Γράφουν ο Δημήτρης και ο Παντελής Κοντογεώργος, Φυσικοθεραπευτές*

Η ισχιαλγία προκαλείται από την πίεση του ισχιακού νεύρου στην περιοχή της μέσης. Μπορεί να εμφανιστεί εντελώς ξαφνικά ή να προϋπάρχει μια ενόχληση που με τον καιρό θα επιδεινωθεί.

Ουσιαστικά η ισχιαλγία αποτελεί σύμπτωμα άλλου προβλήματος και δεν αποτελεί μια ξεχωριστή πάθηση. Παρουσιάζεται σε οποιαδήποτε ηλικία. Σε νεαρότερα άτομα η ισχιαλγία σχετίζεται με κήλη μεσοσπονδύλιου δίσκου, ενώ σε μεγαλύτερα άτομα είναι αποτέλεσμα στένωσης λόγω προχωρημένης αρθρίτιδας ή εκφύλισης δίσκου. Ο πόνος μπορεί να εντοπίζεται είτε σε ολόκληρο το πόδι, είτε σε κάποια σημεία του ποδιού όπως η κνήμη ή τα δάχτυλα και μπορεί να είναι συνεχής ή διαλείπων.

Ποιες οι αιτίες εκδήλωσης της ισχιαλγίας;

Το ισχιακό νεύρο ξεκινά από την σπονδυλική στήλη και φτάνει μέχρι το πίσω μέρος κάθε ποδιού. Αποτελεί το μεγαλύτερο νεύρο του σώματος. Σχηματίζεται στη λεκάνη από νεύρα της σπονδυλικής στήλης. Ο κύριος ρόλος του είναι ο έλεγχος των μυών της πίσω πλευράς των ποδιών, του μηρού, της κνήμης, του πέλματος. Όταν δημιουργηθεί πίεση ή κάποιου είδους βλάβη σε αυτό το νεύρο προκαλείται η ισχιαλγία. Παράγοντες που ενοχοποιούνται για την εμφάνιση ισχιαλγίας είναι:

  • Η δισκοπάθεια
  • Το σύνδρομο απιοειδούς
  • Η κακή στάση του σώματος
  • Η παχυσαρκία
  • Οι όγκοι
  • Τα ψηλοτάκουνα παπούτσια
  • Το πυελικό κάταγμα
  • Το μαλακό στρώμα στο κρεβάτι
  • Η εγκυμοσύνη


Με ποια συμπτώματα εκδηλώνεται η ισχιαλγία;

Η ισχιαλγία μπορεί να διαφέρει σε κάθε ασθενή. Μπορεί να εκδηλωθεί με:

  • Μούδιασμα ή κάψιμο στην περιοχή
  • Δυσκολία κίνησης του ποδιού
  • Ήπιο μυρμήγκιασμα
  • Αδυναμία

Το σημαντικότερο σύμπτωμα είναι ο οξύς πόνος που αφορά μόνο τη μία πλευρά. Πολλές φορές ξεκινά σιγά σιγά και σταδιακά επιδεινώνεται ακόμα και με απλές κινήσεις όπως όταν το άτομο σηκωθεί όρθιο, φτερνιστεί, βήξει, σκύψει προς τα πίσω ή ξεκινήσει να περπατά.

Πως μπορεί να διαγνωστεί η ισχιαλγία;

Ο γιατρός θα λάβει ένα πλήρες ιστορικό του ασθενή και μέσα από νευρομυϊκή εξέταση στα πόδια του ασθενή θα μπορέσει να εντοπίσει:

  • αν υπάρχει αδυναμία κάμψης του γόνατος ή του ποδιού
  • αν υπάρχει δυσκολία στην κίνηση
  • αν τα αντανακλαστικά λειτουργούν κανονικά
  • το μέγεθος του πόνου κατά την κίνηση του ποδιού

Ανάλογα με την περίπτωση θα ζητήσει από το άτομο να κάνει αιματολογικές εξετάσεις, ακτινογραφίες, μαγνητική τομογραφία κ.α.

Ποια είναι η αντιμετώπιση της ισχιαλγίας;

Επειδή η ισχιαλγία είναι ένα σύμπτωμα κάποιας άλλης πάθησης η θεραπείας της απαιτεί τον εντοπισμό της αιτίας. Υπάρχουν περιπτώσεις που δε χρειάζεται ιδιαίτερη θεραπεία για να αντιμετωπιστεί και η ισχιαλγία σταδιακά υποχωρεί.

Ο γιατρός θα συστήσει συντηρητική θεραπεία σε πρώτη φάση. Αυτή περιλαμβάνει την λήψη αναλγητικών για ανακούφιση του πόνου και την αλλαγή στον τρόπο που κοιμάται κάποιος, με χρήση ενός μαξιλαριού κάτω από τα γόνατα. Είναι πιθανό να ζητηθεί και η παραμονή στο κρεβάτι για μια με δύο μέρες ώσπου να περιοριστεί η φλεγμονή γύρω από τις ρίζες του νεύρου. Ανάλογα με την πορεία του ασθενή ο γιατρός μπορεί να προτείνει ενέσεις για μείωση της φλεγμονής γύρω από το νεύρο. Η χειροπρακτική μπορεί να φανεί ιδιαίτερα χρήσιμη για την αντιμετώπιση της ισχιαλγίας. Ένας χειροπράκτης με την εμπειρία και τις γνώσεις που διαθέτει, μπορεί μέσα από ειδικές ωθήσεις να ξεμπλοκάρει τις αρθρώσεις και να επαναφέρει το φυσιολογικό εύρος κίνησης, με απόλυτη ασφάλεια και χωρίς να προκαλεί κακώσεις.

Σε καταστάσεις που ο πόνος είναι σοβαρός, υπάρχει πρόβλημα στην κύστη ή το έντερο και γενικά τα συμπτώματα δε μπορούν να  βελτιωθούν με συντηρητική θεραπεία η εγχείρηση είναι η μοναδική λύση. Η πιο σύγχρονη χειρουργική θεραπεία ισχιαλγίας λόγω κήλης μεσοσπονδύλιου δίσκου είναι η μικροδισεκτομή η οποία δίνει πολύ καλά αποτελέσματα.

Όταν η αιτία βλάβης του ισχιακού νεύρου εντοπιστεί, τότε ο γιατρός θα μπορέσει να την αντιμετωπίσει. Ο πόνος στα περισσότερα περιστατικά είναι ισχυρός και διαρκεί αρκετό καιρό. Με βάση την έκταση της βλάβης μπορεί να υπάρξει μερική ή πλήρης αποκατάσταση του ασθενή.

Πότε πρέπει να επικοινωνήσει κάποιος με το γιατρό;

Ο γιατρός θα πρέπει να ενημερωθεί άμεσα όταν παρατηρηθεί:

  • οίδημα ή ερυθρότητα στην περιοχή της μέσης ή της σπονδυλικής στήλης
  • έντονο μούδιασμα στους γλουτούς, τα πόδια ή τη λεκάνη
  • κάψιμο κατά την ούρηση ή αιματουρία
  • πυρετός και πόνος στη μέση
  • πόνος στη μέση μετά από χτύπημα
  • πόνος που επιδεινώνεται όταν το άτομο ξαπλώνει
  • ακράτεια
  • έντονος πόνος που δεν υποχωρεί σε όποια θέση και αν κάθεται το άτομο
  • πόνος στη μέση για περισσότερο από τέσσερις εβδομάδες

Υπάρχει τρόπος πρόληψης;

Μερικές απλές κινήσεις που μπορούν να μας προφυλάξουν από την ισχιαλγία είναι:

  • η χρήση σκληρού στρώματος για τον ύπνο
  • ο ύπνος ανάσκελα ή στο πλάι με τα πόδια λυγισμένα
  • η αποφυγή σταυρώματος των ποδιών όταν καθόμαστε
  • η επαρκής στήριξη της πλάτης όταν καθόμαστε

Πότε είναι καλό να ο ασθενής να επισκεφτεί τον χειροπράκτη;

Οι συνεδρίες με τον χειροπράκτη μπορούν να ξεκινήσουν από τη στιγμή που θα αρχίσει να υποχωρεί  ο πόνος. Ο αρχικός στόχος του χειροπράκτη είναι να επαναφέρει τη φυσιολογική κινητικότητα και να μάθει στον ασθενή με ισχιαλγία πώς να φροντίζει και να προστατεύει την σπονδυλική στήλη του στη διάρκεια καθημερινών δραστηριοτήτων. Όσο υποχωρούν τα συμπτώματα, μέσω της χειροπρακτικής αντιμετώπισης ενισχύονται και σταθεροποιούνται οι μύες της πλάτης προστατεύοντας ταυτόχρονα από τυχόν τραυματισμούς. Η χειροπρακτική προσφέρει άμεση αποτελεσματικότητα και ελαχιστοποιεί την ανάγκη για λήψη αναλγητικών φαρμάκων. Σημαντικό σημείο είναι πως αντιμετωπίζει το πρόβλημα στη ρίζα του μειώνοντας την πιθανότητα ο ασθενής με ισχιαλγία να χρειαστεί χειρουργική επέμβαση.

*Οι Φυσικοθεραπευτές, Δημήτρης και Παντελής Κοντογεώργος, είναι επιστημονικά υπεύθυνοι του Θεραπευτηρίου Βλάχου (Αναγεννήσεως 7 – 9  Νέα Φιλαδέλφεια, 2102799433, 6976500711, 6982579210, info@blaxostherapy.gr)