Νιώθετε κάθε μέρα μέσα στην ενέργεια ή βρίσκεστε συνεχώς αντιμέτωποι με το αίσθημα της κόπωσης; Παρότι πολλές αιτίες θα μπορούσαν να κρύβονται πίσω από το συνεχές αίσθημα της κούρασης, εάν η ενέργειά σας σας οδηγεί να κάνετε περισσότερα πράγματα, θα πρέπει να ευχαριστήσετε τη μαμά σας. Αν και η επιστήμη μας λέει ότι τα μισά γονίδιά μας προέρχονται από τη μαμά και τα μισά από τον μπαμπά, μια νέα μελέτη ανακάλυψε ότι τα μιτοχόνδρια, τα μικροσκοπικά εργοστάσια παραγωγής ενέργειας των κυττάρων, περιέχουν μόνο DNA από τις μητέρες μας.
Τι συνέβη όμως στα μιτοχονδριακά γονίδια του πατέρα; Ερευνητές από το Πανεπιστήμιο του Colorado Boulder διαπίστωσαν ότι καταστρέφονται ακριβώς όταν το σπέρμα συναντά το ωάριο. Γιατί συμβαίνει αυτό; Επιπλέον, τι γίνεται αν δεν λειτουργούν σωστά; Η μελέτη, που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Science Advances, ρίχνει φως σε αυτά τα ερωτήματα. Οι απαντήσεις θα μπορούσαν να επηρεάσουν σημαντικά την κατανόηση ορισμένων σπάνιων αλλά σοβαρών ασθενειών.
Η λειτουργία των μιτοχόνδριων
Μπορείτε να φανταστείτε τα μιτοχόνδρια ως μικροσκοπικές μπαταρίες μέσα σε σχεδόν κάθε κύτταρο του σώματος. Η δουλειά τους είναι να παράγουν μια χημική ουσία που ονομάζεται τριφωσφορική αδενοσίνη, η οποία είναι ουσιαστικά το ενεργειακό φορτίο που τροφοδοτεί σχεδόν όλα όσα κάνουν τα κύτταρά σας. Αυτό που τα κάνει τόσο ξεχωριστά είναι ότι διαθέτουν το δικό τους DNA, χωριστά από το DNA του πυρήνα του κυττάρου. Στα περισσότερα ζώα, συμπεριλαμβανομένων των ανθρώπων, αυτό το μιτοχονδριακό DNA προέρχεται αποκλειστικά από τη μητέρα.
«Όσο ταπεινωτικό κι αν ακούγεται για έναν άντρα, είναι αλήθεια. Το γενετικό μας υλικό είναι τόσο ανεπιθύμητο που η εξέλιξη έχει σχεδιάσει πολλαπλούς μηχανισμούς για να διασφαλίσει ότι καθαρίζεται κατά την αναπαραγωγή», εξηγεί ο Δρ Ding Xue, καθηγητής στο UC Boulder και κύριος συγγραφέας της μελέτης.
Το πείραμα των ερευνητών
Για τα πειράματά τους στράφηκαν σε ένα μικροσκοπικό σκουλήκι που ονομάζεται C. elegans. Παρότι μικροσκοπικό, αυτό το σκουλήκι έχει νευρικό σύστημα, έντερο και μυς παρόμοια με τους ανθρώπους, γεγονός που το καθιστά ένα εξαιρετικό μοντέλο για αυτού του είδους την έρευνα. Παρότι οι επιστήμονες δεν κατάφεραν να αποτρέψουν πλήρως την διαδικασία απόρριψης των μιτοχονδρίων του πατέρα, κατάφεραν να την καθυστερήσουν κατά περίπου 10 ώρες.
Τα εντυπωσιακά αποτελέσματα αποκάλυψαν ότι τα αναπτυσσόμενα έμβρυα είχαν πολύ χαμηλότερα επίπεδα τριφωσφορικής αδενοσίνης, πράγμα που σημαίνει ότι διέθεταν λιγότερη ενέργεια για να τροφοδοτήσουν την ανάπτυξή τους. Πολλά από τα σκουλήκια δεν επέζησαν καθόλου. Εκείνα που επέζησαν είχαν πρόβλημα με τη νόηση, παρουσίαζαν ασυνήθιστα μοτίβα δραστηριότητας και δυσκολεύονταν να αναπαραχθούν. Με απλούστερους όρους, όταν αφήσουμε ελεύθερο το μιτοχονδριακό DNA του πατέρα, προκαλούνται σημαντικές δυσλειτουργίες.
Ωστόσο, οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι η θεραπεία των σκουληκιών με μια μορφή βιταμίνης Κ2 (συγκεκριμένα, ένας τύπος που ονομάζεται MK-4) φάνηκε να διορθώνει πολλά από αυτά τα προβλήματα. Επανέφερε τα επίπεδα της τριφωσφορικής αδενοσίνης στο φυσιολογικό στα έμβρυα και βελτίωσε τη μνήμη, τη δραστηριότητα και την αναπαραγωγή στα ενήλικα σκουλήκια.
Η εφαρμογή των αποτελεσμάτων στη θεραπεία ασθενειών
Τα ευρήματα ανοίγουν συναρπαστικές δυνατότητες για πιθανές θεραπείες στον άνθρωπο. Ο Δρ Xue εικάζει ότι κάποια μέρα, οικογένειες με ιστορικό μιτοχονδριακών διαταραχών θα μπορούσαν να λαμβάνουν βιταμίνη Κ2 ως προληπτικό μέτρο κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης.
Αν και είναι σπάνιο, έχουν καταγραφεί μερικές περιπτώσεις όπου οι επιστήμονες πιστεύουν ότι έχουν βρει ίχνη πατρικού μιτοχονδριακού DNA σε ενήλικες. Μια περίπτωση αφορούσε έναν 28χρονο άνδρα ο οποίος αντιμετώπιζε δυσκολίες στην αναπνοή, αδύναμους μύες και δεν μπορούσε να αντέξει την άσκηση. Μια άλλη μελέτη εξέτασε 17 άτομα από τρεις διαφορετικές οικογένειες που παρουσίαζαν κόπωση, μυϊκούς πόνους, καθυστέρηση στην ομιλία και νευρολογικά συμπτώματα.
Αν και χρειάζονται περισσότερες έρευνες, ο Δρ Xue υποψιάζεται ότι σε ορισμένες περιπτώσεις, ακόμη και μια μικρή καθυστέρηση στην απαλλαγή από το μιτοχονδριακό DNA του μπαμπά θα μπορούσε να κρύβεται πίσω από ορισμένες ασθένειες που είναι δύσκολο να διαγνωστούν. Οι ασθένειες αυτές, γνωστές και ως μιτοχονδριακές διαταραχές, επηρεάζουν περίπου έναν στους 5.000 ανθρώπους, συμβαίνουν όταν τα μιτοχόνδρια δεν λειτουργούν σωστά, αφήνοντας το σώμα να αγωνίζεται να παράγει αρκετή ενέργεια.
Νιώθετε κουρασμένοι; Το αποτελεσματικό κόλπο για περισσότερη ενεργητικότητα
Ξυπνάτε κουρασμένοι; Τρεις καθοριστικές κινήσεις για να γεμίσετε ενέργεια
