Η εμφάνιση άνοιας σε μέλος της οικογένειας αποτελεί δυσάρεστο νέο, μια εξέλιξη που θα σημάνει την αρχή μιας νέας πραγματικότητας. Τα νέα της διάγνωσης ωστόσο προμηνύουν δυσάρεστα και για τα αδέλφια των ανοϊκών ατόμων αφού, ακόμη χωρίς να εμφανίσουν ποτέ τη διαταραχή, θα πρέπει να αναμένουν κοντύτερο το μήκος της ζωής τους.
Τα παραπάνω συμπεραίνει πρόσφατη μελέτη Σουηδών και Αμερικανών ερευνητών που χρηματοδοτήθηκε από τα Εθνικά Ινστιτούτα Υγείας των ΗΠΑ (NIH) και δημοσιεύεται στο Alzheimer’s & Dementia, το επιστημονικό περιοδικό της Αμερικανικής Εταιρείας Αλτσχάιμερ. «Περιμέναμε άλλα αποτελέσματα. Αναμέναμε ότι, σε δίδυμα αδέλφια που το ένα εμφάνισε άνοια και το άλλο όχι, η διαφορά στο προσδόκιμο ζωής θα ήταν η ίδια ακριβώς με αυτή που παρατηρείται σε ξένα άτομα (μη συγγενείς)», σχολίασε η Jung Yun Jang, επικεφαλής της μελέτης που «έτρεξε» στο πλαίσιο των διδακτορικών της σπουδών στο τμήμα ψυχολογίας του Πανεπιστημίου της Νότιας Καλιφόρνιας.
Ερευνητικό αντικείμενο ήταν η αξιολόγηση του τυπικού προσδόκιμου επιβίωσης μετά τη διάγνωση άνοιας, μία από τις συχνότερες ερωτήσεις των συγγενών μετά τη διάγνωση κατά τη Jiang: «Πόσος χρόνος μας απομένει;».
Καμπανάκι για τα πανομοιότυπα
Στη μελέτη συμμετείχαν 90 ζεύγη πανομοιότυπων διδύμων (ή ομοζυγωτικά, τα οποία έχουν κοινό γενετικό υλικό) και 288 ζεύγη ετεροζυγωτικών διδύμων, όλα από μια σουηδική βάση δεδομένων 40 ετών, τη “Swedish Twin Registry”. Σε κάθε ζεύγος, ένας δίδυμος είχε διαγνωστεί με άνοια και ο άλλος όχι.
Σε συμφωνία με ευρήματα παλαιότερων μελετών, η μελέτη συμπέρανε μέση διάρκεια ζωής μετά τη διάγνωση της διαταραχής στα επτά χρόνια περίπου. Συγκεκριμένα:
- το προσδόκιμο επιβίωσης ήταν σχεδόν ίδιο για τους πανομοιότυπους διδύμους μετά τη διάγνωση του ενός με άνοια
- στα ετεροζυγωτικά δίδυμα, στα αδέλφια χωρίς άνοια παρατηρήθηκε μια μικρή μείωση στο προσδόκιμο ζωής μετά τη διάγνωση των διδύμων τους, σε σύγκριση με τα άτομα χωρίς αδέλφια με άνοια.
Πώς η άνοια «κλέβει» χρόνια
Οι ερευνητές δήλωσαν αδυναμία να εξηγήσουν τη σύνδεση, πιθανολογώντας ωστόσο πως ο κοινός τρόπος ζωής μπορεί να επηρεάζει τη σχέση. Επί παραδείγματι, αν και τα δύο αδέλφια ακολουθούν τον ίδιο ανθυγιεινό τρόπο ζωής στην παιδική ηλικία, υπάρχει πιθανότητα να αποκτήσουν ίδιο κίνδυνο για καρδιακές παθήσεις δεκαετίες αργότερα. Είναι γνωστό ότι η καρδιαγγειακή νόσος αυξάνει τον κίνδυνο άνοιας και, ακόμα και επί απουσίας της διαταραχής, τα καρδιαγγειακά προβλήματα θα μπορούσαν να μειώσουν το προσδόκιμο ζωής.
«Υποθέσαμε ότι ο λόγος που ένα άτομο με άνοια έχει μειωμένο προσδόκιμο ζωής είναι ότι η διαταραχή οδηγεί σε άλλες ιατρικές καταστάσεις που σχετίζονται με τον πρόωρο θάνατο. Αυτό που παρατηρούμε ωστόσο είναι ότι ο αυξημένος κίνδυνος θανάτου δεν οφείλεται αποκλειστικά στην άνοια, αλλά και σε ένα “πακέτο” διαφόρων παραγόντων», δήλωσε η Jang, με τη Margaret Gatz, καθηήτρια ψυχολογίας, γεροντολογίας και προληπτικής ιατρικής και δεύτερη συγγραφέα της μελέτης, να αποστέλλει μήνυμα προς τους γονείς να μειώσουν τον μελλοντικό κίνδυνο άνοιας στα παιδιά τους εξασφαλίζοντας ότι τρέφεται υγιεινά, ασκείται και πηγαίνει σχολείο.
Μολονότι οι διαφορές στην εκπαίδευση, το επάγγελμα, την οικογενειακή ζωή ως παιδιών και ως ενηλίκων ή άλλες επιλογές τρόπου ζωής φάνηκαν να εμπλέκονται στην εκδήλωση και πορεία της άνοιας, ένα ακόμα στοιχείο της διαταραχές που οδηγεί σε αυτή την «αρπαγή» χρόνων ζωής είναι το γονιδιακό της υπόστρωμα.
Διαβάστε επίσης:
Νόσος Αλτσχάιμερ: Ποιες αλλαγές στη συμπεριφορά προμηνύουν τη νόσο
Άνοια: Αυτό είναι το πρώτο σημάδι που αποκαλύπτει ότι χάνουμε το μυαλό μας
Άνοια: 4 μικρές αλλαγές στο περπάτημα αποκαλύπτουν τη διαταραχή
