Η Νυρεμβέργη, έγραψε κάποτε ο Λούθηρος, λάμπει σαν ήλιος ανάμεσα στο φεγγάρι και τα αστέρια. Αν έπρεπε να λάβουμε ως αρχή την παρομοίωση του Γερμανού μοναχού, τότε το Erlangen, 15 μόλις λεπτά μακριά, θα αποτελούσε σήμερα ένα από τα λαμπρότερα άστρα, καθώς σε κάποιο μέρος της μικρής βαυαρικής πόλης -κόντρα στην μπαρόκ αισθητική που έμεινε αναλλοίωτη στον χρόνο-, το μέλλον της ιατρικής δείχνει να τρέχει με ιλιγγιώδεις ρυθμούς.

Από τις ηλεκτροθεραπείες-πανάκεια στα μέσα του 1840 έως τις ακτίνες Χ μισό αιώνα αργότερα, και από τις πρώιμες μορφές ακτινοθεραπείας και τη χρήση υπερήχων στις πλέον σύγχρονες εξετάσεις όπως η PET/CT, η αλματώδης πρόοδος της ιατρικής τεχνολογίας πραγματώθηκε χάρη στο όραμα και την προσπάθεια για συνεχώς βελτιούμενη υγειονομική περίθαλψη, όσα δηλαδή χαρακτηρίζουν τη Siemens Healthineers, την εταιρεία με ιστορία άνω των 150 χρόνων που, σήμερα, με όπλα της την τεχνητή νοημοσύνη, νέες ψηφιακές τεχνολογίες όπως το Ψηφιακό Δίδυμο Ασθενούς (Digital Twin), πρωτοπορία στην απεικόνιση και συνεχή έρευνα, εξακολουθεί να προσφέρει μικρά τεχνολογικά θαύματα που σώζουν ζωές και εξασφαλίζουν στους ασθενείς καλύτερα μακροπρόθεσμα αποτελέσματα.

Το ygeiamou ταξίδεψε στη Γερμανία, εκεί που χτυπά η καρδιά της ιατροτεχνολογικής καινοτομίας, και κατέγραψε το μέλλον της περίθαλψης και των συστημάτων υγείας.

(Από το Μουσείο Ιστορίας Ιατρικής Τεχνολογίας, Siemens Healthineers MedMuseum) Εικόνες 1, 2: Εφαρμογή της συσκευής ηλεκτρισμού Pantostat για υδροηλεκτρικό λουτρό (1909) και ρινική επέμβαση (1910), Εικόνα 3: Λήψη ακτινογραφίας με το μηχάνημα Stereoskop (1908), Εικόνα 4: Οι Carl Hellmuth Hertz και Inge Edler ανέπτυξαν σε συνεργασία με τεχνικούς της Siemens το πρώτο σύστημα ηχοκαρδιογραφήματος,  Εικόνα 5: Διαγνωστικός έλεγχος με το μηχάνημα πυρηνικής ιατρικής Scintimat (1966)

Ο χρόνος που σώζει ζωές

Αρκούν δέκα λεπτά από το εγκεφαλικό επεισόδιο για τη μη αναστρέψιμη βλάβη περιοχών του εγκεφάλου, με τις επιπτώσεις να αυξάνουν προοδευτικά και να καταλήγουν μετά τις 6 ώρες χωρίς αντιμετώπιση σε μόνιμη αναπηρία. Με 12 εκατομμύρια νέα περιστατικά και 6,5 εκατ. θανάτους ανά έτος παγκοσμίως, το καρδιαγγειακό συμβάν δείχνει με τον πλέον εύγλωττο τρόπο ότι ο χρόνος μπορεί να σου αλλάξει τη ζωή. Δεν σταματά όμως εκεί.

Μαγνητικοί τομογράφοι που σαρώνουν ολόκληρο το σώμα σε 10″, αξονικοί τομογράφοι με τεχνολογία καταμέτρησης φωτονίων που σαρώνουν με ταχύτητα έως 74 cm/sec και εξασφαλίζουν βέλτιστη εικόνα με μειωμένη ακτινοβολία ή προηγμένα απεικονιστικά μηχανήματα για την καθοδήγηση ελάχιστα επεμβατικών διαδικασιών όπως η κατάλυση, μπορούν να αποδειχθούν σωτήρια για ασθενείς με καρδιαγγειακά συμβάματα, όγκους ή σοβαρές κρανιοεγκεφαλικές κακώσεις, σωτήρια δε και για τα συστήματα υγείας· με τη διαμόρφωση των χώρων στα νοσοκομεία, τα διαγνωστικά μηχανήματα που αποδεσμεύονται γρήγορα χάρη στις υψηλές ταχύτητές τους, προσφέρουν τη δυνατότητα εξυπηρέτησης περισσότερων περιστατικών αποσυμπιέζοντας τις δομές υγείας.

Στα παραπάνω θα πρέπει να προστεθεί και ένα ακόμη βασικό χαρακτηριστικό αυτών των νέων τεχνολογιών: μια μορφή ενσυναίσθησης για τον ασθενή, το ενδιαφέρον να ελαχιστοποιηθεί ο χρόνος παραμονής στο στρεσογόνο περιβάλλον της εξέτασης, να μειωθεί η αίσθηση του εγκλεισμού.

Εικόνα 1: NAEOTOM Alpha στο Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο του Erlangen, ο πρώτος αξονικός τομογράφος με τεχνολογία καταμέτρησης φωτονίων, Εικόνα 2: Ο καθηγητής Δρ Matthias May από το νοσοκομείο εξηγεί τη λειτουργία του αξονικού τομογράφου SOMATOM x.ceed με διάμετρο 80 cm που επιτρέπει την εξέταση κλειστοφοβικών ή υπέρβαρων ατόμων, Εικόνα 3: Ο Patrice Papdo Kouam, Πρόεδρος Προηγμένων Θεραπειών (Γαλλία, Βέλγιο, Αφρική) περιγράφει στο Siemens Healthineers Experience Center ένα περιβάλλον που συνδυάζει τον αξονικό τομογράφο SOMATOM x.ceed με το αγγειογραφικό σύστημα ARTIS icono

Χωρίς επιπτώσεις για 4 στους 10 ασθενείς

Η φράση ο χρόνος είναι εγκέφαλος (time is brain) χρησιμοποιείται για να αναδείξει την ταχεία απώλεια νευρικού ιστού ενόσω εξελίσσεται το εγκεφαλικό επεισόδιο. Σύμφωνα με στοιχεία που έδωσε στο ygeiamou ο Frederico Pasquarelli, Πρόεδρος Προηγμένων Θεραπειών στο σκέλος της Νότιας Ευρώπης της Siemens Healthineers, η προσέγγιση angio-only σε άτομα με εγκεφαλικό επεισόδιο -η προεγχειρητική απεικόνιση και θεραπεία γίνονται παράλληλα στο ίδιο αγγειογραφικό σύστημα όπως το ARTIS icono, εξασφαλίζοντας έως και 30 πολύτιμα λεπτά- απέτρεψε τις μακροπρόθεσμες επιπτώσεις και κάθε μορφή αναπηρίας για το 41%.

Τι γίνεται όμως όταν ο χρόνος είναι και χρήμα που πρέπει να δαπανηθεί; Πώς μπορεί να υπάρξει καθολική πρόσβαση στην ιατρική τεχνολογία αιχμής σε μια εποχή που αποτελεί παραδοχή ότι ο ταχυδρομικός παρά ο γενετικός κώδικας είναι συχνά καλύτερος προγνωστικός δείκτης υγείας; Στο σχετικό ερώτημα του ygeiamou, ο κ. Pasquarelli δήλωσε:

«Χρειάζεται ακόμα πολλή δουλειά με τις κυβερνήσεις, με τους αρμόδιους για τη χάραξη πολιτικών… Δεν μπορείς να επενδύεις χρήματα επιλεκτικά, είτε πρόκειται για τη διαχείριση των εγκεφαλικών επεισοδίων, την καρδιαγγειακή νόσο ή ελάχιστα επεμβατικές θεραπείες. Ό,τι αποδεικνύεται ερευνητικά και στην πράξη αποτελεσματικό, πρέπει να έχει ευρεία εφαρμογή. Είναι κάτι που γίνεται πολύ περισσότερο στην περίπτωση των φαρμάκων συγκριτικά με την ιατρική απεικόνιση και τεχνολογία. Χρειάζεται να συνεργαστούμε με τους υπεύθυνους πολιτικών για να εξασφαλίσουμε ότι η τεχνολογία που διαθέτουμε και οι αλλαγές που θέλουμε να φέρουμε επηρεάζουν ολόκληρο τον πληθυσμό και όχι μόνο τμήματά του».

Όπως ανέφερε ο ίδιος αλλά και εξέχοντα στελέχη της εταιρείας, είναι μια ακριβή επένδυση που θα αποδώσει με βεβαιότητα σε βάθος χρόνου, οπότε τα συστήματα υγείας θα υφίστανται μεγαλύτερη πίεση από την αυξανόμενη δημογραφική γήρανση.

Ο Frederico Pasquarelli, Πρόεδρος Προηγμένων Θεραπειών στο σκέλος της Νότιας Ευρώπης της Siemens Healthineers

Νέες τεχνολογίες και παλιά δεδομένα

Η τεχνητή νοημοσύνη, η μηχανική μάθηση και η χρήση ψηφιακών δεδομένων είναι συστατική των τεχνολογιών που εγγυώνται έγκαιρες διαγνώσεις και ταχύτερες παρεμβάσεις στο πεδίο της ογκολογίας, της νευρολογίας, της γυναικολογίας ή της καρδιολογίας. Ένα μοντέλο τεχνητής νοημοσύνης «εκπαιδευμένο» σε διαθέσιμα δεδομένα για τον καρκίνο του μαστού, θα μπορούσε να διακρίνει με μεγαλύτερη ακρίβεια τον κίνδυνο για την εκδήλωση της κακοήθειας συγκριτικά με δύο ιατρούς.

Ο Saket Shukla, Επικεφαλής Digital Business στο σκέλος της Νότιας Ευρώπης της Siemens Healthineers, παρουσιάζει το παράδειγμα με τον καρκίνου του μαστού

Η κατάσταση περιπλέκεται σε ασθένειες για τις οποίες πλήθος μελετών αλλά και κλινικών πρακτικών αποδείχθηκαν μεροληπτικές, με φωτεινότερο παράδειγμα την καρδιαγγειακή νόσο στις γυναίκες. Πώς μπορούν αυτές οι καινοτομίες όπως και οι προηγμένες θεραπείες να αποφύγουν τους κινδύνους από την πρότερη ελλιπή και λανθασμένη γνώση;

Απαντώντας στο ερώτημα του ygeiamou ο κ. Pasquarelli, διευκρίνισε ότι στις μελέτες που «τρέχει» η ίδια η εταιρεία, υπάρχει μέριμνα ώστε το πληθυσμιακό δείγμα να πληροί κατά το δυνατόν τα κριτήρια της συμπερίληψης και διαφορετικότητας, «να περιλαμβάνει όσο το δυνατόν περισσότερους διαφορετικούς ανθρώπους ώστε να μπορείς να καλύπτεις κάθε διαφορετική παθολογία για όλους».

Επεσήμανε δε ότι η τεχνητή νοημοσύνη δεν θα αντικαταστήσει ποτέ τον άνθρωπο αλλά ότι «λειτουργεί συμπληρωματικά σε όσα γνωρίζει ο ακτινολόγος, ο καρδιολόγος ή ο γιατρός φερ’ ειπείν. Πλέον σημαντικό είναι πώς να χρησιμοποιήσουμε τα διαθέσιμα έως σήμερα δεδομένα προκειμένου να κάνουμε την τεχνητή νοημοσύνη να εντοπίζει μοτίβα που εμείς ίσως δεν βλέπουμε ως απλοί άνθρωποι ή ενδεχομένως δεν είναι τόσο εμφανή».