Το πόσο πολύ έχει επηρεάσει την ψυχική υγεία η πανδημία του κορωνοϊού, αποτυπώνεται στην Παγκόσμια Μελέτη Υγείας και Λειτουργικότητας σε Περιόδους Μεταδοτικών Λοιμώξεων, γνωστή ως μελέτη COH-FIT. Αυξημένο στρες, θυμός, αγωνία για το μέλλον, αλλά και μεγάλη αύξηση του συναισθήματος της μοναξιάς είναι τα σημαντικότερα στοιχεία που προκύπτουν από τις απαντήσεις που έχουν δώσει μέχρι στιγμής περισσότερα από 7000 άτομα που έχουν συμμετάσχει για την Ελλάδα, στη συγκεκριμένη μελέτη.
Όπως εξήγησε στο protothema.gr ο Κωνσταντίνος Τσαμάκης, MD, MSc, PhD, MRCPsych, Ψυχίατρος, Επισκέπτης Ερευνητή στο King’s College, Institute of Psychiatry, Psychology and Neuroscience, UK, ο οποίος συμμετέχει στη συγκεκριμένα έρευνα, «η μελέτη αυτή θα διαρκέσει μέχρι τη στιγμή όπου ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας θα αναφέρει ότι ο κορωνοϊός SARS-CoV-2 που προκαλεί τη νόσο COVID-19 δεν είναι πανδημία.
Θέλουμε να απευθυνθούμε στις ηλικίες 6 έως 17 παιδιά και έφηβοι γιατί πλέον κοιτάμε και πως επηρεάζει αυτή η πανδημία τα παιδιά και τους εφήβους». Σύμφωνα με τον κ. Τσαμάκη η μελέτη έχει μια δυναμική τώρα που βρίσκεται στο δεύτερο κύμα της πανδημίας και εμπλουτίζεται και με νέες ερωτήσεις για τους συμμετέχοντες γιατί όπως εξηγεί διαφορετική ήταν η συμπεριφορά μας στο πρώτο κύμα της πανδημίας και εντελώς διαφορετική τώρα στο δεύτερο κύμα, όπου υπάρχει και μια σχετική εμπειρία, αλλά και μια κόπωση.
Σημαντικά είναι και τα στοιχεία που προέρχονται από την Γραμμή Ψυχοκοινωνικής Υποστήριξης 1036 για την πανδημία του κορωνοϊού. Η γραμμή έχει δεχθεί από τις αρχές Απριλίου περισσότερα από 100.000 τηλεφωνήματα με τα περισσότερα να έχουν να κάνουν με το φόβο για τον ιό, τον φόβο για την καραντίνα, αλλά και τον φόβο για την οικονομική κατάσταση. Οι πολίτες που έχουν τηλεφωνήσει ζητούν βοήθεια και για το αίσθημα της απομόνωσης ενώ τα στοιχεία δείχνουν και αύξηση του θυμού τόσο για την επιβολή μέτρων όσο και για το πόσο έχει αλλάξει η καθημερινότητα εξαιτίας της πανδημίας. Και φυσικά υπάρχει αρκετά αυξημένο και το αίσθημα της λύπης για τον θάνατο από κορωνοϊό.
Μιλώντας στο protothema.gr η Δρ Κανδαράκη Αννα, Κλινική ψυχολογος- ψυχοθεραπεύτρια Διδάκτωρ ιατρικής σχολής πανεπιστήμιο Αθηνών, Αριστούχος Paris V της Σορβόνης και Διευθύντρια θεραπευτικού κέντρου Therapy Nest, επισήμανε ότι: «και οι έρευνες και η κλινική εμπειρία από τους ανθρώπους που συναντάμε δείχνει και αύξηση αιτημάτων για βοήθεια της ψυχικής υγείας και αύξηση στις ψυχικές δυσκολίες. Αυτό όμως που πρέπει να καταγράψουμε, είναι ότι οι ψυχικές δυσκολίες δεν εμφανίστηκαν από το 0, δηλαδή με λόγω της κρίσης από την πανδημία και μόνο. Στην κρίση, σπάνια δημιουργούνται ψυχικές δυσκολίες από την αρχή. Θα πρέπει να υπάρχει ένα υπόβαθρο και ήρθε η πανδημία και βρήκε εύφορο έδαφος για να αναδείξει κάτι περισσότερο.
Πάντα οι κρίσεις βγάζουν προς τα έξω τα μέσα μας. Εδώ δοκιμάζεται η ψυχική μας ανθεκτικότητα δηλαδή, αν μπορούμε να προσαρμοστούμε στις συνθήκες. Όταν δεν μπορούμε να εναρμονιστούμε με τις συνθήκες που υπάρχουν χρησιμοποιούμε μη συνειδητά ανώριμους μηχανισμούς άμυνας. Όπως την άρνηση, όπως όλοι αυτοί οι συνωμοσιολόγοι βγάζουν μια άρνηση. Η άρνηση είναι ένας ανώριμος μηχανισμός άμυνας. Αν χρησιμοποιούμε έναν ανώριμο μηχανισμό άμυνας όπως είναι η άρνηση ή η σωματοποίηση τότε μπορούν να προκληθούν διάφορες ψυχικές ή ακόμη και ψυχιατρικές δυσκολίες όπως είναι η κατάθλιψη».
Όπως εξηγεί η κα Άννα Κανδαράκη, ο θυμός και η αδικία συναισθήματα που βιώνουν αρκετοί σήμερα εξαιτίας των αποτελεσμάτων της πανδημίας του κορωνοϊού, που έχει αλλάξει την καθημερινότητα, υπήρχαν και πριν στους ανθρώπους που φαίνεται τώρα να τα βγάζουν με υπερβολή. «Ο θυμός και η αδικία υπήρχαν από πριν σε αυτούς τους ανθρώπους που φαίνεται πως τώρα να το βγάζουν σε μια υπερβολή, και ενισχύονται ακόμη περισσότερο με το αίσθημα της αβεβαιότητας, πως δεν μπορούν να ελέγξουν την καθημερινότητα μέχρι και την ζωή τους. Ωστόσο, αυτό που έχει σημασία είναι πως να αξιοποιήσουμε την πανδημία.
Δηλαδή μπορεί να βιώνουμε κάποια συναισθήματα αλλά όλα αυτά έχουν ένα υπόβαθρο. Για παράδειγμα πριν καταναλώναμε προϊόντα άφοβα, ταξιδεύαμε χωρίς περιορισμούς βγαίναμε αλλά δεν συνειδητοποιούσαμε αυτά που είχαμε μέσα μας. Κάποιες δυσκολίες που τώρα βγαίνουν στην επιφάνεια. Αυτά θα πρέπει να δούμε ώστε σε επόμενη κρίση να μπορούμε να τα αντιμετωπίσουμε». Ένα ακόμη σημαντικό στοιχείο που παραθέτει στο protothema.gr η κα Κανδαράκη έχει να κάνει με τις αυτοκτονίες. «Στην Ελλάδα συγκριτικά με άλλες χώρες δεν παρατηρήθηκε αύξηση των αυτοκτονιών κάτι το οποίο είναι πιθανό να οφείλεται στους δυνατούς οικογενειακούς δεσμούς και γενικότερα στο καλό υποστηρικτικό πλαίσιο που μας χαρακτηρίζει».
