Πόσο στοιχίζει στην υγεία μας η ευχαρίστηση που μας προσφέρει η υπερκατανάλωση σνακ και λιχουδιών πλούσιων σε θερμίδες; Αρκεί να λάβουμε υπ’ όψιν μας πως η μεγάλη αύξηση του βάρους και η παχυσαρκία συνδέονται με καρδιακές παθήσεις, σακχαρώδη διαβήτη, καρκίνο και επιπλοκές στην υγεία όπως η υπέρταση. Ακόμα και η νόσος Αλτσχάιμερ μπορεί να αποδοθεί εν μέρει στην παχυσαρκία και την ελλιπή σωματική άσκηση.
Πρόσφατες έρευνες ωστόσο αποκαλύπτουν ότι το πρόγραμμα ή η απουσία προγραμματισμού στην κατανάλωση θερμιδογόνων τροφίμων, επηρεάζει τους βιορυθμούς του σώματος και την εναπόθεση λίπους στον οργανισμό.
Σε πρόσφατη μελέτη που δημοσιεύθηκε στο Current Biology, ερευνητική ομάδα με επικεφαλής τον Ali Güler, καθηγητή Βιολογίας στο Πανεπιστήμιο της Βιρτζίνια, ανακάλυψε ότι το κέντρο του εγκεφάλου που συνδέεται με την ευχαρίστηση και παράγει ντοπαμίνη αλληλεπιδρά με το ξεχωριστό βιολογικό ρολόι του εγκεφάλου που ρυθμίζει τους καθημερινούς φυσιολογικούς ρυθμούς.
Έτσι, τα τρόφιμα υψηλής θερμιδικής αξίας όπως τα γλυκά και τα μπισκότα, πέρα από το αίσθημα ευχαρίστησης που επιφέρουν, διαταράσσουν τους ρυθμούς αυτούς όπως το ωράριο που τρώμε, με αποτέλεσμα να οδηγούμαστε συχνά σε υπερκατανάλωση θερμίδων.
Οι ερευνητές μελέτησαν τη συμπεριφορά δύο ξεχωριστών ομάδων ποντικιών, με την πρώτη να ακολουθεί μια φυσιολογική διατροφή και τη δεύτερη ένα διατροφικό πρόγραμμα υψηλής περιεκτικότητας σε θερμίδες.
Τα ποντίκια της πρώτης ομάδας διατήρησαν το πρόγραμμα υγιεινής διατροφής, ασκούνταν και κράτησαν ένα φυσιολογικό σωματικό βάρος, καθώς το κέντρο ευχαρίστησης του εγκεφάλου δεν δεχόταν ερεθίσματα από την κατανάλωση θερμίδων. Επιπλέον, φάνηκαν απαθή στους θερμιδικά πλούσιους πειρασμούς που είχαν στη διάθεσή τους. Σε αντίθεση, τα ποντίκια που κατανάλωναν λιπαρά και σάκχαρα, άρχισαν να τσιμπολογούν καθ’ όλη τη διάρκεια της ημέρας καταλήγοντας παχύσαρκα.
Άλλες μελέτες έδειξαν ότι όταν τα ποντίκια κατανάλωναν υψηλές ποσότητες λιπαρών οποιαδήποτε στιγμή της ημέρας, αποθήκευαν τις θερμίδες ως λίπος πολύ πιο εύκολα από όταν η ίδια ποσότητα λιπαρών καταναλωνόταν την προγραμματισμένη ώρα των γευμάτων. Αυτό φαίνεται να προκαλεί την παχυσαρκία και παθήσεις που σχετίζονται με αυτήν, όπως ο διαβήτης.
Πώς μας επηρεάζει ο σημερινός τρόπος ζωής
Σύμφωνα με τον καθηγητή Güler «Οι θερμίδες ενός πλήρους γεύματος μπορούν να χωρέσουν σήμερα σε ένα και μόνο μπισκότο. Είναι πολύ εύκολο για τους ανθρώπους σήμερα να αυξήσουν υπερβολικά το βάρος τους» και πρόσθεσε πως «πριν την ανακάλυψη του ηλεκτρισμού, οι άνθρωποι ξεκινούσαν τη δραστηριότητά τους με το πρώτο φως της αυγής, εργάζονταν -κατά κύριο λόγο χειρωνακτικά-, και στη συνέχεια κοιμόντουσαν με τη δύση του ηλίου. Επομένως, η ανθρώπινη δραστηριότητα συγχρονίστηκε με την ημέρα και τη νύχτα. Σήμερα, εργαζόμαστε, παίζουμε, είμαστε online στο διαδίκτυο – και φυσικά τρώμε – ολημερίς και οληνυχτίς. Αυτό επηρεάζει τα βιολογικά ρολόγια του σώματός μας, τα οποία κατά την εξέλιξη του ανθρώπινου είδους, ρυθμίστηκαν προς μια καθημερινή ρουτίνα δραστηριότητας την ημέρα, ελαφρού φαγητού και ανάπαυσης κατά τη νύχτα.
Αυτός ο νέος τρόπος ζωής αναδιαμορφώνει τις διατροφικές μας συνήθειες και επηρεάζει τον τρόπο με τον οποίο το σώμα χρησιμοποιεί την ενέργειά του. Αλλάζει το μεταβολισμό και οδηγεί στην παχυσαρκία, με κάθε συνακόλουθη συνέπεια για την υγεία. Μάθαμε ότι το πότε τρώμε είναι εξίσου σημαντικό με το πόσο τρώμε. Μια θερμίδα δεν είναι απλώς μια θερμίδα. Όταν καταναλώνονται θερμίδες ανεξέλεγκτα και ενδιάμεσα των προγραμματισμένων γευμάτων τότε αποθηκεύονται ως λίπος. Αυτή είναι η συνταγή για κακή υγεία».
