Εν έτει 2020 υπάρχει μία μερίδα ανθρώπων που θεωρούν ότι η διαδικασία μάθησης του σκύλου πρέπει να στηρίζεται στην τιμωρία, στον πόνο, στο φόβο. Σε δυσάρεστα συναισθήματα.
Και ισχυρίζονται ότι η μέθοδος που βασίζεται στην επιβράβευση με τροφή, είναι αναποτελεσματική. Τη «βαπτίζουν»… δωροδοκία.
Εν έτει 2020 οι επιστημονικές έρευνες/μελέτες επιβεβαιώνουν ότι η εκπαίδευση του σκύλου με επιβράβευση φέρνει τα καλύτερα αποτελέσματα, καθώς συμπεριφορές που επιβραβεύονται, τείνουν να επαναλαμβάνονται.
Η αλήθεια είναι ότι εάν η χρήση της τροφής δεν γίνει με το σωστό τρόπο και την κατάλληλη χρονική στιγμή, ενδέχεται να διδάξουμε στον σκύλο κάτι λάθος. Και να θεωρηθεί ατελέσφορη.
Η θετική εκπαιδεύτρια σκύλων, Ιωάννα Κουμεντάκη, κάνει σαφές ότι στο «σχολείο» του σκύλου δεν έχουν λόγο ύπαρξης οι αρνητικοί συνειρμοί. Και εξηγεί γιατί η επιβράβευση με τροφή δεν είναι δωροδοκία.
Η θετική εκπαιδεύτρια σκύλων Ιωάννα Κουμεντάκη
«Ευτυχώς, έχουμε αφήσει πίσω μας τις ημέρες που η εκπαίδευση των σκύλων χωρίς επιβράβευση ήταν η φυσιολογική πρακτική.
Πλέον, οι περισσότεροι επαγγελματίες συμπεριφοριστές και εκπαιδευτές σκύλων, παγκοσμίως, χρησιμοποιούν την τροφή ως μέσο επιβράβευσης.
Δυστυχώς, η αντίληψη ότι η τροφή είναι «εξαπάτηση», εξακολουθεί να υφίσταται στη συνείδηση του γενικού πληθυσμού. Συνοδεύεται, δε, με την υπόθεση ότι οι άνθρωποι που κάνουν συστηματική χρήση της τροφής και των λιχουδιών, έχουν αποτύχει, κατά κάποιον τρόπο, να χρησιμοποιήσουν «άλλες» μεθόδους. Και, φυσικά, ότι η εκπαίδευση με τροφή είναι αναποτελεσματική και ισοδυναμεί με… δωροδοκία.
Αρχικά, θα πρέπει να ξεκαθαριστεί ότι στην εκπαίδευση με θετική προσέγγιση δεν είναι αναγκαία η χρήση της τροφής. Είναι θέμα επιλογής.
Επίσης, θα πρέπει να αποσαφηνιστεί ότι η δωροδοκία και η ενίσχυση είναι δυο διαφορετικά πράγματα.
Η δωροδοκία πραγματοποιείται ΠΡΙΝ από την επιθυμητή συμπεριφορά, ενώ η θετική ενίσχυση κατά τη στιγμή που συμβαίνει, ή ΜΕΤΑ τη συμπεριφορά.
Οπότε, είναι πολύ σημαντικό να χρησιμοποιούμε τις λιχουδιές ως εργαλείο ενίσχυσης της επιθυμητής συμπεριφοράς, κι όχι ως δωροδοκία.
Αν ο σκύλος μας αρνείται να κάνει κάτι που του ζητάμε, πιθανόν να έχει συνηθίσει να του προσφέρουμε την τροφή εκ των προτέρων, δηλαδή ως δωροδοκία. Αυτός είναι ο λανθασμένος τρόπος να χρησιμοποιούμε την τροφή κατά τη διάρκεια της εκπαίδευσης.
Καλό θα είναι να συμβουλευτείτε έναν διπλωματούχο θετικό εκπαιδευτή, ο οποίος θα σας δείξει τον τρόπο και τη σωστή χρονική στιγμή που θα εισάγετε τις λιχουδιές στις ασκήσεις εκπαίδευσης, ούτως ώστε ο σκύλος να συνδέσει την τροφή με την επιβράβευση.
Η δύναμη της τροφής στην εκπαίδευση του σκύλου
Η τροφή είναι, απλώς, ένα διαφορετικό εργαλείο εκπαίδευσης. Εκπαίδευσης, που βασίζεται ολοκληρωτικά στην επιβράβευση και στη σχέση εμπιστοσύνης κηδεμόνα – σκύλου, κι όχι στην τιμωρία και το φόβο.
Κατά τη διάρκεια της εκπαίδευσης, καλό είναι η επιβράβευση να δίνεται με τον πιο δυνατό και άμεσο ενισχυτή, ούτως ώστε ο σκύλος να κάνει γρήγορα τη θετική σύνδεση και, στη συνέχεια, να θέλει να επαναλάβει την εκάστοτε επιθυμητή συμπεριφορά.
Η τροφή παρέχει αυτά τα ξεχωριστά πλεονεκτήματα ως ενισχυτής συμπεριφοράς. Επίσης, με την ταχύτητα παράδοσης της επιβράβευσης, δηλαδή τον χρόνο που απαιτείται να δώσουμε στον σκύλο μια λιχουδιά, πετυχαίνουμε και την ταχύτερη εκμάθηση.
Για την εκπαίδευση με θετική προσέγγιση, η τροφή είναι το πιο συχνά χρησιμοποιούμενο «ενισχυτικό», καθώς ο σκύλος που τρώει, δεν φοβάται!
Η εκπαίδευση βασισμένη στον πνιγμό, τη διόρθωση, την πίεση και την τιμωρία, προκαλεί τρομερό άγχος και φόβο στον σκύλο, και δεν μπορεί να φάει.
Αυτό συμβαίνει γιατί ο φόβος δεν αφήνει το παρασυμπαθητικό νευρολογικό σύστημα του ζώου να βάλει «φρένο» στα υψηλά επίπεδα ορμονών που έχουν απελευθερωθεί εξαιτίας της κακοποίησης.
Η αντίληψη ότι η εκπαίδευση με λιχουδιές οδηγεί τους κηδεμόνες να περπατούν για μια ζωή με τσέπες γεμάτες φαγητό, βασίζεται σε μια λανθασμένη κατανόηση για το πώς λειτουργεί η εκπαίδευση των σκύλων με θετική ενίσχυση και επιβράβευση.
Κατά τη γνώμη μου, οι λιχουδιές θα πρέπει να βρίσκονται στην τσέπη, όχι για να μας ακούει ο σκύλος μας σε ό,τι του ζητάμε να κάνει, αλλά για να τον επιβραβεύσουμε άμεσα σε μια νέα, απρόσμενη επιθυμητή συμπεριφορά που μπορεί να κάνει ξαφνικά στο πάρκο.
Η θετική ενίσχυση συμπεριφοράς είναι η παρουσίαση μιας λιχουδιάς ή ενός παιχνιδιού ως μέσο επιβράβευσης αμέσως μετά από μια επιθυμητή συμπεριφορά.
Αν η τροφή χρησιμοποιείται σωστά ως επιβράβευση, πολύ γρήγορα θα μπορέσετε να εισάγετε και νέα εναλλακτική επιβράβευση, όπως ένα παιχνίδι, ή ένα χάδι.
Όλα είναι βασισμένα σε θεωρία της μάθησης, που αναφέρει ότι συμπεριφορά που επιβραβεύεται, τείνει να επαναληφθεί. Οπότε, εάν ένας σκύλος κάνει μια συμπεριφορά, δέχεται επιβράβευση και νιώθει καλά με αυτό που του συμβαίνει, το πιθανότερο είναι να το επαναλάβει. Είναι τόσο απλό!».
*Η Ιωάννα Κουμεντάκη είναι διπλωματούχος εκπαιδεύτρια, σύμβουλος συμπεριφοράς & ευζωίας του σύγχρονου κατοικίδιου σκύλου, απόφοιτος της σχολής Dogfully. Δίνει ιδιαίτερη βαρύτητα στην εκπαίδευση κηδεμόνων, καθώς θεωρεί ότι η γνώση και η παιδεία είναι αυτή που θα φέρει, εν τέλει, την ευζωία στα ζώα.
Διαβάστε επίσης
Ένας γεράκος σκύλος: Πως αλλάζει ο ίδιος και τι αλλάζει στην συμπεριφορά μας
Αυτό είναι το πιο συχνό πρόβλημα υγείας του σκύλου – Πώς να τον βοηθήσουμε
