Tρώει χωρίς σταματημό – Τι να κάνω;

Ποια πρέπει να είναι η στάση μας όταν το παιδί μας ζητάει πάντα δεύτερο πιάτο φαγητό; Τι του λέμε όταν λίγη ώρα μετά το γεύμα ή το δείπνο μας λέει πάλι: «Μαμά, έχει κάτι να τσιμπήσω; Πεινάω!» Τι κάνουμε όταν αντιληφθούμε πως παίρνει βάρος και τι δεν πρέπει να ξεστομίσουμε ποτέ;

Η ειδικός Χρύσα Βαλαμουτοπούλου έχει όλες τις απαντήσεις μετατρέποντας τη λύση του προβλήματος σε… παιχνίδι!

Ποια πρέπει η στάση μας απέναντι σ’ ένα παιδί που μας λέει πολλές φορές μέσα στην ημέρα «μαμά πεινάω! Έχει κάτι να φάω;»

Όταν το παιδί ψάχνει συνέχεια το φαγητό, απoφύγετε παρατηρήσεις όπως: «τρως συνέχεια». Αντιθέτως, πείτε του: «θα ήθελες να μιλήσουμε λίγο; Νιώθω πως κάτι σου συμβαίνει τελευταία» ή «τι θα έλεγες να πάμε να παίξουμε κάτι;».  Εστιάστε στο συναισθηματικό κομμάτι της αναζήτησής του για φαγητό και προσπαθήστε να διασπάσετε την προσοχή του διακριτικά χωρίς να εστιάζετε στο έντονο ενδιαφέρον του για το φαγητό. Κάπως έτσι, θα καταφέρετε να ανοίξετε διάλογο μαζί του χωρίς να έχετε επικριτική στάση, η οποία σίγουρα θα έκανε το παιδί να φάει περισσότερο.

Πώς πρέπει να διαχειριστούμε την εμμονή του παιδιού απέναντι στο φαγητό; Υπάρχει τρόπος να εξηγήσουμε σε ένα μικρό παιδί τις αρνητικές συνέπειες του χωρίς μέτρο και όρια φαγητού;

Ο πιο αποτελεσματικός τρόπος για να εξηγήσουμε σε ένα μικρό παιδί τις αρνητικές συνέπειες της υπερφαγίας είναι το βιωματικό παιχνίδι. Αποφύγετε το κήρυγμα και τα πολλά λόγια και λάβετε δράση μέσω του θεατρικού παιχνιδιού η τα παιχνίδια ρόλων. Παίξτε τον ρόλο του υπέρβαρου που τρώει πολύ και δυσκολεύεται να περπατήσει ή κουράζεται εύκολα ή απομονώνεται γιατί δεν μπορεί πάντα να ακολουθήσει τους φίλους του. Το παιδί σας μπορεί να παίξει τον ρόλο του φίλου, ή του παρατηρητή . Κατόπιν, συζητήστε τα συναισθήματα που είχατε κατά τη διάρκεια του παιχνιδιού.

Επίσης, το google είναι πολύ χρήσιμο εργαλείο. Αναζητήστε φωτογραφίες ανθρώπων που τρώνε πολύ και συζητήστε μαζί τις εντυπώσεις σας. Εστιάστε κυρίως στο γιατί αυτοί οι άνθρωποι μπορεί να υπερβάλλουν στο φαγητό.

Πότε το ενδιαφέρον ενός παιδιού είναι στραμμένο έντονα στο φαγητό; Τι «κενά» μπορεί να καλύπτει μέσω αυτού;

Η τροφή μοιάζει με το συναίσθημα που θρέφει την ψυχή μας. Όταν τρεφόμαστε, νιώθουμε ικανοποίηση, όπως κι όταν νιώθουμε αγάπη ή ευτυχία. Έτσι λοιπόν λειτουργεί το συναισθηματικό φαγητό όπου η πλεονάζουσα τροφή έρχεται να καλύψει κάποια συναισθηματικά κενά του παιδιού. Στρες λόγω οικογενειακών ζητημάτων (διαζύγιο, οικογενειακές συγκρούσεις, μετακόμιση, πένθος, ερχομός αδελφού) ή λόγω σχολικών γεγονότων (σχολική επίδοση ή ενδεχόμενο bullying) μπορεί να κρύβονται πίσω από την έντονη ανάγκη για φαγητό. Επίσης, λύπη και ανία θεωρούνται συχνά υπεύθυνα συναισθήματα.

Τι δεν πρέπει σε καμία περίπτωση να πούμε στο παιδί; Ποιες είναι οι απαγορευμένες λέξεις και προτάσεις;

Μην κάνετε το παιδί σας να νιώσει άσχημα κι ενοχικά για αυτή την συμπεριφορά του. Αν το κρίνετε ή χρησιμοποιήσετε αυστηρή στάση με σκοπό μόνο την καταστολή αυτής της συμπεριφοράς δεν θα καταφέρετε να φτάσετε στο επιθυμητό αποτέλεσμα. Είναι καλό να του δείξετε πόσο νοιάζεστε για αυτά που νιώθει και το σπρώχνουν μέχρι το ψυγείο κι όχι να μιλήσετε για τα παραπανίσια κιλά του ή το σώμα του που παχαίνει. Εστιάστε στον εσωτερικό κόσμο του, όχι στην εξωτερική του εμφάνιση. Άλλωστε, εκεί μέσα θα βρείτε τη γενεσιουργό αιτία που ψάχνετε.

Τι μπορεί να προκαλέσει σε ένα παιδάκι η φράση «Πρόσεχε! Έχεις ήδη παχύνει!»

Αυτή η φράση αν τη συνεχίζαμε, θα μπορούσε να είναι κάπως έτσι: «Πρόσεχε, έχεις ήδη παχύνει και δεν είσαι αποδεκτός!» Πόσο θα σας άρεσε να αισθάνεστε υπό απειλή απομόνωσης ή απόρριψης; Μια τέτοια φράση, κάνει το παιδί να αισθάνεται όχι απλά απόρριψη, αλλά και μόνο, αβοήθητο συνάμα, καθώς δεν του δίνετε κάποια λύση ούτε νιώθει ότι συναισθάνεστε κάποια δυσκολία που ίσως αντιμετωπίζει.

Η λέξη «δίαιτα» από ποια ηλικία του παιδιού και μετά μπορεί να χρησιμοποιηθεί από τους γονείς;

Θα ήταν καλό σε κάθε ηλικία να αποφύγουμε λέξεις που υποδηλώνουν στέρηση. Ακόμη και σ’ εμάς τους ενήλικες, η φράση «κάνω διατροφή» λειτουργεί πολύ πιο ενισχυτικά κι ενθαρρυντικά. Επίσης, η φράση αυτή δίνει έμφαση στη σωστή διατροφική στάση-συνήθεια που είναι καλό να έχουμε για την καλή υγεία μας. Άλλωστε, το παν είναι το παιδί μας να μάθει να τρώει υγιεινά!

Πότε θα πρέπει να απευθυνθούμε σε κάποιον ειδικό;

Όταν αντιληφθείτε πως το παιδί σας έχει εμμονή με την εξωτερική του εμφάνιση, τρώει νευρικά και χωρίς μέτρο για περισσότερο από τρεις εβδομάδες, κρύβει λιπαρά φαγητά στο δωμάτιο του ή τρώει κρυφά από εσάς, καλό είναι να απευθυνθείτε σε κάποιον ειδικό ψυχικής υγείας.

Ευχαριστούμε την κ. Χρύσα Βαλαμουτοπούλου, Παιδοψυχολόγο- Οικογενειακή Σύμβουλο MSc