Ο ηπατοκυτταρικός καρκίνος είναι ο πιο συχνός τύπος καρκίνου του ήπατος. Σχετίζεται με γνωστούς παράγοντες κινδύνου, όπως η χρόνια λοίμωξη από ηπατίτιδα Β ή C, η κατάχρηση αλκοόλ και η μεταβολική δυσλειτουργία. Δυστυχώς, παρά τις σημαντικές προόδους στην ανοσοθεραπεία, πρόκειται για έναν καρκίνο που παραμένει εξαιρετικά θανατηφόρος: Περίπου το 75% των ασθενών με προχωρημένο ηπατοκυτταρικό καρκίνο δεν ανταποκρίνονται σε αυτού του είδους τη θεραπεία για λόγους που δεν έχουν ακόμη διευκρινιστεί. Αυτό ενθάρρυνε μια ερευνητική ομάδα Καναδών και Γάλλων επιστημόνων, με επικεφαλής την καθηγήτρια του INRS, Maya Saleh, να διερευνήσει την αντίσταση στην ανοσοθεραπεία που παρατηρείται σε ορισμένους ασθενείς με ηπατοκυτταρικό καρκίνο (HCC) που σχετίζεται με στεατική ηπατική νόσο. Τα ευρήματα δημοσιεύονται στο Cell Reports.
«Εντοπίσαμε έναν ανοσολογικό βιοδείκτη για τον ηπατοκυτταρικό καρκίνο που σχετίζεται με στεατωτική ηπατική νόσο, ο οποίος θα μας επιτρέψει να αναπτύξουμε νέες ανοσοθεραπείες», εξηγεί η δρ. Saleh, διεθνώς αναγνωρισμένη στην ανοσο-ογκολογία. «Οι βελτιωμένες ανοσοθεραπείες θα διασφαλίζουν αποτελεσματική απόκριση κατά του ηπατοκυτταρικού καρκίνου, αμβλύνοντας τη βλαβερή φλεγμονή του ήπατος».
Ο ηπατοκυτταρικός καρκίνος εξακολουθεί να αποτελεί σημαντική απειλή για τη δημόσια υγεία, με τα περιστατικά να παρουσιάζουν μια σταθερά αυξανόμενη τάση τα τελευταία χρόνια. Πριν από την έγκριση της ανοσοθεραπείας, οι θεραπευτικές επιλογές ήταν περιορισμένες και σε μεγάλο βαθμό αναποτελεσματικές. Για παράδειγμα, η σοραφενίμπη βελτιώνει μεν τα ποσοστά επιβίωσης των ασθενών, σχετίζεται όμως με σοβαρές παρενέργειες για τον οργανισμό. Οι συνδυαστικές ανοσοθεραπείες, ωστόσο, έχουν παρατείνει τη μέση επιβίωση των ασθενών με ηπατοκυτταρικό καρκίνο κατά περίπου 17 μήνες.
Αξιοποιώντας τις τεχνολογίες «omics», οι οποίες επιτρέπουν την ταχεία ανάλυση τεράστιων βιολογικών συνόλων δεδομένων, η ομάδα κατασκεύασε έναν ανοσολογικό χάρτη τόσο των καρκινικών, όσο και των μη καρκινικών ηπατικών ιστών δέκα ασθενών. Ο χάρτης αυτός επέτρεψε την περαιτέρω διερεύνηση βάσεων δεδομένων, που περιλαμβάνουν εκατοντάδες ασθενείς, για την επικύρωση ανοσολογικών προφίλ που συνδέονται με παράγοντες κινδύνου, καθώς και με τη σοβαρότητα της νόσου.
Η ερευνητική ομάδα απέδειξε ότι τα ανοσοκατασταλτικά κύτταρα εκφράζουν έναν φλεγμονώδη υποδοχέα που ονομάζεται TREM1, γεγονός που τα καθιστά πιο επικίνδυνα. Ως εκ τούτου, ανέδειξαν το TREM1 ως δυνητικό θεραπευτικό στόχο στον ηπατοκυτταρικό καρκίνο που σχετίζεται με στεατική ηπατική νόσο. Εντοπίζοντας αυτόν τον βιοδείκτη, ο οποίος θα μπορούσε να εξηγήσει την αποτυχία της θεραπείας σε άτομα με ηπατοκυτταρικό καρκίνο, η ομάδα άνοιξε το δρόμο για μια νέα προσέγγιση στην ταξινόμηση των ασθενών. Αυτό θα τους επιτρέψει να καθορίσουν ποιοι είναι πιο πιθανό να ανταποκριθούν στην ανοσοθεραπεία πριν καν αρχίσει η θεραπεία.
Μια τέτοια επιστημονική ανακάλυψη θα διευκόλυνε το ψυχολογικό βάρος για τους ασθενείς που δεν ανταποκρίνονται στην ανοσοθεραπεία. Σημαντικές σωματικές επιπτώσεις, συμπεριλαμβανομένων των παρενεργειών, θα μπορούσαν επίσης να προληφθούν.
«Αυτό σηματοδοτεί μια πολλά υποσχόμενη πορεία για τα επόμενα χρόνια. Είμαστε έτοιμοι να αναλύσουμε περαιτέρω το ανοσολογικό τοπίο των όγκων σε μια μεγαλύτερη ομάδα ασθενών, χρησιμοποιώντας ολοκληρωμένες τεχνικές απεικόνισης, για να διακρίνουμε τη σύνθεση των κυττάρων του όγκου. Αξιοποιώντας την τεχνητή νοημοσύνη, θα συσχετίσουμε τα ανοσολογικά προφίλ με τις θεραπευτικές αποκρίσεις. Αυτό θα μπορούσε να έχει σημαντικό αντίκτυπο στην πορεία διαχείρισης της νόσου στο μέλλον», καταλήγει η δρ. Saleh.
Διαβάστε ακόμη:
Λιπώδες ήπαρ: Οι τρεις σιωπηλοί εχθροί του ήπατος – Ποιοι πρέπει να προσέχουν περισσότερο
Λιπώδες ήπαρ: Η ψυχική διαταραχή που απειλεί τους πάσχοντες από μη αλκοολική στεατοηπατίτιδα
Λιπώδες ήπαρ: Ο μη φαρμακευτικός συνδυασμός που μειώνει το ηπατικό λίπος
