Η ανακοίνωση του διαζυγίου στα παιδιά σίγουρα δεν είναι μία εύκολη υπόθεση, καθώς αποτελεί ένα ευαίσθητο θέμα τόσο για τα παιδιά όσο και για τους γονείς. Θα πρέπει ωστόσο, ανάλογα την ηλικία στην οποία βρίσκεται το παιδί, να το διαχειριστούμε με τον κατάλληλο τρόπο.
Τα παιδιά είναι σε θέση να διαθέτουν κάποιες «μαγικές κεραίες», με τις οποίες αντιλαμβάνονται την ένταση και την ατμόσφαιρα που επικρατεί ανάμεσα στους δύο γονείς, πριν ακόμα ληφθεί η απόφαση του διαζυγίου. Αντιλαμβάνονται τις διαφωνίες και τις κρυφές συγκρούσεις μεταξύ των γονέων και πολλές φορές τείνουν να παρερμηνεύουν το αποτέλεσμα του χωρισμού ως δικό τους λάθος, ως κάτι που αυτά δεν έκαναν σωστά (π.χ. «δεν ήμουν καλό παιδί γι’ αυτό χωρίζουν οι γονείς μου»).
Γι’ αυτό τον λόγο είναι απαραίτητο οι γονείς να ανακοινώσουν τον χωρισμό πολύ πριν την ημέρα αναχώρησης του ενός γονιού από το σπίτι. Ο χωρισμός των γονέων αποτελεί μία μεγάλη αλλαγή για τη ζωή του παιδιού, γι’ αυτό και είναι απαραίτητο το παιδί να πάρει τον χρόνο του ώστε να προετοιμαστεί για αυτή τη δύσκολη στιγμή, να αναλογιστεί, να σκεφτεί τι ερωτήσεις έχει να κάνει στους γονείς του. Μη ξεχνάμε, άλλωστε, πως το παιδί τη δεδομένη στιγμή έχει δικαίωμα σε ερωτήσεις και είμαστε υποχρεωμένοι να του τις απαντήσουμε. Με το να αποφεύγουμε να μιλήσουμε ειλικρινά στο παιδί, είναι σαν να αποφεύγουμε να έρθουμε σε επαφή με τα δικά μας συναισθήματα που μας δυσκολεύουν.
Είναι φυσικό επακόλουθο, πολλοί γονείς να αισθάνονται ενοχές απέναντι στα παιδιά τους, λόγω του φόβου πως θα καταστρέψουν τη ζωή του παιδιού. Είναι σημαντικό, όμως να κατανοήσει ο γονέας πως μετά από πολλές προσπάθειες συμφιλίωσης χωρίς επιτυχία, το διαζύγιο μπορεί να είναι λυτρωτικό για όλους, τόσο για τα παιδιά όσο και για τους δύο συντρόφους. Σίγουρα, ο χωρισμός μπορεί να πονέσει το παιδί, αλλά δεν είναι απαραίτητα καταστροφικός και τραυματικός.
Πως ανακοινώνουμε έναν χωρισμό;
– Το πρώτο βήμα που έχουμε να κάνουμε ως γονείς είναι να μιλήσουμε για εμάς και για τα συναισθήματα μας στα παιδιά. Είναι σημαντικό να εκφράσουμε με ειλικρίνεια το πώς νιώθουμε και να ομολογήσουμε ακόμα και τα δύσκολα συναισθήματα μας, όπως θυμός, φόβος, αγωνία για το μέλλον.
– Δεν διστάζουμε ακόμα και να κλάψουμε μπροστά στα παιδιά μας. Τους δίνουμε την πεποίθηση πως το κλάμα δεν είναι κάτι αρνητικό, πως το κλάμα είναι μία συναισθηματική αντίδραση που πολύ συχνά μπορούμε να την εκφράσουμε εκεί όπου νιώθουμε ασφαλείς. Αντίθετα, σε καμία περίπτωση δεν ζητάμε από τα παιδιά μας να μας παρηγορήσουν.
– Δεν βιαζόμαστε να απαντήσουμε σε ερωτήσεις που δεν έχουν γίνει από τα παιδιά. Δεν βιαζόμαστε, επίσης να κάνουμε ερωτήσεις στα ίδια και τους δίνουμε χρόνο να επεξεργαστούν τις νέες πληροφορίες και τα νέα δεδομένα.
– Χρησιμοποιούμε φράσεις που θα δεν θα εξιδανικεύσουν την κατάσταση, αλλά παράλληλα δεν θα τρομάξουν και το παιδί για αυτό που θα ακολουθήσει στη συνέχεια. Κάποιες από αυτές τις φράσεις μπορεί να είναι: «Η μαμά και ο μπαμπάς θα ζουν από δω και πέρα σε διαφορετικά σπίτια για να αισθάνονται καλύτερα», «Η αλλαγή δεν θα είναι εύκολη και θα μας πάρει λίγο καιρό να την συνηθίσουμε, αλλά όλα γίνονται για το καλύτερό μας».
– Ακούμε με τη σειρά μας τα παιδιά, είμαστε ανοιχτοί να ακούσουμε πώς νιώθουν, πώς αντιλαμβάνονται αυτό που συμβαίνει, πώς σκέφτονται, πώς φαντάζονται το τώρα και το μέλλον.
Πολλά παιδιά τυχαίνει να παρουσιάζουν διαταραχές μετά το διαζύγιο, ενώ άλλα ανακουφίζονται που ξεκαθαρίστηκε η κατάσταση και πλέον μπορούν να χαμογελάσουν.
Τέλος, είναι σημαντικό να θυμόμαστε πως το παιδί δεν χρειάζεται να κόψει τη σχέση με έναν από τους δύο γονείς, αλλά να δημιουργήσει νέους, ασφαλείς δεσμούς με κάθε γονέα, αφού πρώτα πενθήσει τον οικογενειακό δεσμό που βίωνε και δεν θα είναι πια ο ίδιος.
Ακόμα, και αν κάποιος από τους δύο γονείς επιλέξει να είναι απών και αδιάφορος για το παιδί, δεν επιλέγουμε ούτε να τον αντικαταστήσουμε, ούτε να πάρουμε και τον δικό του ρόλο στη ζωή του παιδιού.
Μη προσπαθήσουμε να μοιάζουμε στα μάτια των παιδιών μας ως τέλειοι και αλάνθαστοι γονείς, αλλά ούτε και να βιώσουμε το διαζύγιο ως ένα τραγικό λάθος. Τα παιδιά δεν χρειάζονται δίπλα τους εξιδανικευμένους γονείς. Χρειάζονται αληθινούς γονείς. Ακόμα και αν η πραγματικότητα δεν είναι ιδανική, σίγουρα θα είναι πιο υγιής και λειτουργική από μία ψεύτικη ιδανική οικογένεια!
