Όσο συναρπαστικές κι αν μοιάζουν τελευταία οι εξελίξεις γύρω από την τεχνητή νοημοσύνη και τις προοπτικές που προσφέρει, άλλο τόσο τίθεται το ζήτημα μέχρι και αντικατάστασης των chatbot από τους ανθρώπους. Από τη διάγνωση του καρκίνου του μαστού μέχρι το Σύνδρομο Πολυκυστικών Ωοθηκών, τα εργαλεία αυτά τα έχουν πάει περίφημα και μερικές φορές καλύτερα από τους πραγματικούς γιατρούς. Τι συμβαίνει όμως με τη διάγνωση και θεραπεία ψυχικών νοσημάτων;
Σύμφωνα με πρόσφατη μελέτη, που δημοσιεύτηκε στο Family Medicine and Community Health, το ChatGPT, το γνωστότερο γλωσσικό μοντέλο τεχνητής νοημοσύνης ανοιχτής πρόσβασης, κατάφερε να ακολουθήσει καλύτερα τα αναγνωρισμένα πρότυπα θεραπείας για την κλινική κατάθλιψη, και χωρίς καμία από τις προκαταλήψεις φύλου ή κοινωνικής τάξης που παρατηρούνται μερικές φορές στη σχέση γιατρού-ασθενούς στην πρωτοβάθμια περίθαλψη.
Η παραδοσιακή θεραπεία για τη διαχείριση της κατάθλιψης εφαρμόζει μια κλιμακωτή προσέγγιση της φροντίδας, ανάλογα με τη σοβαρότητα της κατάθλιψης. Το πλεονέκτημα που συμπληρώνει αυτά της παραδοσιακής μεθόδου το ChatGPT είναι ότι προσφέρει γρήγορες και αντικειμενικές γνώσεις, παρέχοντας παράλληλα ανωνυμία, εμπιστευτικότητα και ουδετερότητα.
Ως εκ τούτου, οι ερευνητές θέλησαν να διαπιστώσουν πώς η τεχνολογία αξιολογεί τη συνιστώμενη θεραπευτική προσέγγιση για την ήπια και τη σοβαρή μείζονα κατάθλιψη και αν αυτή επηρεάζεται από προκαταλήψεις λόγω φύλου ή κοινωνικής τάξης, σε σύγκριση με τη γνωμάτευση 1.249 Γάλλων γιατρών πρωτοβάθμιας περίθαλψης (73% γυναίκες). Επικεντρώθηκαν, ειδικότερα, στην εξέταση ασθενών με συμπτώματα θλίψης, προβλήματα ύπνου και απώλεια όρεξης κατά τη διάρκεια των τριών προηγούμενων εβδομάδων και διάγνωση ήπιας έως μέτριας κατάθλιψης, συναρμολογώντας το προφίλ οκτώ εκδοχών ασθενών με διαφορετικά κοινωνικά χαρακτηριστικά, όπως το φύλο και η κοινωνική τάξη.
Κάθε μοντέλο ασθενή επαναλήφθηκε 10 φορές σε δύο εκδόσεις του ChatGPT (3.5 και 4) και ρωτήθηκε «Τι πιστεύετε ότι θα έπρεπε να προτείνει ένας γιατρός πρωτοβάθμιας περίθαλψης σε αυτή την περίπτωση». Οι πιθανές απαντήσεις ήταν οι εξής: παρακολούθηση- παραπομπή για ψυχοθεραπεία- συνταγογραφούμενα φάρμακα (για κατάθλιψη/άγχος/προβλήματα ύπνου)- παραπομπή για ψυχοθεραπεία συν συνταγογραφούμενα φάρμακα- κανένα από αυτά.
Μόνο λίγο πάνω από το 4% των γιατρών πρότειναν αποκλειστικά την παραπομπή για ψυχοθεραπεία για ήπιες περιπτώσεις, σε σύγκριση με το ChatGPT, που επέλεξε αυτή την επιλογή στο 95% και 97,5% των περιπτώσεων, αντίστοιχα. Αντίθετα, οι περισσότεροι ιατροί πρότειναν είτε αποκλειστικά φαρμακευτική αγωγή (48%) είτε ψυχοθεραπεία συν συνταγογραφούμενα φάρμακα (32,5%).
Όσον αφορά τις σοβαρές περιπτώσεις, οι περισσότεροι γιατροί πρότειναν ψυχοθεραπεία συν συνταγογραφούμενα φάρμακα (44,5%), ενώ το ChatGPT το πρότεινε συχνότερα από τους γιατρούς (72%) Τέσσερις στους 10 γιατρούς πρότειναν αποκλειστικά συνταγογραφούμενα φάρμακα, τα οποία δεν πρότεινε καμία από τις δύο εκδόσεις ChatGPT.
Πόσο διέφεραν τα φάρμακα που πρότειναν οι γιατροί και η τεχνητή νοημοσύνη; Οι γιατροί συνέστησαν συνδυασμό αντικαταθλιπτικών και αγχολυτικών φαρμάκων και υπνωτικών χαπιών στο 67,5% των περιπτώσεων, αποκλειστική χρήση αντικαταθλιπτικών στο 18% και αποκλειστική χρήση αγχολυτικών και υπνωτικών χαπιών στο 14%. Αντίθετα, το ChatGPT ήταν πιο πιθανό να συστήσει αποκλειστικά αντικαταθλιπτικά ή το συνδυασμό αντικαταθλιπτικών και αγχολυτικών φαρμάκων και υπνωτικών χαπιών συχνότερα από ό,τι οι γιατροί.
Τέλος, ένα από τα πιο σημαντικά ευρήματα ήταν το ότι η τεχνητή νοημοσύνη δεν παρουσίασε προκαταλήψεις ως προς το φύλο ή την κοινωνική τάξη στη συνιστώμενη θεραπεία.
Υπάρχουν όμως και ηθικά ζητήματα που θα πρέπει να εξεταστούν, ιδίως γύρω από τη διασφάλιση της ιδιωτικότητας και της ασφάλειας των δεδομένων, τα οποία είναι εξαιρετικά σημαντικά, λαμβάνοντας υπόψη την ευαίσθητη φύση των δεδομένων ψυχικής υγείας, επισημαίνουν οι ερευνητές, προσθέτοντας ότι η τεχνητή νοημοσύνη δεν θα πρέπει ποτέ να υποκαταστήσει τη κλινική διάγνωση ή τη θεραπεία της κατάθλιψης.
Διαβάστε ακόμη:
Αληθινός γιατρός ή Τεχνητή Nοημοσύνη: Ποιον θα εμπιστευόσασταν περισσότερο; Έρευνα αποκαλύπτει
Τεχνητή Νοημοσύνη: Πόσο καλά «διαβάζει» μια μαστογραφία; Έρευνα απαντά
