Η μητρότητα και η ψυχική υγεία συνδέονται, σύμφωνα με μια πρόσφατη έρευνα που πραγματοποιήθηκε από το Πανεπιστήμιο Σούτσου στην Κίνα και δημοσιεύτηκε στο Journal of Affective Disorders. Η μελέτη, η οποία ανέλυσε δεδομένα από περισσότερες από 55.000 γυναίκες στο Ηνωμένο Βασίλειο, έδειξε ότι οι μητέρες έχουν σημαντικά χαμηλότερο κίνδυνο να αναπτύξουν σοβαρές ψυχικές διαταραχές, όπως η κατάθλιψη και η διπολική διαταραχή.
Οι επιστήμονες διαπίστωσαν ότι οι γυναίκες με παιδιά έχουν έως και 30% μικρότερο κίνδυνο να εμφανίσουν ψυχικές διαταραχές σε σχέση με τις άτεκνες. Επιπλέον, η έρευνα αποκάλυψε ότι όσο αυξάνεται ο αριθμός των παιδιών, τόσο ενισχύεται η ψυχική προστασία που προσφέρει η μητρότητα. Ωστόσο, τα οφέλη φαίνεται να κορυφώνονται με το δεύτερο παιδί, με την προστασία από ψυχικές διαταραχές να παραμένει σταθερή ή να μειώνεται ελάχιστα με την απόκτηση περισσότερων παιδιών.
Οι επιστήμονες εξηγούν ότι η ψυχική υγεία των γυναικών που αποκτούν παιδιά συνδέεται με τις ορμονικές αλλαγές που συμβαίνουν στην εγκυμοσύνη. Οι αυξημένες ποσότητες οιστρογόνων και προγεστερόνης φαίνεται να βελτιώνουν τη λειτουργία του εγκεφάλου, ρυθμίζοντας τη διάθεση και τη γνωσιακή λειτουργία. Οι ορμονικές αυτές αλλαγές έχουν μακροχρόνια θετική επίδραση στην ψυχική υγεία και μειώνουν τον κίνδυνο εμφάνισης ψυχικών διαταραχών.
Ο ρόλος της συναισθηματικής σύνδεσης
Ένας ακόμη παράγοντας που εξηγεί την προστασία που χαρίζει η μητρότητα στην ψυχική υγεία των γυναικών – ανεξαρτήτως αριθμού παιδιών – είναι η συναισθηματική σχέση που δημιουργείται με το παιδί. Η φροντίδα ενός νεογέννητου «διεγείρει το μητρικό σύστημα ντοπαμίνης, προσφέροντας συναισθηματική ικανοποίηση και μειώνοντας τον κίνδυνο κατάθλιψης». Αυτή η συναισθηματική ικανοποίηση φαίνεται να ενισχύει την ψυχική υγεία της μητέρας.
Όπως σημειώνεται στη μελέτη, η «μακροχρόνια ορμονική προσαρμογή του εγκεφάλου κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης θεωρείται ότι παίζει θετικό ρόλο στην πρόληψη των διαταραχών διάθεσης». Οι μητέρες νιώθουν ικανοποίηση και σύνδεση με το παιδί τους, γεγονός που μειώνει την πιθανότητα εμφάνισης κατάθλιψης.
Η δεύτερη εγκυμοσύνη και η ψυχική υγεία
Επιπλέον, οι ερευνητές υπογραμμίζουν ότι μετά την απόκτηση του πρώτου παιδιού, οι γυναίκες είναι καλύτερα προετοιμασμένες να αντιμετωπίσουν τις δυσκολίες της μητρότητας με το δεύτερο παιδί. Σύμφωνα με τη μελέτη, «οι γυναίκες είναι σε θέση να προσαρμοστούν πιο αποτελεσματικά στις απαιτήσεις της μητρότητας», καθώς το δεύτερο παιδί έρχεται σε μια φάση όπου η μητέρα έχει ήδη εμπειρία και είναι καλύτερα προετοιμασμένη ψυχικά για τις αλλαγές στην καθημερινότητά της.
Έτσι, η δεύτερη εγκυμοσύνη φαίνεται να είναι λιγότερο αγχωτική σε σχέση με την πρώτη, και οι γυναίκες νιώθουν περισσότερο ικανές να διαχειριστούν τις νέες συνθήκες, γεγονός που μειώνει το άγχος και ενισχύει την ψυχική τους υγεία.
Οι ερευνητές τονίζουν ότι τα αποτελέσματα της μελέτης είναι σημαντικά, γιατί φέρνουν στο προσκήνιο τη σχέση μεταξύ μητρότητας και ψυχικής υγείας και τονίζουν ότι η απόκτηση παιδιών έχει σημαντικά οφέλη για την ψυχική υγεία μιας γυναίκας. Όπως καταλήγουν οι επιστήμονες, «η μητρότητα μπορεί να έχει προστατευτική επίδραση στην ψυχική υγεία και να μειώσει τον κίνδυνο εμφάνισης ψυχικών διαταραχών».
Η κατάσταση στην Ελλάδα και την ΕΕ
Η έρευνα αυτή έρχεται σε μια περίοδο, όπου οι ψυχικές διαταραχές είναι σε αύξηση και οι δείκτες γονιμότητας συνεχώς μειώνονται. Το 2023, η Ευρωπαϊκή Ένωση κατέγραψε τη μεγαλύτερη πτώση γεννήσεων από το 1961, με μια μείωση της τάξεως του 5,4% σε σύγκριση με το 2022. Οι γεννήσεις στην ΕΕ περιορίστηκαν σε 3,67 εκατομμύρια από 3,88 εκατομμύρια το προηγούμενο έτος.
Στην Ελλάδα, το ποσοστό γεννήσεων ανά γυναίκα διαμορφώνεται στο 1,26%, κάτω από τον μέσο όρο της ΕΕ, που είναι 1,38 γεννήσεις ανά γυναίκα. Αυτή η μείωση των γεννήσεων αποτυπώνει τις σημαντικές αλλαγές στις οικογενειακές προτιμήσεις και τις κοινωνικές συνθήκες στην Ευρώπη. Χώρες όπως η Βουλγαρία, η Γαλλία και η Ουγγαρία σημειώνουν υψηλότερα ποσοστά, ενώ χώρες όπως η Μάλτα, η Ισπανία και η Λιθουανία καταγράφουν τα χαμηλότερα.
Ναι, οι γονείς έχουν «αγαπημένα» παιδιά – Και έτσι οδηγούν τα αδέρφια στην αποξένωση
Θέλετε μυαλό για πάντα νέο; Πάρτε μαθήματα από αυτούς που ξέρουν το μυστικό – Δείτε ποιοι είναι
