Νόμισμα διπλής όψης αποδεικνύεται η έννοια της εμπιστοσύνης εν μέσω της πανδημίας του κορωνοϊού, με την μεν εμπιστοσύνη στους κρατικούς θεσμούς να συνδέεται με χαμηλότερη θνησιμότητα από τη νόσο, και τη δε εμπιστοσύνη που συνδέεται με την αίσθηση του ανήκειν να έχει αντίστροφη συσχέτιση, βάσει καναδικής μελέτης που έθεσε επί τάπητος τα ποσοστά θνησιμότητας από τον ιό SARS-CoV-2 σε διάστημα 30 ημερών σε συνολικά 84 χώρες.
Πρόκειται, παράλληλα, για την πρώτη μελέτη που έρχεται να αποτυπώσει πως ο διαφορετικός βαθμός θνησιμότητας από την COVID-19 σε παγκόσμια κλίμακα συνδέεται με την οικονομική ανισότητα, ενώ τα στοιχεία ερευνών σχετικά με την κοινωνική εμπιστοσύνη και την εμπιστοσύνη στους κρατικούς θεσμούς που περιλαμβάνει αντιπροσωπεύουν το 86% του παγκόσμιου πληθυσμού.
Η ανάλυση -την οποία υπογράφουν ερευνητές του Πανεπιστημίου McGill του Καναδά και δημοσιεύεται στο Social Science and Medicine– συσχετίζει τη θνησιμότητα με διαφορετικά πεδία εμπιστοσύνης.
Η έλλειψη εμπιστοσύνης στους κρατικούς θεσμούς συσχετίζεται με περισσότερους θανάτους λόγω του κορωνοϊού -εύρημα που συμβαδίζει με ανάλογες μελέτες που είχαν διενεργηθεί μετά το ξέσπασμα των επιδημιών SARS και H1N1. Παραδόξως, ωστόσο, οι ερευνητές διαπίστωσαν ταυτόχρονα ότι η κοινωνική εμπιστοσύνη και η αίσθηση του ανήκειν συνδέονται εξίσου με τη θνησιμότητα.
Παρόλο που η επαφή με τους φίλους και την οικογένεια είναι μία φυσική αντίδραση του ανθρώπου σε περιόδους κρίσης, σε ορισμένες χώρες ακριβώς αυτή η εμπιστοσύνη και η επιθυμία κοινωνικοποίησης μπορεί να παρεμποδίζουν τις προσπάθειες περιορισμού της διασποράς του SARS-CoV-2 μέσω της τήρησης των μέτρων κοινωνικής αποστασιοποίησης.
Επιπλέον, οι ισχυροί δεσμοί στο πλαίσιο μίας ομάδας μπορούν μερικές φορές να ενισχύσουν τις επικίνδυνες συμπεριφορές όσον αφορά την υγεία, και κοινωνίες με υψηλό δείκτη εμπιστοσύνης να καθίστανται πιο ευάλωτες σε παραπληροφόρηση για τη σοβαρότητα της COVID-19, ψεύτικες θεραπείες ή συμπεριφορές αμφισβήτησης και απόρριψης των μέτρων.
«Οι άνθρωποι θεωρούν ότι υπάρχουν οφέλη για την υγεία τους με το να εμπιστεύονται τους άλλους και να ανήκουν ομάδες -και συνήθως υπάρχουν. Ωστόσο, στο πλαίσιο μίας πανδημίας, όταν οι άνθρωποι πρέπει να απομονωθούν, η τυφλή εμπιστοσύνη σε άλλους μπορεί αυτό να το εμποδίσει» επισημαίνει ο επικεφαλής συγγραφέας της μελέτης Frank Elgar, καθηγητής στο Πανεπιστήμιο McGill και διευθυντής του Καναδικού Κέντρου Ερευνών για την Κοινωνική Ανισότητα στην Παιδική Υγεία.
Στον αντίποδα, η εμπιστοσύνη στους κρατικούς θεσμούς και η συμμετοχή στην κοινωνία των πολιτών συνδέονται με λιγότερους θανάτους, πιθανώς επειδή κινητοποιούν τους ανθρώπους να φορούν μάσκες, να ακολουθούν τους κανόνες υγιεινής των χεριών και να τηρούν τις φυσικές αποστάσεις.
Οι ερευνητές σημειώνουν ότι η συμμετοχή στην κοινότητα είναι ιδιαίτερα ωφέλιμη όταν οι ομάδες καλούνται να συμβιβαστούν ως προς κάποιο βαθμό προσωπικής ελευθερίας για το κοινό καλό, όπως το να φορούν μάσκα σε δημόσιους χώρους.
Η εισοδηματική ανισότητα συνδέεται επίσης με περισσότερους θανάτους από τη νόσο COVID-19, ακόμη και αφότου συνυπολογιστούν άλλοι παράγοντες όπως το ΑΕΠ και η ηλικία του πληθυσμού.
«Χώρες με μεγαλύτερο χάσμα μεταξύ πλουσίων και φτωχών, όπως οι Ηνωμένες Πολιτείες, η Ρωσία και η Βραζιλία αντιμετωπίζουν μία πιο θανατηφόρα πανδημία» επισημαίνει ο Frank Elgar, ο οποίος διατελεί και μέλος του Τμήματος Ψυχιατρικής στη Σχολή Ιατρικής του Πανεπιστημίου McGill.
«Σε πολλές χώρες, οι χαμηλόμισθοι εργαζόμενοι υπερ-εκπροσωπούνται μεταξύ του αναγκαίου προσωπικού σε τομείς, όπως το λιανεμπόριο, οι δημόσιες συγκοινωνίες και χώροι υγειονομικής περίθαλψης, όπου δεν μπορούν εύκολα να τηρήσουν αποστάσεις» σημειώνει.
Η μεγαλύτερη έκθεση στον ιό και η χαμηλότερη πρόσβαση σε υπηρεσίες υγείας μεταξύ των οικονομικά αδύναμων θα μπορούσαν να εξηγήσουν γιατί χώρες με μεγαλύτερες οικονομικές ανισότητες -όχι απαραίτητα οι φτωχότερες χώρες- κατέγραψαν σημαντικά υψηλότερα ποσοστά θνησιμότητας.
Οι ερευνητές δεν παραλείπουν να σημειώσουν ωστόσο την ίδια στιγμή ότι οι πλουσιότερες χώρες μπορεί επίσης να έχουν πιο ακριβή δεδομένα ή μικρότερες καθυστερήσεις στην καταγραφή και καταχώριση των θανάτων.
«Υπάρχει ένα σοβαρό μήνυμα εδώ για τις νέες προκλήσεις που πιθανότατα θα αντιμετωπίσουμε σε αυτό το δεύτερο κύμα της πανδημίας και την ικανότητά μας να αμυνθούμε» τονίζει, συνοψίζοντας τα ευρήματα της μελέτης, ο καθηγητής Frank Elgar.
Διαβάστε επίσης
Κορωνοϊός: Μετά τον κορωνοϊό ο κόσμος δεν θα είναι ποτέ ίδιος
Κορωνοϊός: Αυτός είναι ο Νο1 τρόπος μετάδοσης – Οι δυο κινήσεις που προστατεύουν
Κορωνοϊός: Αυτές οι συμπεριφορές αυξάνουν τον κίνδυνο να βρεθούμε θετικοί στον ιό
