Μια νέα έρευνα που διεξήγαγαν ερευνητές από την Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου του Warwick αποκάλυψε μια βασική αιτία του πυελικού άλγους που νιώθουν οι γυναίκες με ενδομητρίωση, ανοίγοντας έτσι το δρόμο για νέες δυνατότητες ανακούφισής τους.
Στη μελέτη που δημοσιεύθηκε στο The FASEB Journal, οι επιστήμονες – σε συνεργασία με ερευνητές του Πανεπιστημίου του Εδιμβούργου – ανακάλυψαν τον ρόλο που παίζουν κάποια κύτταρα του ανοσοποιητικού μας συστήματος στην ανάπτυξη και τη δραστηριότητα των νευρικών κυττάρων στην κατάσταση της ενδομητρίωσης, οδηγώντας έτσι σε αυξημένη ευαισθησία και πόνο της πυελικής περιοχής.
Ο αριθμός των γυναικών παγκοσμίως που υποφέρουν από ενδομητρίωση ανέρχεται στα 176 εκατομμύρια. Στην κατάσταση αυτή, τα κύτταρα του ενδομήτριου ιστού που κανονικά καλύπτουν το εσωτερικό της μήτρας, αναπτύσσονται έξω από αυτή, με τη μορφή αλλοιώσεων, συνήθως στην κοιλότητα της πυέλου (περιτοναϊκή). Μπορεί να προκαλέσει έντονο πυελικό άλγος και σε ορισμένες γυναίκες συνδέεται με υπογονιμότητα. Προς το παρόν, οι θεραπευτικές επιλογές έχουν περιοριστεί στη χειρουργική αφαίρεση των αλλοιώσεων ή σε ιατρική διαχείρισή τους προκειμένου να κατασταλεί η παραγωγή ορμονών από τις ωοθήκες. Όπως γίνεται αντιληπτό, καθίσταται πλέον απαραίτητη η ανάπτυξη νέων μη-ορμονικών θεραπειών.
Για τη μελέτη αυτή, η ομάδα επικεντρώθηκε στο ρόλο των μακροφάγων, των λευκών αιμοσφαιρίων που βρίσκονται στο ανοσοποιητικό σύστημα, και στο πώς αυτά συνεισφέρουν στον πόνο που προκαλείται από την ενδομητρίωση. Χρησιμοποιώντας μια κυτταροκαλλιέργεια από αυτά τα τροποποιημένα με την ασθένεια μακροφάγα, οι επιστήμονες παρατήρησαν αυξημένη παραγωγή του ινσουλινόμορφου αυξητικού παράγοντα-1 (IGF-1). Εφαρμόζοντας, λοιπόν, αυτό τον παράγοντα στα νευρικά κύτταρα που αναπτύχθηκαν στην καλλιέργεια, διαπίστωσαν ότι η διαδικασία αυτή ενθάρρυνε την ανάπτυξη των νεύρων και επιπλέον τα ενεργοποιούσε. Για το λόγο αυτό, ισχυρίζονται ότι η παραγωγή του IGF-1 από τα μακροφάγα παίζει έναν πολύ σημαντικό ρόλο στην πρόκληση του πόνου της ενδομητρίωσης.
Για να επιβεβαιώσουν τα ευρήματά τους, οι ερευνητές εξέτασαν το περιτοναϊκό υγρό γυναικών με ενδομητρίωση και βρήκαν αυξημένες συγκεντρώσεις του IGF-1 σε σύγκριση με τις γυναίκες χωρίς ενδομητρίωση. Οι γυναίκες αυτές, μάλιστα, ανέφεραν ότι ένιωθαν πολύ μεγαλύτερο πόνο.
Προηγούμενες μελέτες έχουν δείξει ότι τα μακροφάγα μπορεί να εμπλέκονται και σε άλλους τύπους χρόνιου πόνου, αυτή όμως είναι η πρώτη φορά που κάτι τέτοιο συνδέεται με την ενδομητρίωση.
Ο επικεφαλής συγγραφέας της μελέτης, Δρ. Erin Greaves ανέφερε σχετικά: «Η ενδομητρίωση πολλές φορές θεωρείται μια “κρυφή διαταραχή”, λόγω της απροθυμίας πολλών ανθρώπων να συζητήσουν τα λεγόμενα “γυναικεία προβλήματα”. Αν μπορέσουμε να κατανοήσουμε τον ρόλο που παίζουν τα μακροφάγα στην ενδομητρίωση θα μπορέσουμε να τα διαχωρίσουμε από τα υγιή μακροφάγα και να στοχεύσουμε τη θεραπεία σε αυτά. Τα μακροφάγα είναι τόσο σημαντικά για τη λειτουργία των ιστών του ανοσοποιητικού μας συστήματος, γι’αυτό και πρέπει να μάθουμε περισσότερα για το ρόλο τους, οπότε η έρευνα αυτή προσπαθεί κατά κάποιο τρόπο να ορίσει ποια διαφορά παρατηρείται στα μακροφάγα στην περίπτωση της ενδομητρίωσης».
Τα μακροφάγα είναι γνωστά για την αλλαγή που πραγματοποιούν στη λειτουργία τους ανάλογα με το τοπικό περιβάλλον κι έτσι υιοθετούν μια διαφορετική γονιδιακή έκφραση όταν υπάρχουν οι αλλοιώσεις της ενδομητρίωσης. Αν και αυτό δρα αυξητικά στην ευαισθησία απέναντι στον πόνο στη συγκεκριμένη περιοχή, ίσως επίσης να αποτελεί κι έναν πιθανό δείκτη για στόχευση της θεραπείας.
«Η ενδομητρίωση είναι πολύ συνήθης κατάσταση και επηρεάζει τις γυναίκες κατά τη διάρκεια της ζωής τους. Η ανακάλυψή μας ανοίγει το δρόμο για νέους τρόπους ανακούφισης των γυναικών που πάσχουν από τα συμπτώματα. Ελπίζουμε ότι στο μέλλον θα μπορέσουμε να μάθουμε ακριβώς τον τρόπο με τον οποίο τα μακροφάγα που τροποποιούνται από την ενδομητρίωση προάγουν την ασθένεια και πώς μπορούμε να τα στοχεύσουμε προκειμένου να βρούμε θεραπεία», σημειώνει καταληκτικά ο Δρ. Greaves.
