Όσο γερνάμε, η φθορά του χρόνου αποτυπώνεται και στην εξασθένιση της μνήμης. Παρόλα αυτά, για τους superagers, τους 80ρηδες με μυαλό ξυράφι δηλαδή, φαίνεται ότι η πραγματικότητα είναι διαφορετρική καθώς κρατούν ένα σημαντικό μυστικό ευεξίας, το οποίο έχει τη δυνατότητα να αντιστρέψει την επιδείνωση της μνήμης.
Σύμφωνα μια νέα μελέτη, που δημοσιεύθηκε στο The Lancet Healthy Longevity, οι υπερήλικοι που μπορούν να ανακαλέσουν καθημερινά γεγονότα και εμπειρίες της ζωής τους τόσο καλά όσο κάποιος 20-30 χρόνια νεότερος, είναι επίσης πιο πιθανό να έχουν μεγαλύτερη ταχύτητα στις κινήσεις τους, αλλά και χαμηλότερα ποσοστά άγχους και κατάθλιψης, σε σύγκριση με τους συνομήλικούς τους.
«Βρισκόμαστε όλο και πιο κοντά στην επίλυση ενός από τα μεγαλύτερα αναπάντητα ερωτήματα σχετικά με τους superagers: είναι πραγματικά ανθεκτικοί στη γνωστική εξασθένιση που σχετίζεται με την ηλικία ή διαθέτουν μηχανισμούς αντιμετώπισης που τους βοηθούν να ξεπεράσουν αυτή την έκπτωση καλύτερα από τους συνομηλίκους τους;» επισημαίνει η πρώτη συγγραφέας Marta Garo-Pascual, του Κέντρου Alzheimer του Ιδρύματος Queen Sofia, στη Μαδρίτη.
H λύση του γρίφου
Ενώ προηγούμενες έρευνες έχουν διαπιστώσει διαφορές στη δομή του εγκεφάλου και σε ορισμένους παράγοντες του τρόπου ζωής -όπως οι ισχυρότερες κοινωνικές σχέσεις- μεταξύ των υπεραιωνόβιων σε σύγκριση με τους τυπικούς ηλικιωμένους, οι περισσότερες μελέτες είχαν μικρό μέγεθος δείγματος και δεν παρακολουθούσαν τις αλλαγές με την πάροδο του χρόνου. Επομένως, δεν υπάρχουν συγκεντρωτικά και ασφαλή συμπεράσματα.
Γι’ αυτό, οι συγγραφείς διεξήγαγαν μία από τις μεγαλύτερες αναλύσεις των superagers μέχρι σήμερα, από το 2011 μέχρι το 2014. Από τους 1.213 συμμετέχοντες ηλικίας 69 έως 86 ετών χωρίς νευρολογικές ή σοβαρές ψυχιατρικές διαταραχές του ερευνητικού έργου Vallecas, εντόπισαν και συμπεριέλαβαν στη νέα μελέτη 64 υπεραιωνόβιους και 55 τυπικούς ηλικιωμένους ενήλικες, που είχαν καλές επιδόσεις σε διάφορες γνωστικές εργασίες αλλά δεν εμφάνιζαν την ικανότητα μνήμης των υπεραιωνόβιων.
Όλοι οι συμμετέχοντες αναγνωρίστηκαν με βάση τις επιδόσεις τους στη δοκιμασία ελεύθερης και εκλεκτικής υπενθύμισης (Free and Cued Selective Reminding Test – FCSRT), η οποία χρησιμοποιείται για την αξιολόγηση της λειτουργίας της μνήμης των ατόμων.
Στις έξι συνολικά ετήσιες επαφές τους με τους επιστήμονες, καταγράφηκαν τόσο οι δημογραφικοί παράγοντες και οι παράγοντες του τρόπου ζωής. Οι συμμετέχοντες υποβλήθηκαν, επίσης, σε μαγνητικές τομογραφίες για τη μέτρηση του όγκου της φαιάς ουσίας, ενώ ολοκλήρωσαν και μια σειρά κλινικών εξετάσεων, όπως εξετάσεις αίματος. Αντίστοιχα, ένα υπολογιστικό μοντέλο μηχανικής μάθησης που περιλάμβανε 89 δημογραφικούς, τρόπους ζωής και κλινικούς προγνωστικούς παράγοντες χρησιμοποιήθηκε για τον εντοπισμό των παραγόντων που σχετίζονται με τους υπεραιωνόβιους.
Σε συμφωνία με προηγούμενες μελέτες, οι μαγνητικές τομογραφίες έδειξαν ότι οι υπερήλικες είχαν περισσότερη φαιά ουσία – ιστός ζωτικής σημασίας για τη φυσιολογική λειτουργία του εγκεφάλου – σε βασικές περιοχές του εγκεφάλου που εμπλέκονται στη μνήμη, καθώς και σε ένα τμήμα του εγκεφάλου που εμπλέκεται με την κίνηση.
Σύμφωνα με τα αποτελέσματα του υπολογιστικού μοντέλου μηχανικής μάθησης, οι συγγραφείς διαπίστωσαν ότι η ταχύτερη ταχύτητα κίνησης και η καλύτερη ψυχική υγεία ήταν οι παράγοντες που συνδέονταν συχνότερα με τους superagers.
Τέλος, όσον αφορά τις κλινικές εξετάσεις για τη μέτρηση των επιπέδων του άγχους και της κατάθλιψης, οι υπεραιωνόβιοι σημείωσαν χαμηλότερες βαθμολογίες από τους τυπικούς ηλικιωμένους ενήλικες.
Διαβάστε επίσης
Μυαλό για πάντα νέο: Αυτό είναι το μυστικό των αιωνόβιων
Μακροζωία: Η επιστήμη αποκαλύπτει τα μυστικά όσων ξεπερνούν τα 100
