Το να είμαστε συνεχώς τέλειοι είναι εξουθενωτικό, πόσο μάλλον όταν πρόκειται για τους γονείς, που ήδη έχουν παραπάνω υποχρεώσεις και άγχη στο μυαλό τους. Υπάρχει, όμως, τέλειος γονιός; Ερευνητές από το Κολέγιο Νοσηλευτικής του Πολιτειακού Πανεπιστημίου του Οχάιο απαντούν ένα ηχηρό «όχι», διαπιστώνοντας μια ψυχοφθόρα κατάσταση: το κυνήγι του «τέλειου γονιού» οδηγεί τελικά σε ανθυγιεινές επιπτώσεις τόσο στους γονείς όσο και στα παιδιά τους.
Πιο συγκεκριμένα, οι ερευνητές εξέτασαν περισσότερους από 700 γονείς στις ΗΠΑ. Σύμφωνα με τα στοιχεία που προέκυψαν, το 57% των γονέων ανέφεραν την εξάντλησή τους, το λεγόμενο burnout. H γονεϊκή αυτή εξουθένωση, παρά τις αυξημένες υποχρεώσεις, συνδεόταν στενά με τις εσωτερικές και εξωτερικές προσδοκίες, όπως το εάν αισθάνονταν καλοί γονείς, την κριτική από τρίτους, τον χρόνο που διέθεταν για να παίξουν με τα παιδιά τους, τη σχέση με τον/την σύζυγό τους και την καθαριότητα του σπιτιού. Μάλιστα, όσο περισσότερο χρόνο παιχνιδιού περνούσαν με τα παιδιά τους, τόσο και ελαφρύτερο ήταν το βάρος των εξωσχολικών δραστηριοτήτων, αλλά και στην ψυχική υγεία των παιδιών (π.χ. άγχος, κατάθλιψη, ΙΨΔ, ΔΕΠΥ, διπολική διαταραχή).
Αντίστοιχα, η ψυχική υγεία και οι συμπεριφορές των γονέων επηρεάζουν έντονα την ψυχική υγεία των παιδιών τους. Για παράδειγμα, εάν τα παιδιά αντιμετωπίζουν κάποια διαταραχή ψυχικής υγείας, οι γονείς αναφέρουν υψηλότερο επίπεδο εξουθένωσης και μεγαλύτερη πιθανότητα να τα προσβάλλουν, να τα επικρίνουν, να φωνάζουν ή/και να τα βλάπτουν σωματικά. Τα υψηλότερα επίπεδα burnout και σκληρών πρακτικών συνδέονται με περισσότερα προβλήματα ψυχικής υγείας στα παιδιά.
«Νομίζω ότι τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης έχουν αλλάξει τα δεδομένα: “Πώς το κάνουν αυτό; Πώς τα καταφέρνουν κι εγώ όχι;”. Έχουμε υψηλές προσδοκίες για τους εαυτούς μας ως γονείς, έχουμε υψηλές προσδοκίες για το τι πρέπει να κάνουν τα παιδιά μας. Συγκρίνετε τον εαυτό σας με άλλους ανθρώπους, με άλλες οικογένειες, και υπάρχει πολλή κριτική, είτε είναι σκόπιμη είτε όχι» δήλωσε η Δρ Kate Gawlik , αναπληρώτρια κλινική καθηγήτρια στο Κολέγιο Νοσηλευτικής του Πολιτειακού Πανεπιστημίου του Οχάιο.
Θετική γονεϊκότητα
Τα δεδομένα της μελέτης δείχνουν ότι η δύναμη των προσδοκιών και η «κουλτούρα της επίδοσης» οδηγεί σε burnout και με τη σειρά της σε άλλα εξουθενωτικά ζητήματα: «Όταν οι γονείς είναι εξουθενωμένοι, έχουν περισσότερη κατάθλιψη, άγχος και στρες, αλλά και τα παιδιά τους έχουν χειρότερη συμπεριφορά και συναισθήματα. Επομένως, είναι σημαντικό να αντιμετωπίσετε το burnout» εξηγεί η Δρ Bernadette Melnyk, PhD, FAAN, αντιπρόεδρος για την προαγωγή της υγείας και επικεφαλής υπεύθυνη ευεξίας στο Ohio State.
Προκειμένου να βοηθήσουν τους γονείς, οι δύο ειδικοί δημιούργησαν μια πρώτη στο είδος της Κλίμακα Επαγγελματικής Εξουθένωσης Εργαζόμενων Γονέων, μια έρευνα δέκα σημείων που επιτρέπει στους γονείς να μετρήσουν την εξουθένωσή τους σε πραγματικό χρόνο και να χρησιμοποιήσουν τεκμηριωμένες λύσεις για να νιώσουν καλύτερα. Ανάμεσα στις στρατηγικές, περιλαμβάνεται και η ουσιαστική σύνδεση με τα παιδιά και η ενεργή ακρόαση, η αντικατάσταση των αρνητικών σκέψεων με θετικών, την αναπροσαρμογή των προσδοκιών για τον γονέα και το παιδί και την αντίστοιχη ανασκόπηση και δράση βάσει των προτεραιοτήτων.
«Στη θετική ανατροφή ή αλλιώς positive parenting περιλαμβάνεται τόσο η αμέριστη αγάπη και θαλπωρή, αλλά και η δομή και καθοδήγηση στη ζωή τους. Με λίγα λόγια, τους διδάσκετε με ήπιο τρόπο τις συνέπειες των συμπεριφορών. Το να είστε ένας θετικός γονέας αποτελεί έναν πολύ καλύτερο στόχο, από το να επιδιώξετε να είστε ο τέλειος γονέας» καταλήγει η Δρ Melnyk.
Ο παράγοντας της εφηβικής ζωής που μπορεί να ανεβάσει στα ύψη πίεση, σάκχαρο και χοληστερόλη
