκα στην θέση υπουργού Δικαιοσύνης ένα από τα θέματα που μου έθεσαν από την αρχή ήταν και η αναμόρφωση των συγκεκριμένων άρθρων του οικογενειακού δικαίου. Φαντάζομαι ότι και αυτοί που κατακρίνουν το νομοσχέδιο αναγνωρίζουν ότι υπάρχει πρόβλημα. Είχα λοιπόν δύο επιλογές. Ή να αγγίξω το πρόβλημα και να βρω λύση συνεκτιμώντας όλες τις παραμέτρους ή να το κρύψω. Επέλεξα το πρώτο. Για το δεύτερο ο ΣΥΡΙΖΑ έχει εμπειρία γιατί το αποτέλεσμα της δική του νομοπαρασκευαστικής μπήκε στο συρτάρι. Η κοινωνία δεν περιμένει από εμάς να νομοθετούμε με βάση το πολιτικό κόστος αλλά με την αποτελεσματικότητα της επίλυσης των προβλημάτων»
«Ας τα βάλουμε σε μια σειρά: για τους όρους από κοινού και εξίσου. Θέλουμε να δώσουμε έμφαση στο συγκεκριμένο χρόνο που αφορά στην μετά το διαζύγιο σχέση γονέων και παιδιού. Το εξίσου σε καμία περίπτωση δεν αποτελεί υποχρέωση συνεπιμέλειας αλλά έκφραση της αρχής ισότητας. Μείναμε στο εξίσου που για κάποιους παροτρύνει στην εναλλασσόμενη κατοικία του παιδιού. Αλήθεια; Τις άλλες διατάξεις τις είδατε; Αν δεν δοθεί λύση τότε θα την δίνει ο τελικός φυσικός δικαστής. Από την πρώτη στιγμή είχα την αίσθηση ότι αντιμετωπίζουμε ένα ευαίσθητο ζήτημα που αφορά σχέσεις ανθρώπων και εμπλέκει το παιδί που μπαίνει στην μέση της διαμάχης ενώ άλλες φορές εργαλειοποιείται» είπε για να επισημάνει ότι εξ αρχής κάλεσε όλα τα κόμματα να αντιμετωπίσουν το ζήτημα με κοινωνική ευαισθησία και όχι πολιτική σκοπιμότητα.
Ο ίδιος υποστήριξε ότι υπήρξαν άτυπες διεργασίες με τους εκπροσώπους των κομμάτων και πως υιοθέτησε πολλές από τις προτάσεις που κατέθεσαν και εξέφρασε την ‘έκπληξή του για την πολεμική ρητορική που ανέπτυξαν όταν το νομοσχέδιο εισήχθη στην Βουλή.
«Αποδεικνύετε με τον τρόπο αυτό ότι έχετε κοινό στόχο, να μην μετέχετε σε μια γενναία μεταρρύθμιση . Πόσο σοβαρή είναι η στάση κομμάτων που παραδέχονται το πρόβλημα αλλά παράλληλα επικρίνουν το νομοσχέδιο μη συμβάλλοντας στην λύση;»
«Οφείλουμε να κάνουμε το μεταρρυθμιστικό βήμα για το οποίο μας προτρέπει η ευρωπαϊκή νομοθεσία και ο Συνήγορος του Πολίτη» είπε σε άλλο σημείο: «Που την είδατε την υποχρεωτική συνεπιμέλεια; Που προτρέπει την υποχρεωτική συνεπιμέλεια; Τίθεται ζήτημα αντίληψης. Είπατε ότι είναι προϊόν πιέσεων κάποιων. Αυτοί οι κάποιοι ζητούσαν υποχρεωτική συνεπιμέλεια 50 – 50 και εναλλασσόμενη κατοικία. Που το είδατε αυτό στο νομοσχέδιο; Υπήρχε ευκαιρία να συνεννοηθούμε. Φαίνεται ότι ούτε ένα ζήτημα το οποίο δεν έχει κομματικό πρόσημο δεν είναι αρκετό για το πολιτικό σύστημα να εκπέμψει ένα μήνυμα προς την κοινωνία. Είναι λυπηρή η διαπίστωση» ανέφερε.
Ο ίδιος εξήγησε ότι οι υποθέσεις διαζυγίων που κατέληξαν στα δικαστήρια το 2019 ξεπέρασαν τις 15.000 όταν το 2016 ήταν περίπου 9.000. «Έχουν αυξηθεί κατακόρυφα οι υποθέσεις και πρέπει να δούμε το ζήτημα όχι μόνο από τη νομική πλευρά αλλά και από την κοινωνική διάσταση» είπε.
