*Γράφει η Βασιλική Χρυσοστομίδου
Παρουσία του Πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη αναπτύχθηκε τη Δευτέρα, 30 Δεκεμβρίου, από τον Υπουργό Ψηφιακής Διακυβέρνησης Δημήτρη Παπαστεργίου η Εθνική Στρατηγική Προστασίας των Ανηλίκων από τον Εθισμό στο Διαδίκτυο σε ειδική εκδήλωση στο Ωδείο Αθηνών.
Όπως προκύπτει από τα επιστημονικά στοιχεία, το 62,7% του εφηβικού πληθυσμού εμφανίζει συμπεριφορές διαδικτυακής εξάρτησης ενώ το 20% εξ αυτών, εκδηλώνει σοβαρή παραίτηση από την καθημερινότητα. Τα αγόρια επιδίδονται στο gaming, εκδηλώνοντας βίαιη συμπεριφορά και τα κορίτσια κάνουν υπερβολική χρήση των κοινωνικών δικτύων. Απόρροια των προαναφερθέντων, είναι οι διατροφικές διαταραχές αλλά και οι αρνητικές επιπτώσεις στη συνολική σωματική υγεία των παιδιών όπως και στη σεξουαλική τους ζωή.
Με αφορμή την έξαρση της διαδικτυακής εξάρτησης των εφήβων κυρίως εξαιτίας της πανδημίας, μιλά στο protothema.gr η δρ Άρτεμις Κ. Τσίτσικα, Αναπλ. Καθηγήτρια Παιδιατρικής-Εφηβικής Ιατρικής ΕΚΠΑ, Επιστημονικά Υπεύθυνος Μονάδας Εφηβικής Υγείας (Μ.Ε.Υ.) Β΄ Παιδιατρική Κλινική Ε.Κ.Π.Α. Νοσοκομείο Παίδων «Π. & Α. Κυριακού», Διευθύντρια ΠΜΣ «Στρ. Αναπτυξιακής και Εφηβικής Υγείας» και Πρόεδρος Ελληνικής Εταιρείας Εφηβικής Ιατρικής (Ε.Ε.Ε.Ι.)/UNESCO LoI.
Αν και τα ποσοστά διαδικτυακής εξάρτησης και διαδικτυακών συμπεριφορών υψηλού κινδύνου ήταν ήδη ψηλά στην προ covid εποχή, η κατάσταση επιδεινώθηκε εξαιτίας του lock down. Όπως επισημαίνει η δρ Τσίτσικα, «σύμφωνα με τις μελέτες της ομάδας έρευνας για την πανδημία covid-19 του Προγράμματος Μεταπτυχιακών Σπουδών της Ιατρικής Σχολής του ΕΚΠΑ «Στρατηγικές Αναπτυξιακής και Εφηβικής Υγείας» www.youth-msc.gr , η απομάκρυνση των παιδιών από τη σχολική κοινότητα στο φυσικό χώρο δυσκόλεψε σημαντικά τη μαθησιακή διαδικασία και εκτόξευσε τα ποσοστά διαδικτυακής εξάρτησης και διαδικτυακών συμπεριφορών υψηλού κινδύνου, που ήδη ήταν υψηλά στην προ covid εποχή.
Συγκεκριμένα, οι συμπεριφορές διαδικτυακής εξάρτησης φτάνουν το 62.7% στον εφηβικό πληθυσμό, έναντι 40% προ καραντίνας, με περίπου 20% να εκδηλώνουν σοβαρή παραίτηση από καθημερινές υποχρεώσεις και δραστηριότητες. Στα παιδιά αυτά παρατηρήθηκε σημαντική συσχέτιση με διατροφικές παρεκτροπές, υπερβαρότητα, έλλειμμα φυσικής άσκησης και επιβάρυνση της σωματικής τους υγείας, καθώς και με αναστροφή του ωραρίου του ύπνου, άγχος, καταθλιπτικό συναίσθημα και απόσυρση (στατιστικά σημαντικά ευρήματα). Τα αγόρια ασχολούνται κυρίως με παιχνίδια-gaming και εκδηλώνουν θυμό, βίαιες συμπεριφορές και επιθετικότητα, ενώ τα κορίτσια επιδίδονται σε υπερβολική χρήση των κοινωνικών δικτύων με εκφράσεις εσωτερίκευσης και απόσυρσης, χαμηλής αυτοεκτίμησης και καταθλιπτικού συναισθήματος που μπορεί να φτάσει και το 40% (έναντι του 20% προ covid-19). O αυτοτραυματισμός (cutting) παρουσιάζει επίσης αυξητική τάση στα κορίτσια και φτάνει το 10% (έναντι 3-5% προ covid)».
Φλερτ μέσω διαδικτύου για τους νέους – Εξάρτηση από πορνογραφικό υλικό
Σχετικά με το κατά πόσο έχει επηρεαστεί η σεξουαλικότητα των εφήβων, η ειδικός θα πει: «Σε μια ηλικία που η εξερεύνηση και ο πειραματισμός σχετικά με τη σεξουαλική υγεία έχει θεμελιώδη σημασία για την μελλοντική σεξουαλική λειτουργικότητα και τη δημιουργία της προσωπικής ταυτότητας/αυτοεκτίμησης, οι περίοδοι της καραντίνας μεταβάλλουν τις συνθήκες πλαισίωσης του εφηβικού ρομαντισμού. Πολλοί έφηβοι απομακρύνθηκαν και βίωσαν απώλεια με τη βίαιη διακοπή της σχέσης τους, απογοήτευση, δυσκολία στη διαχείριση και επιπτώσεις στη σχολική τους επίδοση. Φυσικά δυσκολεύονται να φλερτάρουν, να εκφραστούν και για άλλη μία φορά βρίσκουν διέξοδο στο διαδίκτυο. Ενισχύθηκαν τα διαδικτυακά ραντεβού, το sexting και το διαδικτυακό sex . Ειδικότερα στα αγόρια παρατηρείται συμπεριφορά εξάρτησης από τη χρήση πορνογραφικού υλικού και χρήση του για αυτοϊκανοποίηση (έως 20%). Σύμφωνα με έρευνα του ΕΚΠΑ, η συχνή χρήση τέτοιου υλικού (>3 φορές/εβδομάδα) μπορεί να έχει αρνητικές επιπτώσεις στη λειτουργικότητα και την σεξουαλική τους έκφραση στο μέλλον».
Σε ό,τι αφορά στη διαχείριση της κατάστασης από τους γονείς, η δρ Τσίτσικα συστήνει την ενίσχυση του αισθήματος ασφάλειας στα παιδιά όπως και κάθε δημιουργικής έκφρασης, ανάλογα με τις προτιμήσεις και τα ταλέντα του. «Επενδύουμε στην καθημερινή και ουσιαστική επικοινωνία και δημιουργούμε κίνητρα, ώστε να διατηρείται το ενδιαφέρον και η στοχοθεσία.
Μοιραζόμαστε εμπειρίες και συζητούμε συχνότερα για πολλά θέματα – επιδιώκουμε να έρθουμε «πιο κοντά». Επιπλέον, δίνουμε ένα θετικό μοντέλο ως ενήλικες εστιάζοντας πάντα στη θετική πλευρά των πραγμάτων. Συμβουλεύουμε την ενίσχυση της φυσικής δραστηριότητας και την ισορροπημένη διατροφή», υπογραμμίζει η ίδια, τονίζοντας ότι η διαδικτυακή εξάρτηση – όπως και η πανδημία – έχει σημαντικές και μετρήσιμες επιπτώσεις στα παιδιά και στους εφήβους, που θα μας απασχολούν για αρκετό χρόνο ακόμη, «δεδομένου ότι αποτελούν ευ άλωτη ομάδα υπό ανάπτυξη και οι μεταβολές του άμεσου περιβάλλοντός τους επιδρούν στη διαμόρφωση της προσωπικότητάς τους και παγιώνουν συνήθειες και συμπεριφορές που θα καθορίσουν την ποιότητα ζωής τους στο παρόν, αλλά και ως μελλοντικοί ενήλικες», καταλήγει.
Η Πρόεδρος της Εθνικής Στρατηγικής Πρόληψης και Αντιμετώπισης της Βίας και της Παραβατικότητας Ανηλίκων για το διαδικτυακό εθισμό των εφήβων
Στην άμεση σύνδεση της πανδημίας με το πρόβλημα διαδικτυακού εθισμού ενός μεγάλου ποσοστού των εφήβων καθώς και στο ρόλο των πλατφορμών, αναφέρθηκε η Πρόεδρος της Εθνικής Στρατηγικής Πρόληψης και Αντιμετώπισης της Βίας και της Παραβατικότητας Ανηλίκων, Βάσω Αρτινοπούλου, στο πλαίσιο της χθεσινής παρουσίασης της Εθνικής Στρατηγικής Προστασίας των Ανηλίκων από τον Εθισμό στο Διαδίκτυο.
Αναδεικνύοντας ως στόχο της κυβερνητικής προσέγγισης την εκπόνηση μιας ολιστικής στρατηγικής για την αντιμετώπιση της βίας στο διαδίκτυο, είπε: «Σήμερα, απαιτείται ένα πολυεπίπεδο σύνολο μέτρων, δράσεων και πολιτικών». «Το έγκλημα έχει μεταφερθεί από το φυσικό στον ψηφιακό χώρο», ανέφερε χαρακτηριστικά, σημειώνοντας ότι οι παρεμβάσεις στοχεύουν στην πρόληψη, προσθέτοντας ότι τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης είναι ένα παράθυρο στον κόσμο. Παρέπεμψε, μάλιστα, σε ερευνητικά στοιχεία, με βάση τα οποία το 75% των παιδιών ηλικίας 9-12 ετών διαθέτουν δική τους συσκευή (με πρόσβαση στο ίντερνετ), ένα μεγάλο ποσοστό γονέων δεν γνωρίζουν καν πού πλοηγούνται τα παιδιά τους ενώ αρκετά εννιάχρονα έχουν μοιραστεί φωτογραφίες τους με αγνώστους στο διαδίκτυο.
Η κ. Αρτινοπούλου επεσήμανε, τέλος, πως υπάρχει ανάγκη για ψηφιακή παιδεία από την προσχολική ηλικία. Αν και διευκρίνισε ότι η χρήση του διαδικτύου δεν ταυτίζεται με τον εθισμό, δεν παρέλειψε να επιστήσει την προσοχή των νεαρών χρηστών στην υπονόμευση των ανθρώπινων σχέσεων και την ικανότητα συνεργασίας. «Η συγκεκριμένη γενιά», είπε, «είναι εξοικειωμένη με την τεχνολογία αλλά αντιμετωπίζει δυσκολίες στην πραγματική ζωή».
Οι Κινητές Ιατρικές Μονάδες ταξιδεύουν στην Αερόπολη
Μάριος Θεμιστοκλέους: Οι 10 μεταρρυθμίσεις-ορόσημα στο ΕΣΥ – Τι αναμένεται το 2025
Ποια μεταδοτική ασθένεια αποτελεί τη μεγαλύτερη απειλή το 2025
