Σε κρίσιμη καμπή – για μία ακόμη φορά- βρίσκεται η πορεία της Ελλάδας σε ό,τι αφορά την επιδημία του κορωνοϊού. Η χώρα διανύει μια αντικειμενικά δύσκολη διαδρομή, έχοντας μόλις περάσει το «ψυχολογικό» φράγμα των 4.000 κρουσμάτων κορωνοιού και επιχειρώντας να διαφυλάξει τόσο τη δημόσια υγεία όσο και την οικονομία και τον τουρισμό.
Ο Ιούλιος είναι κομβικός ως μήνας που στο ξεκίνημά του έγινε η επανεκκίνηση στον τουρισμό. Το ίδιο κομβικός θα παραμείνει και στο τέλος του, καθώς την επόμενη εβδομάδα θα φανεί αν η διαφαινόμενη σταθερή επιδημιολογική πορεία της χώρας παραμείνει σε αυτή τη θέση ή αν κινηθεί ανοδικά.
Τα εκατοντάδες κρούσματα κορωνοϊού που έχουν καταγραφεί στη διάρκεια του Ιουλίου (ανέρχονται σε 613 και τα μισά από αυτά είναι «εισαγόμενα») αναζωπύρωσαν όπως ήταν φυσικό και την αγωνία των Ελλήνων για την έκβαση της επιτυχημένης διαδρομής που διανύθηκε τους περασμένους μήνες, τόσο τους «σκληρούς» μήνες της καραντίνας όσο και από την άρση των μέτρων, τον περασμένο Μάιο και μετά.
Παρά την αμείωτη ένταση στην εμφάνιση κρουσμάτων, οι ειδικοί της Επιτροπής Εμπειρογνωμόνων του υπουργείου Υγείας για τον κορωνοϊό εμφανίζονται συγκρατημένα αισιόδοξοι για τη συνέχεια της καλοκαιρινής – και τουριστικής- περιόδου, υπό μία προϋπόθεση: ότι θα υπάρχει επαγρύπνηση και αυστηρή τήρηση των μέτρων προστασίας. Από αυτή τη συνθήκη, κατά τους ειδικούς, δίδεται και η μόνη ουσιαστική απάντηση για το πώς θα εξελιχθεί η κατάσταση το επόμενο διάστημα.
Γιατί είναι κρίσιμη η εφαρμογή των μέτρων
Η εφαρμογή των μέτρων προστασίας, απόστασης και υγιεινής ανάγεται σε κρίσιμο ζήτημα και αρμοδίως τονίζεται με κάθε ευκαιρία πως η συνέχεια για το ελληνικό καλοκαίρι και τον τουρισμό θα κριθεί κυρίως από τη συμμόρφωση των πολιτών σε αυτά. Οι αλλεπάλληλες συσκέψεις που πραγματοποιήθηκαν και στο Μέγαρο Μαξίμου την περασμένη εβδομάδα υπό τον πρωθυπουργό, Κυριάκο Μητσοτάκη, και στο υπουργείο Υγείας, έδειξαν πως η κυβέρνηση αφουγκράζεται με μεγάλη προσοχή τους επιστήμονες και πως συνεχίζει να επιδεικνύει καλά αντανακλαστικά σε ό,τι αφορά τη διαχείριση της επιδημίας.”Το πλαίσιο είναι επαρκές. Υπάρχουν ζητήματα εφαρμογής του» τόνισε ο πρωθυπουργός και δίνοντας το στίγμα για το επόμενο διάστημα ζήτησε «αυστηροποίηση στους ελέγχους χωρίς εκπτώσεις» από τους αρμόδιους υπουργούς. Στο πλαίσιο αυτό επιστρέφει από μεθαύριο καιη εβδομαδιαία ζωντανή ενημέρωση – κάθε Τρίτη στις 6 το απόγευμα – από τον υφυπουργό Προστασίας, Νίκο Χαρδαλιά για επιχειρησιακά ζητήματα προκειμένου να λειτουργήσει ως «εβδομαδιαίο καμπανάκι» εγρήγορσης.
Την ανάγκη εφαρμογής των μέτρων συζητούν σχεδόν καθημερινά τις τελευταίες εβδομάδες και οι επιστήμονες στις τηλεδιασκέψεις στο πλαίσιο της Επιτροπής Εμπειρογνωμόνων. «Είναι κομβικό να εφαρμόζουμε τα μέτρα. Μόνο με αυτόν τον τρόπο μπορούμε να διαφυλάξουμε και τη δημόσια υγεία και την οικονομία της χώρας. Είναι το εθνικό μας στοίχημα. Αν τηρηθούν τα μέτρα απόστασης, υγιεινής, μάσκας εκτιμούμε πως ο Αύγουστος θα κυλήσει ομαλά» λέει στο ΘΕΜΑ, ο αναπληρωτής καθηγητής Επιδημιολογίας στην Ιατρική Σχολή του Εθνικού Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών (ΕΚΠΑ), μέλος της Επιτροπής Εμπειρογνωμόνων, Δημήτρης Παρασκευής.
Μάλιστα, ο ειδικός επισημαίνει πως «τα μέτρα, που ισχύουν, είναι επαρκή. Πάσχουμε στην τήρησή τους. Αν όλοι μας τηρούσαμε τα μέτρα, είναι βέβαιον πως θα ήταν πολύ μικρότερη η διασπορά τον Ιούλιο. Αυτό που χρειάζεται είναι η πολιτεία να εντατικοποιήσει τους ελέγχους για την τήρηση των μέτρων» καταλήγει, δίδοντας έμμεσα και την απάντηση στο ερώτημα των ημερών, αν δηλαδή η κυβέρνηση έχει δεχθεί σχετικές εισηγήσεις από την Επιτροπή κι ετοιμάζεται να θέσει νέα μέτρα για τον κορωνοϊό σε εφαρμογή το επόμενο διάστημα.
Το μέτρο που ο ίδιος ως μέλος της Επιτροπής θεωρεί πολύ σημαντικό είναι η χρήση μάσκας: «Υπάρχει παγκόσμια τάση να καθιερώνεται η χρήση της μάσκας σε κλειστούς χώρους κι αυτό δεν χρειάζεται να γίνει εθνική οδηγία για να εφαρμοστεί. Η χρήση μάσκας μόνο προς όφελος μας μπορεί να λειτουργήσει. Ιδιαίτερα οι επαγγελματίες υγείας, εστίασης, τουρισμού, υπηρεσίες, που έρχονται σε επαφή με μεγάλο αριθμό ατόμων πρέπει να την φορούν πάντα. Είναι αυτοί που κινδυνεύουν περισσότερο και είναι αυτοί που θα μεταδώσουν στους οικείους τους τον κορωνοϊό χωρίς τη χρήση μάσκας».
Η καθαρή επιδημιολογική εικόνα της χώρας
Σε ό,τι αφορά τη μέχρι τώρα επιδημιολογική εικόνα της χώρας για τον κορωνοϊό, οι αρμόδιοι εκτιμούν ως θετικό ότι είναι «καθαρή» χωρίς να έχει σκιές και εκπλήξεις. Για παράδειγμα, οι επιστήμονες γνώριζαν και ανέμεναν τη χαμηλή κυκλοφορία του κορωνοϊού από τις αρχές Μαΐου έως και τα μέσα Ιουνίου, καθώς ήταν η περίοδος αμέσως μετά την άρση της απαγόρευσης, φάση στην οποία εισερχόταν η Ελλάδα με δείκτη μετάδοσης R0 στο 0,3 – υπενθυμίζεται πως το καμπανάκι συναγερμού για την έξαρση της επιδημίας είναι το 1. Πλέον ο δείκτης βρίσκεται στο 0,4, επίπεδο ικανοποιητικό για τις επιστημονικές και υγειονομικές αρχές. Σημειωτέον ότι ο δείκτης R0 αποτυπώνει τη μετάδοση εντός της επικράτειας, δηλαδή υπολογίζει μόνο τα εγχώρια κρούσματα και όχι τα εισαγόμενα.
Ανέμεναν επίσης οι ειδικοί και τη μεγαλύτερη ταχύτητα στην κυκλοφορία του κορωνοϊού που καταγράφηκε τον Ιούλιο αλλά και τα εισαγόμενα κρούσματα. Ιδίως, σε ό,τι αφορά τα εισαγόμενα περιστατικά λοίμωξης Cοvid-19, οι επιστήμονες εξηγούν πως αφενός μεν δεν αποτελούν «έκπληξη», τουναντίον ήταν απολύτως αναμενόμενα και ο αριθμός τους, περισσότερα από 300 για τις πρώτες δυόμισι εβδομάδες, δεν αποκλίνει από όσα έδιναν και τα μαθηματικά μοντέλα. Μάλιστα, ιδιαίτερη σημασία έχει κατά την Επιτροπή Εμπειρογνωμόνων ότι οι εκτιμήσεις για τους θετικούς στον κορωνοϊό τουρίστες δεν ανατράπηκαν με την έκρηξη των κρουσμάτων στις βαλκανικές χώρες.
«Τα εισαγόμενα κρούσματα, από την στιγμή που κινούνται σε λογική βάση, θεωρούνται διαχειρίσιμα γιατί μπορούν να απομονωθούν και να ιχνηλατηθούν εύκολα. Είναι σημαντικό ότι δεν μας έχουν αιφνιδιάσει οιεισροές θετικών κρουσμάτων από τότε που άνοιξαν τα σύνορα. Ίσα ίσα που αποδείχθηκε ότι μπορεί να ελεγχθεί η είσοδος στη χώρα και με τα μέτρα απαγόρευσης για τους Σέρβους και το αρνητικό τεστ για τους Ρουμάνους και τους Βούλγαρους, περιορίστηκε ο κίνδυνος. Στα αεροδρόμια η κατάσταση είναι υπό απόλυτο έλεγχο. Είναι πολύς μικρός ο αριθμός των θετικών στα αεροδρόμια» λέει ο κ. Παρασκευής.
Με βάση τα στοιχεία για την κυκλοφορία των περίπου 300 μέχρι τώρα ημεδαπών κρουσμάτων, οι ειδικοί θεωρούν πως η επιδημία είναι διαχειρίσιμη και πως δεν φαίνεται να επηρεάστηκε σημαντικά από την αύξηση του ποσοστού των εγχώριων επαφών με τα εισαγόμενα κρούσματα.
Τα δύο σενάρια για τον επόμενο μήνα
«Όλα τα στοιχεία που συλλέγουμε, ενισχύουν την εικόνα μας ότι η κατάσταση παραμένει υπό έλεγχο. Και με βάση αυτή την εικόνα, εκτιμώπως ακόμη κι αν αυξηθεί ελαφρά ο αριθμός των κρουσμάτων, δεν θα υπάρξει καμία επίπτωση εφόσον τηρούνται τα μέτρα. Ακόμη κι αν δούμε περισσότερα περιστατικά σε ημερήσια βάση το επόμενο διάστημα, η κατάσταση θα παραμείνει διαχείρισιμη υπό την αίρεση ότι εφαρμόζονται τα μέτρα» λέει ο κ.Παρασκευής, περιγράφοντας το καλό σενάριο του επόμενου διαστήματος.
Το λιγότερο καλό σενάριο είναι να εκδηλωθούν τοπικές επιδημίες ανά τη χώρα, ιδίως σε τουριστικούς προορισμούς και να αυξηθεί ο αριθμός εκείνων που ασθενούν σοβαρά και χρειάζονται νοσηλεία. «Είναι προφανές και αντιληπτό πως ουδείς θέλει να θέσει σε lockdown ένα νησί ή άλλον τουριστικό προορισμό. Ουδείς θα ήθελε να ενεργοποιηθεί μια κατάσταση έκτακτης ανάγκης ανάλογη με αυτήν που καταγράφηκε τον περασμένο μήνα στην Ξάνθη» λέει ο καθηγητής.
Τα εγχώρια κρούσματα εντοπίζονται στην Αττική και τη Θεσσαλονίκη, όπως και στις περιοχές της Ξάνθης και της Καστοριάς. Το θετικό είναι πάντως ότι η εστία της Ξάνθης με επίκεντρο τον Εχίνο, μολονότι εξακολουθεί να παράγει νέα κρούσματα σε ημερήσια βάση, δε φαίνεται να έχει την ίδια ένταση με τον Ιούνιο.
Αντίθετα, στα μεγαλύτερα αστικά κέντρα όπως η Αττική και η Θεσσαλονίκη η κυκλοφορία του κορωνοϊού γίνεται με μεγαλύτερη ταχύτητα και αφήνει περισσότερα «ορφανά» κρούσματα, δηλαδή ανθρώπους θετικούς στον κορωνοϊό που δεν έχουν ταξιδέψει, δεν έχουν έλθει σε επαφή με γνωστά κρούσματα και γενικώς δεν γνωρίζουν πως μολύνθηκαν. Η Αττική βρίσκεται στην 1η θέση της λίστας με τις περιοχές που μετρούν κρούσματα κορωνοϊού. Από τα περίπου 4.000 κρούσματα της περιόδου από τον περασμένο Μάρτιο μέχρι σήμερα, τα 1.793 έχουν εντοπιστεί στο λεκανοπέδιο. Δηλαδή σχεδόν 1 στα 2 κρούσματα της χώρας γεωγραφικά καταγράφονται στην Αττική. Μεγάλη επιβάρυνση έχει σταθερά και η βόρειος Ελλάδα.
Γιατί στις ΜΕΘ νοσηλεύονται πλέον νεότερης ηλικίας ασθενείς
Από τις αρχές Ιουλίου παρατηρείται αύξηση στις νοσηλείες ασθενών με λοίμωξη Covid-19. Την τελευταία ημέρα του Ιουνίου είχαν καταγραφεί 41 ασθενείς στα νοσοκομεία αναφοράς κορωνοϊού σε όλη τη χώρα και χθες ο αριθμός τους ανερχόταν σε 83. Από αυτούς οι διασωληνωμένοι ήταν 13. Ωστόσο, η διάμεση ηλικία τους είναι 58 χρόνων – τον περασμένο μήνα η διάμεση ηλικία όσων ασθενών νοσηλεύονταν διασωληνωμένοι στα νοσοκομεία αναφοράς, ήταν τα 75 έτη.
Όπως εξηγεί η καθηγήτρια Εντατικής Θεραπείας και μέλος της Επιτροπής Εμπειρογνωμόνων, κυρία Αναστασία Κοτανίδου, «η μείωση της διάμεσης ηλικίας των διασωληνωμένων οφείλεται στο γεγονός ότι μολύνονται και νοσούν περισσότερο οι νεώτεροι ηλικιακά γιατί εκτίθενται πιο πολύ στον κορωνοϊό και έχουν πιο χαλαρή συμπεριφορά. Φαίνεται πως οι ηλικιωμένοι και όσοι ανήκουν σε ευπαθείς ομάδες έχουν μάθει να είναι πολύ προσεκτικοί ώστε να μην μολυνθούν και φυσικά να νοσήσουν».
Τέλος, η ειδικός επισημαίνει τη σημαντική γνώση που έχει αποκτηθεί το διάστημα της πανδημίας από τους επαγγελματίες υγείας στην αντιμετώπιση της λοίμωξης Covid-19 και πώς αυτό έχει επηρεάσει τη νοσηλεία και την περίθαλψη, μειώνοντας την επίπτωση της νόσου, κάτι που αποτυπώνεται στις λιγότερες διασωληνώσεις σε σχέση με τις νοσηλείες, και στις απώλειες.
