Ξεκινάει πάντα γλυκά. Με σιγανή φωνή και χαμόγελο στα χείλη: «Και τώρα παιδάκια που ξεκουραστήκατε από το σχολείο, καθίστε να διαβάσετε για αύριο». Ένα «σε λίγο» σκάει σαν βόμβα στον αέρα σαρώνοντας το χαμόγελο, η ένταση της φωνής παραμένει χαλαρή για να ανεβάσει ντεσιμπέλ στο επόμενο «σε λίγο». Ακολουθεί ένα «Τώρα!», απότομο, δυνατό, χωρίς μετάθεση κι αναστολή. Ακολουθούν νευρικά κορμάκια που «πέφτουν» πάνω σε γραφεία με τη φράση «Κάτσε κι εσύ, μαμά, μαζί μας». Κάθομαι. Πρώτα με τον έναν, ύστερα με την άλλη: «Κάτσε πιο σωστά παιδί μου στην καρέκλα», «Κάνε πιο ωραία γράμματα αγόρι μου», «Λάθος την έκανες την άσκηση κορίτσι μου, νεράκι πρέπει να τον ξέρεις τον πολλαπλασιασμό», «Δεν μπορείτε επιτέλους να μάθετε πώς λέγανε τον ρημαδογαμπρό του Ξέρξη και γιατί η Ήρα μεταμόρφωσε αυτή τη δύσμοιρη την Ιώ σε αγελάδα;». Γίνομαι ταύρος. Ταύρος εν υαλοπωλείω. Με μάτια που πετάνε φλόγες και κέρατα έτοιμα να «ισοπεδώσουν» το επόμενο λάθος που θα αποτυπωθεί σε τετράδια και χείλη. Δεν μπορώ να διαβάσω! Δεν θέλω να διαβάσω! Διάβασα όταν έπρεπε, δεν πρέπει άλλο, δεν μπορώ άλλο!
Η άποψη της ειδικού: «Η καθημερινή αγωνία των γονιών: «Έχουν διάβασμα σήμερα!» Μετάφραση: Θα έχουμε καυγάδες, νεύρα, φωνές! Κι όμως, δεν πρέπει να διαβάζετε τα παιδιά σας. Η μελέτη στο σπίτι είναι ευθύνη των παιδιών και σίγουρα το να τη μοιράζεστε μαζί τους δεν τα βοηθά να γίνουν υπεύθυνα και ανεξάρτητα. Η ηρεμία και η ομαλή μετάβαση στο καθημερινό διάβασμα, έρχεται με εκπαίδευση, σταθερότητα, συνέπεια και υπομονή. Καθορίστε ένα σταθερό χώρο, χωρίς πολλά ερεθίσματα που διασπούν τη συγκέντρωση, συμφωνήστε από κοινού μια σταθερή ώρα, χωρίς διαλείμματα και διακοπές και ξεκαθαρίστε τους ρόλους: το παιδί διαβάζει, ο γονιός ελέγχει ή στο τέλος λύνει απορίες.»
Η ώρα περνά. Μαθαίνω να προσθέτω και να αφαιρώ οριζόντια, να ξεχωρίζω το αντικείμενο από το κατηγορούμενο, να κλίνω το ρήμα avoir και να σχηματίζω… perfect τον past perfect. Νεύρα τσατάλια, άτοπες συγκρίσεις και ανούσιες απειλές «σκάνε» σαν άχαρα διαλείμματα στο σκηνικό μιας μελέτης που έχει τα πάντα εκτός από χαρά: «Δεν καταλαβαίνω γιατί διαβάζουμε μαζί. Εμένα ποτέ δεν με διάβασε κανείς! Μόνη μου καθόμουν και διάβαζα κι ό,τι δεν καταλάβαινα ρωτούσα τη δασκάλα! Τέλος! Αν δεν συγκεντρωθείτε κομμένο το playstation και τα σούρτα φέρτα με φίλες. Άλλα παιδάκια δεν έχουν τίποτα και διαβάζουν μέρα νύχτα! Εσείς τα έχετε όλα και μου κάνετε κάθε μέρα, τη μέρα νύχτα!»
Η άποψη της ειδικού: «Ας είμαστε ειλικρινείς. Ποιος από εσάς θα έδινε τον καλύτερο εαυτό του με απειλές; Σε ποιον αρέσει να τον συγκρίνουν σαν αποτυχημένο σε σχέση με έναν γονιό τέλειο; Κανείς. Ούτε τα παιδιά. Ας τα μάθουμε πως ο μεγαλύτερος αντίπαλός τους είναι ο χτεσινός εαυτός τους. «Μπράβο, σήμερα διάβασες με ύφος». «Μου άρεσε που προσπάθησες κι ας σε δυσκόλεψε, αυτό σημαίνει μαχητής». Κι αν πρέπει να συγκρίνουμε κάτι, ας συγκρίνουμε κάτι ανθρώπινο: «Ξέρεις, υπάρχουν μέρες που κι εγώ τα κάνω θάλασσα. Κάποιες φορές βαριέμαι πολύ να πάω δουλειά. Δεν μου αρέσουν όλα όσα κάνω. Μα υπάρχουν πράγματα που πρέπει να γίνουν, κι άνθρωποι που πιστεύουν σε μένα. Γι’ αυτό κάνω ό,τι καλύτερο μπορώ».
Η ώρα κοντεύει οκτώ το βράδυ. Τα βιβλία κλείνουν, μολύβια, γόμες, ξύστρες και μαρκαδόροι «παρατάσσονται» σε κασετίνες, τα παιδιά τρέχουν στο σαλόνι, «πάλι εγώ θα φτιάξω τις τσάντες;», φωνάζω σαν μάγισσα από το υπνοδωμάτιο. Δεν μου απαντά κανείς. Ακόμη και στο «κλείσιμο» της μελέτης των παιδιών είμαι τα πάντα εκτός από… καλή μαθήτρια!
Η άποψη της ειδικού: Η πρώτη δημοτικού, όπως κάθε αρχή, είναι το ήμισυ του παντός. Είναι ο κατάλληλος χρόνος να διδάξουμε στα παιδιά το πώς να γίνουν υπεύθυνα και ανεξάρτητα. Η μεταγνώση, το πώς μπορώ να μάθω, είναι πολύ πιο σημαντική από τη γνώση, το τι έμαθα. Αρχικά φτιάξτε την τσάντα εσείς, ενώ εξηγείτε πώς το καθετί παίρνει τη θέση του. Σιγά σιγά αφήστε τα να ετοιμάσουν την τσάντα αυτά, με εσάς θεατές και υποστηρικτές εκεί που χρειάζεται. Στο τέλος, θα ξέρουν τι πρέπει να έχει μια τσάντα και θα μπορούν πιο εύκολα να αναλάβουν την ευθύνη. Ας μη γίνουν όλα στην εντέλεια. Χωρίς μικρές παραλείψεις άλλωστε, δεν θα μπορέσουν να γίνουν καλύτεροι από τον χτεσινό εαυτό τους. Εμπιστοσύνη, σταθερότητα, συνέπεια και πρωτοβουλίες. Αυτά είναι τα βασικά συστατικά για ένα υπεύθυνο και ανεξάρτητο παιδί!
Ευχαριστούμε την εκπαιδευτικό, Μαρία Καλλή-Κουντούρη
