Από χρόνια οι νευροεπιστήμες και οι νέες τάσεις της γλωσσολογίας έχουν διαπιστώσει τη μεγάλη επιρροή που έχει η αφή, ως αντιληπτικό όργανο, στην ενεργοποίηση των κέντρων συνείδησης στον εγκέφαλο (όπως και στην ίδια τη γλώσσα, που ο Στίβεν Πίνκερ ονόμαζε «σωματικό εργαλείο για τον άνθρωπο, όπως η προβοσκίδα για τον ελέφαντα»). Πλέον μία νέα μελέτη ειδικών του τμήματος Ψυχολογίας του Πανεπιστημίου Μπικόκα του Μιλάνου, διαπιστώνει πως τα απτικά ερεθίσματα γίνονται αντιληπτά από τον εγκέφαλο ως υπαρκτά μέλη του σώματός μας.
Η μελέτη, με τίτλο ‘Somatosensory cortex efficiently processes touch located beyond the body’, που δημοσιεύεται στο Current Biology, αποδεικνύει πως το μυαλό μας εφαρμόζει την απτική αντίληψή μας πάνω σε ένα αντικείμενο όπως εάν αυτό ήταν ένα τμήμα του σώματός μας, που εκπέμπει αντιληπτικά ερεθίσματα στον εγκέφαλο.
Για το πείραμά τους, οι ερευνητές χρησιμοποίησαν μία ράβδο, στην οποία επενεργούσαν εξωτερικά ερεθίσματα και πιέσεις και την οποία εκλήθησαν να κρατούν οι συμμετέχοντες στην έρευνα. Όλοι τους αποδείχθηκε πως μπορούσαν να εντοπίσουν τα ερεθίσματα και τις πιέσεις στη ράβδο με παντελή ακρίβεια, ωσάν να επρόκειτο για ερεθίσματα πάνω στο ίδιο τους το χέρι.
Παράλληλα, μέσω ενός ηλεκτροεγκεφαλογραφήματος (EEG), ανακαλύφθηκε πως η ακριβής θέση των ερεθισμάτων πάνω στο αντικείμενο αποκωδικοποιούνταν από τον εγκέφαλο μέσα από μία νευρωνική διαδικασία στον πρωτογενή σωματοαισθητηριακό φλοιό και στις πίσω πλευρικές περιοχές, κοντολογίς στα ίδια τμήματα του εγκεφάλου που ενεργοποιούνται από μία άμεση επαφή στο σώμα.
Το πείραμα αυτό θεωρείται ιδιαίτερα σπουδαίο για την ανάπτυξη ακόμη πιο ακριβέστερων προσθετικών μελών, που θα δύνανται να προσαρμοσθούν καλύτερα στο σώμα και τις κινήσεις του. Διότι το πείραμα κατέδειξε πως είναι δυνατή η αναγνώριση της θέσης ενός ερεθίσματος σε εξωτερικό αντικείμενο ακόμη και για έναν άνθρωπο που στερείται ιδιοδεκτικότητας (Proprioceptive input, το αίσθημα στους μύες και τους ιστούς κατά την εκτέλεση μίας κίνησης, δράσης) στο χέρι τους. Έτσι επιβεβαιώνεται πως τα ερεθίσματα σε ένα αντικείμενο κωδικοποιούνται μόνον μέσω της διαδικασίας της (επ)αφής.
Όπως εκτιμά, εξηγώντας στην εφημερίδα La Repubblica, η καθηγήτρια Ψυχοβιολογίας και Φυσιολογίας της Ψυχολογίας στο Μπικόκα Νάντια Μπολονίνι, η οποία συνυπογράφει τη μελέτη, ανοίγονται δρόμοι ώστε, στο όχι και τόσο απώτερο μέλλον, να σχεδιαστούν νευρο-προθέσεις που θα προσφέρουν βέλτιστα αποτελέσματα κατά την διαδικασία της αφής και της κίνησης, δημιουργώντας αφ’ εαυτού τους απτικά ερεθίσματα κατά την επαφή τους με αντικείμενα.
Αυτό, προσθέτει η ίδια, είναι δυνατόν να επιτευχθεί εκμεταλλευόμενοι τον μηχανισμό που καταδείχθηκε από το πείραμα τούτο, επιτρέποντας στον ασθενή να εντοπίσει με τρόπο σχεδόν φυσικό τα απτικά ερεθίσματα που δέχεται μέσω ενός προσθετικού μέλους, ωσάν τούτο να επρόκειτο για ένα δικό του μέλος.
