Η οικογενής μορφή της νόσου Αλτσχάιμερ μπορεί να μεταδοθεί μέσω μεταμόσχευσης μυελού των οστών, συμπεραίνει μελέτη που δημοσιεύθηκε στο Stem Cell Reports.
Οι ερευνητές μεταμόσχευσαν αιμοποιητικά κύτταρα από ποντίκια με μετάλλαξη στην πρόδρομη πρωτεΐνη του αμυλοειδούς (ΑΡΡ) -σφάλματα κατά την αναδίπλωσή της οδηγούν στη συσσώρευση β-αμυλοειδούς– σε υγιή ποντίκια (άγριου τύπου) όσο και ποντίκια χωρίς το γονίδιο APP και παρατήρησαν ότι και οι δύο ομάδες εκδήλωσαν παθολογία νόσου Αλτσχάιμερ, ταχείας μάλιστα εξέλιξης. Σε αυτήν περιλαμβάνονταν διαρροή στον αιματοεγκεφαλικό φραγμό, αυξημένη νεοαγγειογένεση και υψηλά επίπεδα β-αμυλοειδούς στον εγκέφαλο και γνωστική εξασθένηση.
Συμπτώματα στους 6 μήνες
Στα μοντέλα κληρονομικής νόσου Αλτσχάιμερ, τα πειραματόζωα παρουσιάζουν συσσώρευση πλάκας αμυλοειδούς σε ηλικία εννέα έως 10 μηνών, ενώ τα σημάδια της γνωστικής έκπτωσης – απουσία του φυσιολογικού φόβου και απώλεια της βραχυπρόθεσμης και μακροπρόθεσμης μνήμης- εκδηλώνονται περίπου σε ηλικία 11 έως 12 μηνών. Εντούτοις, τα ποντίκια που έλαβαν τα αιμοποιητικά κύτταρα εμφάνισαν συμπτώματα γνωστικής φθοράς πολύ νωρίτερα: στους έξι μήνες για τα ποντίκια χωρίς το γονίδιο APP και στους εννέα για τα ποντίκια άγριου τύπου.
Μια νέα μορφή της νόσου
«Σε αντίθεση με την επικρατούσα αντίληψη σχετικά με τη νόσο Αλτσχάιμερ, ότι διακρίνεται αποκλειστικά σε οικογενή ή σποραδική μορφή, η μελέτη μας αποκαλύπτει μια απροσδόκητη μορφή που μεταδίδεται μέσω μεταμόσχευσης σε ένα προκλινικό μοντέλο, υποδηλώνοντας πιθανή ιατρογενή μετάδοση» ανέφερε η ερευνητική ομάδα με επικεφαλής τον Wilfred Jefferies από το Πανεπιστήμιο της Βρετανικής Κολομβίας.
Δεν πρόκειται ωστόσο για την πρώτη περίπτωση ιατρογενούς μετάδοσης. Τον Ιανουάριο 2024, δημοσίευση στο Nature Medicine παρουσίαζε τις περιπτώσεις πέντε ανθρώπων που εμφάνισαν, ασυνήθιστα νωρίς, νόσο Αλτσχάιμερ συνεπεία εμβολιασμού με αυξητική ορμόνη που έφερε μεταλλαγμένες πρωτεΐνες PRioN, ομάδα πρωτεϊνών που προκαλούν τη νόσο Creutzfeldt-Jakob (υποξεία σπογγώδης εγκεφαλοπάθεια) και τη θανατηφόρο αϋπνία μεταξύ άλλων.
Σύμφωνα με τους ερευνητές:
- δεδομένου ότι τα αιμοποιητικά κύτταρα δεν μπορούν να εξελιχθούν σε νευρώνες, η συγκέντρωση αμυλοειδούς σε ποντίκια χωρίς το γονίδιο APP μαρτυρά ότι η νόσος μπορεί προκληθεί από β-αμυλοειδές που παράγεται εκτός κεντρικού νευρικού συστήματος
- καθώς η νόσος στα ποντίκια προκλήθηκε από ανθρώπινο γονίδιο APP, αποδεικνύεται ότι μπορεί να υπάρξει διασπορά μεταξύ διαφορετικών ειδών
- τα ευρήματα δείχνουν ότι οι δότες αίματος, ιστών, οργάνων και βλαστοκυττάρων θα πρέπει να ελέγχονται για τη νόσο Αλτσχάιμερ, ώστε να αποφεύγεται η ακούσια μετάδοσή της.
«Στην παρούσα μελέτη, εξετάσαμε τη μεταμόσχευση μυελού των οστών και βλαστικών κυττάρων. Ωστόσο, είναι σημαντικό να εξεταστεί στην πορεία εάν η ακούσια μετάδοση της νόσου μπορεί να συμβεί και κατά την εφαρμογή άλλων μορφών κυτταρικών θεραπειών, καθώς και η πιθανότητα μετάδοσης από μολυσμένες πηγές, πέρα από κυτταρικούς μηχανισμούς» σχολίασε ο Δρ Jefferies.
Διαβάστε επίσης:
Άνοια: Οκτώ παράγοντες κινδύνου για την πρώιμη νόσηση πριν τα 65 – Πώς θα μειώσετε το ρίσκο
Άνοια: Το εύρημα της μαγνητικής τομογραφίας που ανιχνεύει τον κίνδυνο νόσου 10 χρόνια νωρίτερα
