Ένα παυσίπονο χωρίς ανεπιθύμητες ενέργειες αναδεικνύει μελέτη, που δημοσιεύτηκε στο Frontiers in Pain Research, καθ’ όλα ασφαλές εφόσον η χρήση του γίνεται με προσοχή. Δεν είναι άλλο από την ακρόαση μουσικής που, σύμφωνα με τους ερευνητές από το Πανεπιστήμιο του Μόντρεαλ, μπορεί να μειώσει τη δυσφορία και να βοηθήσει στη διαχείριση του σωματικού πόνου. Αρκεί η μελωδία ή το τραγούδι να έχει μια θέση στη λίστα με τα αγαπημένα μας.
Όπως έδειξε η έρευνα, η μουσική μπορεί να έχει αναλγητικά αποτελέσματα παρεμβαίνοντας στην πορεία των σημάτων του πόνου κατά την πορεία τους προς τον εγκέφαλο και μπλοκάροντας τη συνειδητή αναγνώρισή τους. Ουσιαστικά, η μουσική μπορεί να προάγει την υποαλγησία, τη μειωμένη δηλαδή ευαισθησία στα εξωτερικά επώδυνα ερεθίσματα.
Στο πλαίσιο της πειραματικής διαδικασίας, οι ερευνητές προκάλεσαν τεχνητό πόνο στους συμμετέχοντες με θερμικό ερέθισμα στην εσωτερική πλευρά του αντιβραχίου τους, αντίστοιχο με αυτό που θα προκαλούσε μια καυτή κούπα τσάι πάνω στο δέρμα. Εν τω μεταξύ, οι συμμετέχοντες άκουγαν παράλληλα μουσικά κομμάτια διάρκειας επτά περίπου λεπτών έκαστο.
Οι αγαπημένες μελωδίες των συμμετεχόντων κατάφεραν να μειώσουν σημαντικά τόσο την ένταση του πόνου όσο και την επαγόμενη από αυτόν δυσάρεστη αίσθηση. Στον αντίποδα, η απουσία μουσικής όσο και τα άγνωστα μουσικά κομμάτια δεν είχαν αντίστοιχη δράση. Οι ερευνητές δοκίμασαν επιπλέον τη χρήση αρχείων ήχου κατασκευασμένων με την μέθοδο scrambling, κατά την οποία δημιουργείται ένα νέο ηχητικό σήμα με βάση τα ίδια σχεδόν συστατικά στοιχεία αλλά κατεστραμμένη τη μουσική δομή, και κατέληξαν ότι, πολύ πιθανώς, δεν είναι μόνο η απόσπαση της προσοχής ή η παρουσία ενός ηχητικού ερεθίσματος που προκαλεί την υποαλγησία.
Photo: Shutterstock
Σε επόμενο στάδιο, η ερευνητική ομάδα εξέτασε αν διαφορετικά μουσικά είδη θα είχαν και διαφορά στα αναλγητικά αποτελέσματα. Μέσα από συνεντεύξεις με τους συμμετέχοντες σχετικά με τις συναισθηματικές τους αποκρίσεις στην αγαπημένη τους μουσική, διέκριναν τις μελωδίες σε κατηγορίες όπως ενεργητική/δυναμική, χαρούμενη/ανεβαστική, ηρεμιστική/χαλαρωτική και συγκινητική/γλυκόπικρη. Σύμφωνα με τον Darius Valevicius, υποψήφιο διδάκτωρ στο Πανεπιστήμιο του Μόντρεαλ, διαπιστώθηκε ότι οι συναισθηματικές αντιδράσεις διαδραματίζουν σημαίνοντα ρόλο στην πρόβλεψη του κατά πόσο η μουσική θα έχει επίδραση στον πόνο.
Συγκεκριμένα, οι συγκινητικές ή γλυκόπικρες συναισθηματικές εμπειρίες φαίνεται να έχουν μεγαλύτερη ανακουφιστική δράση κατά του πόνου, κάτι που θα μπορούσε να αποδοθεί στην εντονότερη απόλαυση της μουσικής και τα περισσότερα κατ’ επέκταση «ανατριχιάσματα», κατά τον Valevicius.
Αν και η φύση του ανατριχιάσματος από τη μουσική -«μουσικές ανατριχίλες» κατά την ορολογία των ερευνητών- δεν είναι ξεκάθαρη, φαίνεται να προκαλεί μια νευροφυσιολογική απόκριση ικανή να φράζει τις οδούς του πόνου. Πέρα από ανατρίχιασμα, η εμπειρία μπορεί να βιώνεται ακόμα ως ρίγη ή μυρμήγκιασμα.
Ένας περιορισμός της μελέτης ήταν η διάρκεια των μουσικών δειγμάτων. Ενδεχομένως, περισσότερος χρόνος με χαλαρωτική μουσική να οδηγούσε σε εντονότερες επιδράσεις από τα μικρής διάρκειας ηχητικά που χρησιμοποιήθηκαν στη μελέτη.
