Γράφει η κ. Ντόρα Μίνου ψυχοθεραπεύτρια – Οικογενειακή Σύμβουλος

Κατά τη διάρκεια της εφηβείας τα παιδιά αρχίζουν να βρίσκουν μεγαλύτερο ενδιαφέρον στους φίλους τους και να απομακρύνονται από τους γονείς. Αυτό είναι ένα σημαντικό και απαραίτητο βήμα για την ολοκλήρωση της ταυτότητας των εφήβων. Ο έφηβος με τους συνομηλίκους του αρχίζει να μοιράζεται τα προβλήματα και τις ανησυχίες του, μιμείται και ανταγωνίζεται. Ανήκει σε μία παρέα όπου υπάρχουν κοινά ενδιαφέροντα και δραστηριότητες, κοινοί κώδικες επικοινωνίας (πχ. λεξιλόγιο, εμφάνιση, μουσική, κά).

Ωστόσο πολλές φορές μέσα από την παρέα βρίσκουν και τον τρόπο να αντιδράσουν και να επαναστατήσουν απέναντι στους κανόνες της οικογένειας, του σχολείου και της κοινωνίας.

Πολλές φορές αυτό δε βρίσκει σύμφωνους τους γονείς που μπορεί να νιώθουν την απειλή ότι χάνουν τον έλεγχο από το παιδί τους. Ανησυχούν για τις επιρροές των φίλων στη γενικότερη συμπεριφορά του παιδιού τους – στις αποδόσεις του στο σχολείο, στη σχέση του με την οικογένεια και το κοινωνικό σύνολο. Δυσκολεύονται να αντιληφθούν την ανάγκη του παιδιού να αυτονομηθεί και βλέποντας συμπεριφορές που δεν εναρμονίζονται με τη γενικότερη οικογενειακή εικόνα ή και αντίθετες στις προσδοκίες τους κατηγορούν τις συναναστροφές του παιδιών τους ως υπεύθυνες για τις αντιδράσεις του.

Είναι σημαντικό να καταλάβουν οι γονείς πως κανείς δεν μπορεί να αντικαταστήσει το δικό τους ρόλο – το παιδί παίρνει την ασφάλεια και την υποστήριξη κατεξοχήν από αυτούς. Βέβαια εξαρτάται και από το πλαίσιο της οικογένειας καθώς και από την εγγύτητα που έχουν τα παιδιά με τους γονείς. Ο τρόπος που μεγαλώνει ένα παιδί είναι καταλυτικός στις επιλογές ακόμη και των φίλων του.

Η στάση των γονιών
• Προσπαθήστε να είστε θετικοί και να ενθαρρύνετε το παιδί ώστε να φέρνει τις παρέες του στο σπίτι.
• Όταν δεν εγκρίνετε τους φίλους καλό είναι να μην του απαγορεύετε να τους φέρνει στο σπίτι, ώστε με κάποιο τρόπο να ενημερώνεστε και να μπορείτε να ελέγχετε κάπως την κατάσταση.
• Προσπαθήστε να είστε θετικοί και καλοπροαίρετοι ώστε να τους γνωρίσετε καλύτερα μπαίνοντας για λίγο στη θέση του παιδιού σας που τους έχει επιλέξει.
• Εμπιστευτείτε το παιδί σας και εάν τελικά νιώθετε σίγουροι γι’ αυτό και δεν ανησυχείτε για τη δική του συμπεριφορά ίσως θα πρέπει να μην ανησυχείτε και για τους φίλους του. Τα παιδιά αναπτύσσουν τη δική τους ικανότητα ώστε να ξεχωρίζουν τους ανθρώπους και καλό θα ήταν να τους έχετε εμπιστοσύνη.
• Προσπαθείστε να κάνετε διάλογο με το παιδί και να του εξηγήσετε τους φόβους και τις ανησυχίες σας σχετικά με τους φίλους του. Είναι σημαντικό να ακούσετε το ίδιο το παιδί και να μην είστε άκαμπτοι στη δική σας εκτίμηση. Σίγουρα το παιδί χρειάζεται όρια και σταθερότητα από τους γονείς. Ωστόσο η ακαμψία δεν βοηθάει και θα πρέπει να τους δίνεται η ευκαιρία της επιλογής των φίλων διότι είναι ένα σημαντικό μέρος της αυτονομίας τους αλλά και της ταυτότητάς τους.
• Προσπαθήστε να μην είστε επικριτικοί ή υπερπροσταατευτικοί με το παιδί, να του προσφέρεται την ασφάλεια ότι είστε δίπλα του κάθε στιγμή που μπορεί να σας χρειαστεί αλλά και να εμπιστεύεστε την κρίση του. Όταν οι σχέσεις με τα παιδιά είναι δημοκρατικές τότε είναι σίγουρο ότι θα μπορέσετε να τα επηρεάσετε και στη επιλογή των φίλων τους.
Να θυμάστε ότι ναι μεν οι παρέες ασκούν επιρροή στο παιδί αλλά το βασικότερο ρόλο στη διαμόρφωση της προσωπικότητας του παιδιού έχουν τα πρότυπα και οι αξίες της οικογένειας και αυτά είναι που θα ωθήσουν τα παιδιά σε συγκεκριμένες συμπεριφορές αλλά και στις επιλογές των φίλων τους.

Η κ. Ντόρα Μίνου, ΜΑ Κλινικής ψυχολογίας, ψυχοθεραπεύτρια – Οικογενειακή Σύμβουλος