Το θερμικό χαρτί που πολλές φορές χρησιμοποιείται στις αποδείξεις των ταμειακών μηχανών αποτελεί πηγή έκθεσης στην δισφαινόλη Α (BPA) που θεωρείται ενδοκρινικός διαταράκτης και έχει συσχετιστεί με κινδύνους για την υγεία όπως οι ορμονοεξαρτώμενοι καρκίνοι, η υπογονιμότητα, η παχυσακία και ο διαβήτης τύπου 2.
Η BPA είναι μια χημική ένωση που χρησιμοποιείται στην παραγωγή δύο τύπων πλαστικών: των πολυκαρβονικών ενώσεων και των έποξυ ρητινών. Χρησιμοποιείται επίσης και στο λεπτό χαρτί των ταμειακών αποδείξεων. Το θερμικό χαρτί αποτελείται από βασικό χαρτί με μία τουλάχιστον επικάλυψη που μπορεί να περιέχει BPA. Η επικάλυψη αλλάζει χρώμα όταν εκτίθεται στη θερμότητα και έτσι εμφανίζονται οι χαρακτήρες. Μπορείτε να καταλάβετε ότι μια απόδειξη έχει τυπωθεί σε θερμικό χαρτί επειδή μετά από λίγο καιρό οι χαρακτήρες «σβήνουν» και δεν διακρίνονται πια.
Ο καθηγητής Nicolas Olea από το Πανεπιστήμιο της Γρανάδα μας συμβουλεύει να μην αποθηκεύουμε τις αποδείξεις σε πορτοφόλια, τσάντες ή στο ντουλαπάκι του αυτοκινήτου.
Ο καθηγητής Nicolas Olea
Διεθνής ερευνητική ομάδα με επικεφαλής τον καθηγητή Olea ανέλυσε 112 αποδείξεις θερμικού χαρτιού από την Βραζιλία, την Ισπανία και την Γαλλία. Περισσότερο από το 90% των αποδείξεων από την Βραζιλία και την Ισπανία είχαν BPA, ενώ αυτή ανιχνεύθηκε μόνο στις μισές από αυτές που προήλθαν από την Γαλλία – διόλου τυχαίο μια και ήταν η Γαλλία η χώρα που υπέβαλε το 2014 φάκελο στον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Χημικών Προϊόντων όπου επισημάνθηκε ο κίνδυνος για τους εργαζομένους (κυρίως τους ταμίες) και τους καταναλωτές που εκτίθενται σε δισφαινόλη Α (BPA) κατά τον χειρισμό αποδείξεων πληρωμής σε θερμικό χαρτί και προτάθηκε ο περιορισμός της διάθεσης στην αγορά του θερμικού χαρτιού που περιέχει BPA σε συγκέντρωση ίση ή μεγαλύτερη από 0,02 % κατά βάρος.
Οι ερευνητές προειδοποιούν ότι πρέπει να είμαστε προσεκτικοί με τον χειρισμό των αποδείξεων, να αποφεύγουμε την επαφή τους με τρόφιμα και να μην τις χρησιμοποιούμε για να γράψουμε σημειώματα.
Στη Γαλλία χρησιμοποιείται η δισφαινόλη S (BPS) σε αντικατάσταση της BPA, αλλά οι ειδικοί εκφράζουν ανησυχία και για αυτή την ουσία. «Δυστυχώς η BPS είναι επίσης ενδοκρινικός διαταράκτης και παραμένει στο περιβάλλον περισσότερο χρόνο συγκριτικά με την BPA, οπότε δεν είναι βιώσιμη εναλλακτική επιλογή» επισημαίνει ο καθηγητής Olea.
Οι ερευνητές ζητούν να ληφθούν μέτρα για την αποφυγή της έκθεσης στην BPA. Προηγούμενες έρευνες έδειξαν ότι οι ταμίες μπορεί να χειρίζονται έως και τριάντα αποδείξεις την ώρα και μετά την βάρδια τους μπορεί να έχουν υψηλά επίπεδα BPA και BPS στα ούρα τους συγκριτικά με τον μέσο άνθρωπο. «Η προστασία εκατοντάδων χιλιάδων νέων ανθρώπων που εργάζονται ως ταμίες σε σούπερμαρκετ και άλλα μαγαζιά δεν εφαρμόζεται με την αυστηρότητα που θα έπρεπε» τονίζει ο καθηγητής Olea.
Τέλος, να σημειωθεί ότι σύμφωνα με τον κανονισμό της Ευρωπαϊκής Ένωσης 2016/2235 η δισφαινόλη Α δεν πρέπει να διατίθεται στην αγορά σε θερμικό χαρτί σε συγκέντρωση ίση ή μεγαλύτερη από 0,02 % κατά βάρος, μετά τις 2 Ιανουαρίου 2020.
