Κι έρχεται η στιγμή, που οι πατουσίτσες δεν ακούγονται πια στο παρκέ. Το πρωινό ξύπνημα με γλείψιμο στο πρόσωπο και εκείνα τα εκφραστικά μάτια, «απουσιάζουν». Το νιάρ της καλημέρας έπαψε. Είναι η ώρα που ο άνθρωπος βιώνει την απώλεια του αγαπημένου του φίλου, με τον οποίο έζησε χρόνια κάτω από την ίδια στέγη.

Η Δρ. Λίζα Βάρβογλη, ψυχολόγος – ψυχοθεραπεύτρια, έχει κάποιες συμβουλές να δώσει στους ανθρώπους που θρηνούν το ζωάκι τους.

Όποιος έχει σκυλάκι, γατάκι, ή κάποιο άλλο κατοικίδιο, νιώθει όχι μόνο αγάπη, αλλά και συναισθηματικό δέσιμο μαζί του. Δεν είναι απλά ένα ζωάκι, είναι μέλος της οικογένειας που φέρνει χαρά και συντροφιά καθημερινή.

Μήπως τρελάθηκα και στεναχωριέμαι τόσο;

Όχι! Η έντονη θλίψη και ο θρήνος όταν πεθάνει το αγαπημένο σας κατοικίδιο είναι φυσιολογικά συναισθήματα. Μην αφήσετε κανέναν να κάνει κουμάντο στο πώς νιώθετε!

Τι να περιμένω ότι θα νιώσω όταν πεθάνει το αγαπημένο μου κατοικίδιο;

Οι άνθρωποι, μικροί ή μεγάλοι, βιώνουν διαφορετικά την απώλεια. Πέρα από τη στεναχώρια και το αίσθημα απώλειας, μπορεί να νιώσετε:

Ενοχές: Μπορεί να νιώθετε ενοχές για το θάνατο του κατοικίδιου σας, που εκδηλώνονται με το σύνδρομο «αν είχα δείξει περισσότερη προσοχή…». Αυτός ο τρόπος σκέψης όμως δε θα φέρει το κατοικίδιό σας πίσω, αντίθετα περιπλέκει το θρήνο σας.

Άρνηση: Δυσκολεύεστε να αποδεχτείτε ότι το ζωάκι σας πέθανε. Δυσκολεύεστε να φανταστείτε ότι δε θα το βρείτε σπίτι να σας υποδεχτεί, ότι δεν χρειάζεται το φαγητό ή τη βόλτα του. Μερικοί άνθρωποι βασανίζουν τον εαυτό τους πιστεύοντας ότι το ζωάκι τους βρίσκεται κάπου αλλού και υποφέρει, ενώ άλλοι δεΝ παίρνουν καινούργιο από φόβο ότι προδίδουν το κατοικίδιο που δε ζει πια.

Θυμός: Μπορεί να έχει στόχο την ασθένεια που σκότωσε το ζωάκι σας, τον οδηγό, το αυτοκίνητο, ή ακόμα και τον κτηνίατρο που «απέτυχε» να το σώσει. Μερικές φορές ο θυμός έχει αντικειμενικό λόγο, αλλά αν το παρατραβήξετε, τότε δε μπορείτε να κλείσετε τον κύκλο του θρήνου.

Στεναχώρια: Είναι φυσική συνέπεια του θρήνου, αλλά αν μετατραπεί σε κατάθλιψη δε θα σας επιτρέψει να διαχειριστείτε τα συναισθήματά σας. Η κατάθλιψη σας «ρουφάει» την ενέργεια, τη χαρά ζωής, τα κίνητρα και σας αφήνει αδύναμους, βυθισμένους σε πένθος.

Τι να κάνω με τα συναισθήματά μου;

Το σημαντικότερο που μπορείτε να κάνετε είναι να αποδεχτείτε τα συναισθήματά σας και να μην προσπαθήσετε να τα κρύψετε. Παραδεχτείτε ότι πονάτε, στεναχωριέστε, έχετε θυμώσει ή νιώθετε ενοχές. Εξετάστε τα συναισθήματά σας και αποδεχτείτε τα ώστε να περάσετε στο επόμενο στάδιο και να τα ξεπεράσετε. Έχετε κάθε δικαίωμα να αισθάνεστε άσχημα! Επιτρέψτε στον εαυτό σας να κλάψει, να φωνάξει, να το συζητήσει και να το αναλύσει. Κάντε αυτό που σας βοηθάει περισσότερο.

Πώς να διαχειριστείτε την απώλεια του κατοικίδιου σας όταν οι άλλοι την υποτιμούν

«Πώς κάνεις έτσι, ένα ζωάκι ήταν!» θα σας πουν πολλοί και θα σας στεναχωρήσουν ακόμα περισσότερο, γιατί εκτός από την απώλεια έχετε να διαχειριστείτε και την αδιαφορία των δικών σας ανθρώπων, που δεν εκτιμούν το πόσο δεμένοι ήσασταν με το κατοικίδιο σας.

  • Μην απολογηθείτε σε κανέναν επειδή θρηνείτε.
  • Μην προσπαθήσετε να αιτιολογήσετε τη θλίψη σας και αν είναι σωστό να στεναχωριέστε ή όχι.
  • Αποδεχτείτε ότι είναι πιθανότερο να σας καταλάβουν και να σας στηρίξουν περισσότερο άλλα άτομα, που δεν ανήκουν στον άμεσο φιλικό σας κύκλο.
  • Αναζητήστε άλλα άτομα που έχουν χάσει ένα κατοικίδιο και μπορούν να καταλάβουν πώς ο θάνατός του σας έχει επηρεάσει.

Τι να κάνετε

Τα τελετουργικά βοηθούν τον άνθρωπο να επουλώσει την ψυχική οδύνη.

  • Κηδέψτε το ζωάκι σας, πείτε μια προσευχή, κάντε οτιδήποτε σας ανακουφίζει.
  • Φτιάξτε ένα άλμπουμ με φωτογραφίες του.
  • Μοιραστείτε τις αναμνήσεις που έχετε από το κατοικίδιο σας με κάποιον τρόπο.
  • Φυτέψτε ένα δέντρο ή κάντε κάτι στη μνήμη του.

Δε μπορώ να το ξεπεράσω!

Αν αισθάνεστε ότι η θλίψη σας έγινε κατάθλιψη, αν έχετε ιστορικό τραυματικών εμπειριών, ίσως τώρα είναι μια καλή ευκαιρία να μιλήσετε σε έναν ειδικό για να σας βοηθήσει να διαχειριστείτε την απώλεια του κατοικίδιου σας αλλά και ό,τι άλλο σας στενοχωρεί και έχει έρθει στην επιφάνεια.

H ψυχολόγος Λίζα Βάρβογλη

Η κ. Λίλη Ριτσώνη έζησε με την αγαπημένη της Σεβάς, ημίαιμο σκυλάκι, 15 ολόκληρα χρόνια. Έχουν περάσει 10 μήνες από τότε που πέθανε. Ποιές είναι οι σκέψεις της και ποιά τα συναισθήματά της σήμερα;

Λίλη Ριτσώνη: Ξέρω πως δεν θα πάψω ποτέ να τη σκέφτομαι

«Μετριέται ο πόνος της απώλειας; Μου φαίνεται πολύ παράξενο το γεγονός ότι κάποιοι πιστεύουν πως δικαίωμα στον πόνο και στο πένθος μπορούν να έχουν μόνον οι άνθρωποι που έχασαν άνθρωπο.

Κουβέντες του τύπου, «…δεν είναι τίποτα σοβαρό, μωρέ, ψόφησε το σκυλί της… σιγά, εδώ πεθαίνουν άνθρωποι», είναι συνηθισμένες και, σε ένα βαθμό, δικαιολογημένες, ίσως γιατί αυτοί που τις λένε δεν γνώρισαν την αγάπη του σκύλου.

Όταν πριν από χρόνια, έναν παγωμένο Μάρτη, ήρθε και μας βρήκε το δικό μας σκυλί, χρειαζόταν ιατρική βοήθεια, αλλά αυτό που ήθελε, κυρίως, ήταν ένα σπίτι. Ήταν μια τρυφερή αγαπούλα με όμορφες ματάρες και δεν χρειάστηκε να κάνει και πολλά για να μας πείσει να την υιοθετήσουμε.

Τα 15 χρόνια που ζήσαμε μαζί δεν έπαψα να τη θαυμάζω και να παίρνω μαθήματα απ’ αυτήν. Έδινε όλη την αγάπη και την τρυφερότητά της, δεν κρατούσε κακία ποτέ και όταν αρρώσταινε, τα ξεπερνούσε όλα με μια αξιοπρέπεια που δεν έχω δει σε άνθρωπο. Με ένα βλέμμα της καταλάβαινε τα πάντα και ήξερε να παρηγορεί…

Δεν αποχωριστήκαμε, παρά ελάχιστες φορές. Μέχρι που, πριν από δέκα μήνες, αρρώστησε και μέσα σε μια εβδομάδα χάσαμε την αγαπημένη μας Σεβάς.

Είναι σκληρό να βλέπεις ένα τόσο δικό σου πλάσμα να ολοκληρώνει τον κύκλο της ζωής του μέσα σε λίγα χρόνια της δικής σου ζωής.

Ξέρω πως δεν θα πάψω ποτέ να την σκέφτομαι και να την αγαπώ. Την ευγνωμονώ και την ευχαριστώ που μας διάλεξε…».