Κυκλοφόρησε γύρω στα μέσα του προηγούμενου μήνα και κατάφερε σε χρόνο ρεκόρ να προσελκύσει την παγκόσμια προσοχή. Σήμερα, η μίνι σειρά «Adolescence» του Netflix μετρά περίπου 100 εκατομμύρια προβολές, φτάνοντας το #1 στις τάσεις σε πολλές χώρες.
Η σειρά αφηγείται την ιστορία ενός 13χρονου αγοριού, που δολοφονεί μια συμμαθήτριά του αφού παρασύρεται από τον κόσμο της διαδικτυακής «ανδρόσφαιρας». Η Deinera Exner-Cortens, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Ψυχολογίας στο Πανεπιστήμιο του Κάλγκαρι, χαιρετίζει την ανανεωμένη προσοχή σε αυτά τα ζητήματα, τονίζοντας ωστόσο ότι δεν πρόκειται για ένα νέο φαινόμενο. Δεκαετίες ερευνών έχουν προσφέρει στρατηγικές υποστήριξης των αγοριών, βασισμένες σε επιστημονικά στοιχεία, ώστε να αναπτύξουν υγιείς και ευέλικτες αντιλήψεις για το τι σημαίνει να είσαι άνδρας.
Σε άρθρο της στο The Conversation, η δρ. Exner-Cortens αναδεικνύει τρία βασικά σημεία στα οποία πρέπει να εστιάσουν οι γονείς και προτείνει πρακτικούς τρόπους εφαρμογής τους:
1. Μην βιαστείτε να απορρίψετε το παιδί, αντιμετωπίστε με ενδιαφέρον ό,τι σας λέει
Οι πρωτοβουλίες που αμφισβητούν τα επιβλαβή πρότυπα των φύλων χρησιμοποιούν συχνά μια μέθοδο γνωστή ως μετασχηματιστική μάθηση. Αυτή η προσέγγιση ενθαρρύνει τα αγόρια να προβληματιστούν σχετικά με τις πεποιθήσεις και τις εμπειρίες τους σε ένα υποστηρικτικό περιβάλλον.
Για τους γονείς, αυτό σημαίνει να ανταποκρίνονται με περιέργεια, αντί για κριτική, όταν τα αγόρια εκφράζουν ενδιαφέρον για προβληματικές φιγούρες ή ιδέες. Για παράδειγμα, αντί να αντιμετωπίσουν με θυμό ή απόρριψη έναν έφηβο που γοητεύεται από προσωπικότητες όπως ο Andrew Tate -όπως ο ήρωας του «Adolescence»- είναι προτιμότερο να δείξουν περιέργεια, κάνοντας ερωτήσεις όπως «Τι σε ελκύει σε αυτό;» και ανοίγοντας έτσι έναν εποικοδομητικό διάλογο με το παιδί τους.
Είναι σημαντικό να διευκρινιστεί ότι η περιέργεια δεν σημαίνει συμφωνία. Προσφέρει, όμως, έναν πολύτιμο χώρο αμφισβήτησης των επιβλαβών προτύπων με ήπιο τρόπο. Ερωτήσεις όπως «Πώς πιστεύεις ότι αυτή η ιδέα μπορεί να επηρεάσει τα κορίτσια γύρω σου;» μπορούν να προκαλέσουν πολύτιμο προβληματισμό.
Αυτές οι συζητήσεις πρέπει να είναι συνεχείς και να ξεκινούν όσο το δυνατόν νωρίτερα, αν και ποτέ δεν είναι αργά. Δοκιμάστε να μιλάτε με το παιδί κατά τη διάρκεια καθημερινών δραστηριοτήτων, όπως στο δρόμο για την προπόνηση ή την ώρα του φαγητού. Το να δημιουργείτε στιγμές επικοινωνίας, ειδικά όταν κάνετε πράγματα μαζί, καλλιεργεί την εμπιστοσύνη με την πάροδο του χρόνου. Και να θυμάστε, η σύνδεση με άλλους γονείς μπορεί να κάνει αυτή την προσπάθεια πιο αποδοτική.
2. Ο ανδρισμός δεν είναι «τοξικός»
Ο όρος «τοξική αρρενωπότητα» -που έχει γίνει ιδιαίτερα δημοφιλής τον τελευταίο καιρό- προορίζεται να περιγράψει επιβλαβείς συμπεριφορές που ενθαρρύνονται από ορισμένα ανδρικά πρότυπα. Ταυτόχρονα, όμως, μπορεί να υποδηλώνει ότι η ίδια η αρρενωπότητα είναι εγγενώς ελαττωματική, μήνυμα που μοιάζει με απόρριψη ενός βασικού μέρους της ταυτότητας των αγοριών, καθιστώντας πιο ελκυστικές τις ακραίες διαδικτυακές αφηγήσεις που εξυμνούν τον μισογυνισμό.
Βοηθήστε τα αγόρια να προβληματιστούν σχετικά με τις πιέσεις που δέχονται για το πώς να «είναι άντρες». Κάντε ερωτήσεις όπως: «Ένιωσες ποτέ ότι πρέπει να συμπεριφέρεσαι με έναν συγκεκριμένο τρόπο επειδή είσαι αγόρι;». Αυτές οι συζητήσεις μπορούν να βοηθήσουν τα αγόρια να αναγνωρίσουν πώς κάποιες νόρμες -όπως η συναισθηματική καταπίεση ή η υπερ-επιθετικότητα- περιορίζουν την ικανότητά τους να εκφράζονται ελεύθερα.
Οι έρευνες δείχνουν ότι τα αγόρια που υποστηρίζονται στην έκφραση συναισθημάτων και στην αντίσταση στα άκαμπτα πρότυπα φύλου έχουν καλύτερη ψυχική υγεία. «Ως φροντιστές, οφείλουμε να παρέχουμε στα αγόρια τον χώρο να εκφράζουν πώς αισθάνονται», τονίζει η δρ. Exner-Cortens.
Στη σειρά, ο πατέρας του Τζέιμι εκφράζει συναισθήματα, αλλά ποτέ απευθείας στον Τζέιμι. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα το παιδί να εσωτερικεύει τις πιο επιθετικές συμπεριφορές του πατέρα του. Αργότερα, αντανακλά αυτόν τον θυμό στη δική του συμπεριφορά. Αυτά που βλέπουν, ακούν και βιώνουν τα αγόρια από τους ενήλικες στη ζωή τους διαμορφώνουν βαθιά τον συναισθηματικό τους κόσμο.
3. Να θυμάστε: Τα αγόρια είναι άνθρωποι – Κι έχουν δικαίωμα στα συναισθήματα
Συμμετέχοντας σε μια σχετική έρευνα της δρ. Exner-Cortens, ένας έφηβος είπε χαρακτηριστικά: «Το να είσαι αγόρι σημαίνει ότι είσαι ένας άνθρωπος. Είναι εντάξει να είσαι λυπημένος, αναστατωμένος ή νευρικός. Είναι εντάξει να δείχνεις πώς νιώθεις». Δυστυχώς, πολλά αγόρια χάνουν την πρόσβαση σε αυτή τη συναισθηματική ελευθερία, λόγω των κοινωνικών προσδοκιών για τον ανδρισμό.
Στο «Adolescence», ο Τζέιμι λάτρευε τη ζωγραφική, αλλά την εγκατέλειψε. Ο πατέρας του τον ώθησε προς τον αθλητισμό, κάτι στο οποίο ένιωθε ότι δεν είναι καλός. Η ντροπή και η απομόνωση που βίωσε άνοιξαν την πόρτα σε επικίνδυνους διαδικτυακούς χώρους, που όμως υπόσχονταν επικύρωση και ένταξη.
Παρομοίως, σε μια άλλη έρευνα, η ειδικός διαπίστωσε ότι πολλοί νέοι άνδρες ωθήθηκαν σε διαδικτυακές κοινότητες, αναζητώντας υποστήριξη για την αποτυχία τους να ανταποκριθούν στα αντιληπτά ανδρικά ιδεώδη. Όταν τα αγόρια αισθάνονται ότι δεν ταιριάζουν στο καλούπι, αναζητούν εναλλακτικές κοινότητες για να κατανοήσουν την εμπειρία τους, κάτι που, μερικές φορές, έχει ολέθρια αποτελέσματα.
«Ως γονείς, μπορούμε να βοηθήσουμε τους γιους μας να ανακαλύψουν υγιείς χώρους αποδοχής. Οφείλουμε να ενθαρρύνουμε τα ενδιαφέροντά τους, ακόμη κι όταν αυτά δεν εμπίπτουν στους στερεοτυπικούς ρόλους των φύλων, να απολαμβάνουμε τη μοναδικότητά τους και να τους υπενθυμίζουμε ότι δεν υπάρχει μόνο ένας τρόπος για να ”είσαι άντρας”», τονίζει η ειδικός.
Ο κόσμος στον οποίο μεγαλώνουν τα αγόρια είναι πολύπλοκος και συχνά προκαλεί σύγχυση. Παραγωγές όπως το «Adolescence» δεν δημιουργούν νέα προβλήματα, αλλά προβάλλουν τις προκλήσεις που πολλές οικογένειες ήδη αντιμετωπίζουν. Παραμένοντας περίεργοι, απορρίπτοντας τις επιβλαβείς ταμπέλες και βλέποντας τα αγόρια ως πλήρη, πολύπλευρα άτομα, οι γονείς και οι φροντιστές μπορούν να καλλιεργήσουν περιβάλλοντα όπου τα αγόρια θα αισθάνονται ασφάλεια να αναπτυχθούν, να εξερευνήσουν και να ευδοκιμήσουν – με τους δικούς τους όρους.
Διαβάστε επίσης
«Έτσι είναι τα αγόρια» – Γιατί οι γονείς δεν πρέπει να λένε αυτή τη φράση – Μια ψυχολόγος εξηγεί
