Παρότι οι διαταραχές ύπνου αποτελούν πλέον μια πραγματικότητα για πάρα πολλούς ανθρώπους, οι διαταραχές του ήπατος θα μπορούσαν να συνδέονται με αυτές μέσω μιας περίπλοκης σχέσης. Σύμφωνα με Ελβετούς ερευνητές, οι ασθενείς με μεταβολική δυσλειτουργία σχετιζόμενη με στεατοτική ηπατική νόσο (MASLD) αντιμετωπίζουν σοβαρά προβλήματα ύπνου, ξυπνώντας συχνά κατά τη διάρκεια της νύχτας. Ο διακοπτόμενος ύπνος είναι το ίδιο σοβαρός σε άτομα με τη σοβαρότερη μορφή της νόσου, τη μεταβολική δυσλειτουργία σχετιζόμενη με στεατοηπατίτιδα (MASH) ή σε ασθενείς με κίρρωση του ήπατος. Αντίθετα, οι διαταραχές αυτές δεν παρατηρήθηκαν στους υγιείς ενήλικες.
Η μεταβολική δυσλειτουργία σχετιζόμενη με στεατοτική ηπατική νόσο ( γνωστή και ως μη αλκοολική λιπώδης νόσος του ήπατος) είναι η πιο κοινή διαταραχή του ήπατος και η συχνότητά της αυξάνεται ραγδαία παγκοσμίως λόγω της παχυσαρκίας και της καθιστικής ζωής. Σήμερα, επηρεάζει το 30% των ενηλίκων και το 7-14% των παιδιών και εφήβων, με την πρόβλεψη να φτάσει πάνω από το 55% των ενηλίκων έως το 2040. Η νόσος συνδέεται με αυξημένο κίνδυνο διαβήτη, καρκίνου, καρδιοπάθειας, χρόνιας νεφρικής νόσου και μυϊκής ατροφίας λόγω ηλικίας.
«Μάστιγα» οι βραδινές αφυπνίσεις
Παλαιότερες μελέτες έχουν ενοχοποιήσει τις διαταραχές του κιρκάδιου ρυθμού (του εσωτερικού μας ρολογιού) και του κύκλου του ύπνου για την ανάπτυξη της MASLD. Ωστόσο, η Αμερικανική Ακαδημία Ιατρικής του Ύπνου έχει συστήσει να χρησιμοποιούνται αντικειμενικές μετρήσεις – και όχι υποκειμενικές, όπως ερωτηματολόγια ύπνου. Γι’ αυτό, οι ερευνητές χρησιμοποίησαν μια σύγχρονη μέθοδο που ονομάζεται ακτιγραφία, μια συσκευή δηλαδή που φοριέται στον καρπό και καταγράφει τη σωματική δραστηριότητα και τη θερμοκρασία του σώματος σε ένα 24ωρο. Η μελέτη, που δημοσιεύθηκε στο Frontiers in Network Physiology, διεξήχθη μεταξύ 2019 και 2021 και περιέλαβε 46 άτομα με διαφορετικές παθήσεις του ήπατος, όπως μεταβολική δυσλειτουργία σχετιζόμενη με στεατοτική ηπατική νόσο (MASLD), μεταβολική δυσλειτουργία σχετιζόμενη με στεατοηπατίτιδα (MASH) και ασθενείς με μεταβολική δυσλειτουργία σχετιζόμενη με στεατοηπατίτιδα και με κίρρωση του ήπατος. Αντίστοιχα, έκαναν μια σύγκριση των αποτελεσμάτων τους με δύο ομάδες σύγκρισης: 8 ασθενείς με κίρρωση μη σχετιζόμενη με MASH και 16 υγιείς εθελοντές. Παράλληλα, οι ασθενείς απάντησαν και σε μερικά ερωτηματολόγια.
Όσον αφορά τους συμμετεχόντες, οι ασθενείς με MASLD ήταν παχύσαρκοι και το 80% είχε μεταβολικό σύνδρομο. Οι ασθενείς με MASLD είχαν επιπλέον σημαντικά υψηλότερα επίπεδα τριγλυκεριδίων, γλυκόζης νηστείας και ινσουλίνης στο αίμα τους σε σχέση με τους υγιείς συμμετέχοντες, αλλά χαμηλότερα επίπεδα ολικής χοληστερόλης, «κακής» LDL χοληστερόλης και «καλής» HDL χοληστερόλης.
Σύμφωνα με τα αποτελέσματα, αν και δεν παρατηρήθηκαν σημαντικές διαφορές μεταξύ των ασθενών με MASLD και των υγιών συμμετεχόντων ως προς τη διάρκεια του ύπνου, οι συγκεκριμένοι ασθενείς ξυπνούσαν 55% πιο συχνά τη νύχτα και έμεναν 113% περισσότερο ξύπνιοι μετά την πρώτη τους αφύπνιση, συγκριτικά με τους υγιείς συμμετέχοντες. Επίσης, κοιμόντουσαν περισσότερο και συχνότερα κατά τη διάρκεια της ημέρας. Οι ίδιοι ανέφεραν χειρότερη ποιότητα ύπνου, αργή έναρξη ύπνου, και συχνές διαταραχές λόγω άγχους (32% έναντι 6% στους υγιείς). Παρόμοια μοτίβα ύπνου παρατηρήθηκαν και στους υπόλοιπους ασθενείς – συμμετέχοντες.
Παρότι η κακή ποιότητα ύπνου και οι διαταραχές στο ήπαρ φαίνεται πως συνδέονται, οι ερευνητές δεν κατέληξαν στην αρχική αιτία: «Από τα δεδομένα μας συμπεράναμε ότι ο κατακερματισμός του ύπνου παίζει ρόλο στην στην ανάπτυξη της MASLD. Παρόλα αυτά, το αν η MASLD προκαλεί διαταραχές του ύπνου ή το αντίστροφο παραμένει άγνωστο», δήλωσε η Δρ Sofia Schaeffer, μεταδιδακτορική ερευνήτρια στο Πανεπιστήμιο της Βασιλείας και στο Πανεπιστημιακό Κέντρο Γαστρεντερικών και Ηπατικών Παθήσεων της Βασιλείας και αντίστοιχη συγγραφέας της μελέτης. «Ο υποκείμενος μηχανισμός περιλαμβάνει πιθανώς τη γενετική, περιβαλλοντικούς παράγοντες και την ενεργοποίηση των ανοσολογικών αποκρίσεων – που τελικά οδηγείται από την παχυσαρκία και το μεταβολικό σύνδρομο» συμπλήρωσε.
Τέλος, οι ερευνητές προσπάθησαν να βελτιώσουν τον ύπνο των συμμετεχόντων με μία μόνο συνεδρία εκπαίδευσης στην υγιεινή του ύπνου, χωρίς όμως στατιστικά σημαντικά αποτελέσματα. «Μελλοντικές μελέτες θα πρέπει να διερευνήσουν διαρκείς συνεδρίες συμβουλευτικής ύπνου ή παρεμβάσεις όπως η φωτοθεραπεία σε συνδυασμό με άλλες αλλαγές στον τρόπο ζωής για τη βελτίωση του κύκλου ύπνου-αφύπνισης σε ασθενείς με MASLD», συνέστησε η Δρ Christine Bernsmeier, καθηγήτρια στο Πανεπιστήμιο της Βασιλείας και επικεφαλής συγγραφέας της μελέτης.
Νιώθετε κουρασμένοι; Το αποτελεσματικό κόλπο για περισσότερη ενεργητικότητα
Ξυπνάτε κουρασμένοι; Τρεις καθοριστικές κινήσεις για να γεμίσετε ενέργεια
