Μια επαναστατική -και πρώτη παγκοσμίως- μέθοδος επαναπρογραμματισμού των ανοσοκυττάρων που ευθύνονται για τον Συστηματικό Ερυθηματώδη Λύκο (ΣΕΛ) αναπτύσσεται στα εργαστήρια Αυστραλών ερευνητών με επικεφαλής το Πανεπιστήμιο Monash, δίνοντας ελπίδες για μακροπρόθεσμη θεραπεία σε ασθενείς με το αυτοάνοσο νόσημα του συνδετικού ιστού όσο και άλλες αυτοάνοσες ασθένειες, όπως ο διαβήτης τύπου 1, η ρευματοειδής αρθρίτιδα και η πολλαπλή σκλήρυνση.
Σύμφωνα με την επιστημονική δημοσίευση στο Nature Communications, επιδιορθώνοντας τα ελαττωματικά κύτταρα με χρήση ανθρώπινων κυττάρων, οι ερευνητές κατάφεραν να αποκαταστήσουν την υγιή, προστατευτική λειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος, ώστε να μη στρέφεται ενάντια στον ίδιο τον οργανισμό.
Τα ρυθμιστικά Τ-λεμφοκύτταρα
Στα άτομα με αυτοάνοσες παθήσεις υπάρχει πρόβλημα δυσλειτουργίας των ρυθμιστικών Τ-λεμφοκυττάρων (T-regs), ομάδα κυττάρων του ανοσοποιητικού συστήματος που κανονικά αποτρέπουν τους μηχανισμούς άμυνας από την επίθεση σε πρωτεΐνες -δυνητικούς στόχους του οργανισμού.
Επαναπρογραμματίζοντας T-regs από άτομα με λύκο βάσει συγκεκριμένων προστατευτικών μορίων από υγιείς ανθρώπους ώστε να μπλοκάρουν τις ανεπιθύμητες ανοσολογικές αντιδράσεις, η ομάδα πέτυχε τα θετικά αποτελέσματα «τόσο στον δοκιμαστικό σωλήνα όσο και σε ένα πειραματικό μοντέλο φλεγμονής νεφρών σχετιζόμενης με ΣΕΛ» σχολίασε ο καθηγητής Joshua Ooi, επικεφαλής της Ομάδας Θεραπειών ρυθμιστικών Τ-λεμφοκυττάρων του Πανεπιστημίου Monash.
Ο καθηγητής δήλωσε: «καταφέραμε να ανακόψουμε πλήρως την εμφάνιση νεφρικής νόσου σχετιζόμενης με ΣΕΛ, χωρίς τη χρήση των μη εξειδικευμένων και με ανεπιθύμητες ενέργειες ανοσοκατασταλτικών φαρμάκων. Είναι σαν μια επαναφορά του μη φυσιολογικού ανοσοποιητικού συστήματος σε μια υγιή κατάσταση -κάτι σαν μια σημαντική αναβάθμιση του λογισμικού. Το γεγονός ότι χρησιμοποιεί τα ίδια τα κύτταρα του ασθενούς είναι ένα πολύ ιδιαίτερο στοιχείο».
Κλινικές δοκιμές το 2026
Σύμφωνα με τον Eric Morand, Πρόεδρο της Σχολής Κλινικής και Μοριακής Ιατρικής του Πανεπιστημίου Monash και ιδρυτής της Κλινικής Για τον ΣΕΛ του Monash, οι κλινικές δοκιμές για την αποτελεσματικότητα της μεθόδους σε ασθενείς με λύκο αναμένεται να ξεκινήσουν το 2026.
«Η δυνατότητα να στοχεύσουμε, συγκεκριμένα, το ανοσολογικό ελάττωμα που προκαλεί τη νόσο, χωρίς να χρειάζεται να καταστείλουμε ολόκληρο το ανοσοποιητικό σύστημα, είναι κάτι που αλλάζει τα δεδομένα. Ακόμη και αν τα αποτελέσματα διαρκούν για μερικούς μήνες ή χρόνια, είμαστε βέβαιοι ότι η θεραπεία μπορεί εύκολα να επαναληφθεί ανάλογα με τις ανάγκες» ανέφερε.
Η νέα θεραπεία θα περιλαμβάνει τη λήψη κυττάρων αίματος από το άτομο με λύκο, την τροποποίησή τους στο εργαστήριο ώστε να αποκατασταθεί η προστατευτική τους δράση και στη συνέχεια την έγχυσή τους πίσω στον ασθενή. Εφόσον αποδειχθεί αποτελεσματική στον άνθρωπο, θα μπορέσει να στοχεύσει σε 100 άλλες αυτοάνοσες ασθένειες, όπως ο διαβήτης, η ρευματοειδής αρθρίτιδα, το σύνδρομο Sjögren, το σκληρόδερμα και η μυασθένεια gravis, σχολίασαν οι ερευνητές.
