Δε σταματά η λίστα με τους κινδύνους που ελλοχεύουν στα social media, με τα ακραία challenges να αποδεικνύονται έως και θανατηφόρα για ανήλικους χρήστες καθ’ όλα έτοιμους για οποιαδήποτε δοκιμασία μπορεί να τους κάνει πιο δημοφιλείς στις πλατφόρμες κοινωνικής δικτύωσης. Μια τέτοια επικίνδυνη μόδα του TikTok, το «chroming», γνωστό επίσης ως «huffing» ή «bagging», μια μορφή ψυχαγωγικής χρήσης ναρκωτικών που περιλαμβάνει την εισπνοή επικίνδυνων χημικών ουσιών, όπως αυτές που περιέχουν το ασετόν, η λακ, τα αποσμητικά σε σπρέι, το υγρό για αναπτήρες, η βενζίνη, το νέφτι και οι ανεξίτηλοι μαρκαδόροι, για την πρόκληση αισθήματος ζάλης, έχει ήδη κοστίσει τη ζωή σε δύο παιδιά.
Τον Μάρτιο του 2024, ο 11χρονος Tommie-Lee Gracie Billington από το Ηνωμένο Βασίλειο κατέληξε σε σπίτι φίλων όπου, σύμφωνα με τη γιαγιά του, Tina Burns, έλαβε μέρος στο επικίνδυνο trend εισπνοής αναθυμιάσεων. Τον περασμένο Αύγουστο, ο 12χρονος Cesar Watson-King επέζησε από την καρδιακή ανακοπή που υπέστη μετά την εισπνοή αερολύματος από αποσμητικό σε σπρέι στο πλαίσιο του chroming. Για τη 13χρονη Esra Hayes από την Αυστραλία, η δοκιμασία αποδείχθηκε μοιραία· «στο τέλος, έπρεπε να πάρουμε τη μεγάλη απόφαση και να διακόψουμε τη μηχανική υποστήριξη ζωής» δήλωσε ο πατέρας της, εξηγώντας πως η κόρη του υπέστη καρδιακή ανακοπή και πέρασε μιάμιση εβδομάδα στο νοσοκομείο.
«Εκτός από μια έκρηξη ευφορίας, το chroming μπορεί να προκαλέσει αιφνίδιο θάνατο» γράφει στο The Conversation ο Adam Taylor, Καθηγητής και Διευθυντής του Κέντρου Εκμάθησης Κλινικής Ανατομίας στο Πανεπιστήμιο του Λάνκαστερ, εξηγώντας πως χημικά που εισπνέονται μπορεί να ευαισθητοποιήσουν το μυοκάρδιο στην αρρυθμιογόνο δράση της αδρεναλίνης και άλλων κατεχολαμινών, -ορμόνες που βοηθούν το σώμα να διαχειριστεί το στρες-, με συνέπεια απειλητικές διαταραχές στον καρδιακό ρυθμό, όπως ακανόνιστους παλμούς (κοιλιακή ταχυκαρδία) ή υπερβολική ταχυπαλμία (μαρμαρυγή), περιπτώσεις όπου η ανάνηψη δύσκολα στέφεται με επιτυχία.
«Το chroming μπορεί επίσης να οδηγήσει σε ακούσια τοξικότητα και ασφυξία, καθώς τα μόρια των χημικών που εισπνέονται εκτοπίζουν το οξυγόνο από τους πνεύμονες ή εμποδίζουν την εισροή του, κάτι που μπορεί να αποβεί εξίσου μοιραίο» αναφέρει και προειδοποιεί ότι ακόμη κι αν οι χρήστες επιβιώσουν από τους άμεσους κινδύνους, παραμένουν οι πιθανότητες για μακροπρόθεσμες επιπλοκές.
Λόγω του λιπόφιλου χαρακτήρα τους (αγαπούν το λίπος), οι υδρογονάνθρακες από τα εισπνεόμενα μπορούν να διαπεράσουν τον αιματοεγκεφαλικό φραγμό. Με τη συνεχή χρήση έπειτα, μπορούν να συσσωρευτούν στο σώμα και να προκαλέσουν βλάβες στον εγκέφαλο (νευροτοξικότητα), οδηγώντας σε εκφυλισμό των εγκεφαλικών κυττάρων και των νεύρων.
Skull-breaking (Σπάσιμο του κρανίου)
To «skullbreaker challenge», κατά το οποίο δύο άτομα κλωτσούν τα πόδια ενός τρίτου ατόμου για να τον κάνουν να πέσει, έχει οδηγήσει πολλούς χρήστες των social media στο νοσοκομείο.
Σύμφωνα με τον καθηγητή, αν και στο πρόσωπο υπάρχει μια «ζώνη απορρόφησης κραδασμών» από μικρά οστά ή τμήματα οστών που προφυλάσσει τον εγκέφαλο -και ο κίνδυνος αυξάνεται μόνο αν τραυματιστούν οι αεραγωγοί ή σημαντικά αιμοφόρα αγγεία-, δεν συμβαίνει το ίδιο με το πίσω μέρος του κρανίου, όπου υπάρχει μόνο ένα λεπτό σχετικά, επίπεδο οστό που προστατεύει τον εγκέφαλο.
«Ο τραυματισμός μπορεί να μην είναι άμεσα θανατηφόρος, οι κίνδυνοι όμως μπορεί να εμφανιστούν αργότερα» αναφέρει ο Taylor, εξηγώντας πως το σκίσιμο των ευαίσθητων αιμοφόρων αγγείων του κρανίου, όπως μπορεί να συμβεί με το τραύμα κεφαλής, προκαλεί εσωτερική αιμορραγία που, μέσα σε διάστημα ωρών, αρχίζει να ασκεί πίεση στον εγκέφαλο. Χωρίς διάγνωση και αντιμετώπιση, μπορεί να οδηγήσει σε κώμα, παράλυση και πιθανόν θάνατο.
Blackout
Το «blackout challenge» είναι ένα ακόμα επικίνδυνο trend στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Πρόκειται για ένα «παιχνίδι πνιγμού» που απαιτεί την πρόκληση ασφυξίας μέχρι να επέλθει η απώλεια αισθήσεων, το οποίο έχει ήδη στοιχίσει τη ζωή σε 20 τουλάχιστον παιδιά σε διάστημα 18 μηνών από το 2021 έως το 2022, ανάμεσα στα οποία η 9χρονη Arriani Arroyo και η 10χρονη Nylah Anderson.
«Ο στραγγαλισμός περιορίζει την αιμάτωση του εγκεφάλου, του στερεί το οξυγόνο και οδηγεί σε λιποθυμία. Όμως, δεν είναι όλοι σε θέση για αποκατάσταση της αιμάτωσης μετά τη λιποθυμία» σημειώνει ο καθηγητής, εξηγώντας πως είναι ζήτημα διαφορετικής ανατομίας η δυνατότητας άμεσης αποκατάστασης της αιμάτωσης και οξυγόνωσης.
«Αυτή η δοκιμασία μπορεί να προκαλέσει μη αναστρέψιμη εγκεφαλική βλάβη μέσα σε λίγα λεπτά» επισημαίνει για το blackout challenge και κάνει έκκληση για καλύτερη ενημέρωση παιδιών και εφήβων σχετικά με τους κινδύνους αυτών των προκλήσεων, «ώστε να μην τους ανακαλύπτουν μόνα τους [δια της εμπειρίας]».
