Ο καρκίνος των ωοθηκών αποτελεί τον πέμπτο κατά σειρά συχνότερο γυναικολογικό καρκίνο. Υπολογίζεται ότι 1 στις 80 γυναίκες θα εμφανίσει και 1 στις 108 γυναίκες θα πεθάνει από αυτόν τον τύπο καρκίνου. Στα συμπτώματά του περιλαμβάνονται η διάταση της κοιλιάς, το αίσθημα βάρους κατά τη διάρκεια της σίτισης, η απώλεια βάρους, η αδυναμία, ο πόνος στη μέση και στη λεκάνη, καθώς και οι εντερικές διαταραχές, συμπεριλαμβανομένης της δυσκοιλιότητας.
Μέχρι σήμερα, παραμένει άγνωστο ποιοι παράγοντες συμβάλλουν στην εμφάνιση αυτής της μορφής καρκίνου, ωστόσο φαίνεται ότι ασθενείς με γονιδιακό υπόβαθρο έχουν αυξημένο ρίσκο και, γι’ αυτό το λόγο, στις περιπτώσεις που διαπιστώνεται οικογενειακή προδιάθεση, συστήνεται ο γενετικός έλεγχος.
Μέχρι σήμερα, δεν υπάρχουν μέθοδοι πρώιμης αναγνώρισης του καρκίνου των ωοθηκών. Το γυναικολογικό υπερηχογράφημα και οι καρκινικοί δείκτες δεν φαίνεται να παρέχουν επαρκή προστασία, καθώς η νόσος εξελίσσεται σε μικρό χρονικό διάστημα, με αποτέλεσμα ακόμα και η ετήσια γυναικολογική εξέταση να μην επαρκεί για την αναγνώριση των ασθενών σε πρώιμο στάδιο.
Η θεραπεία του καρκίνου των ωοθηκών βασίζεται στην χειρουργική αντιμετώπιση, καθώς και στη χορήγηση χημειοθεραπείας, καθώς αποτελεί ένα συστηματικό νόσημα, το οποίο, στην πλειοψηφία των περιπτώσεων, εμφανίζεται με τη μορφή μεταστατικής νόσου, ο έλεγχος της οποίας είναι κατά κύριο λόγο φαρμακευτικός.
Για την εξασφάλιση της βέλτιστης επιβίωσης, ωστόσο, κρίνεται απαραίτητη η πλήρης χειρουργική εξαίρεση της νόσου, ώστε η χορήγηση της χημειοθεραπείας να είναι όσο το δυνατό πιο αποτελεσματική, καθώς ο όγκος της εναπομείνασας νόσου επηρεάζει σημαντικά την αποτελεσματικότητα των φαρμάκων.
Η χειρουργική αντιμετώπιση του καρκίνου των ωοθηκών αποτελεί μία από τις μεγαλύτερες προκλήσεις της Γυναικολογικής Ογκολογίας, καθώς οι πολλαπλές και απομακρυσμένες μεταστάσεις καθιστούν αναγκαία, πολλές φορές, την εξαίρεση πολλαπλών οργάνων. Για το λόγο αυτό, συστήνεται η αντιμετώπιση των περιστατικών αυτών να πραγματοποιείται σε εξειδικευμένα κέντρα από Γυναικολόγους Ογκολόγους, με εκπαίδευση στον συγκεκριμένο καρκίνο και επαρκή ετήσιο αριθμό περιστατικών.
Οι μείζονες αυτές επεμβάσεις συνοδεύονται πολλές φορές από σημαντική νοσηρότητα και, ως εκ τούτου, πρέπει να δίνεται ιδιαίτερη έμφαση στην μετεγχειρητική φροντίδα των ασθενών αυτών. Εκτός, λοιπόν, του Γυναικολόγου Ογκολόγου, σημαντικό ρόλο έχει ο Αναισθησιολόγος, που θα φροντίσει εκτός από τον τρόπο αναισθησίας και την αναλγητική αγωγή, ο Φυσιοθεραπευτής που θα κινητοποιήσει όσο το δυνατόν πιο γρήγορα την ασθενή, καθώς και η εξειδικευμένη νοσηλευτική φροντίδα, η οποία παρέχεται από το μαιευτικό προσωπικό, που, κατά κύριο λόγο, στελεχώνει τις Γυναικολογικές Ογκολογικές πτέρυγες. Τέλος, σημαντικότατο ρόλο έχει ο Παθολόγος Ογκολόγος, ο οποίος θα αναλάβει την συστηματική θεραπεία (χημειοθεραπεία) της ασθενούς.
Στο τμήμα Γυναικολογικής Ογκολογίας της Α᾽ Μαιευτικής και Γυναικολογικής Κλινικής του Πανεπιστημίου Αθηνών στο νοσοκομείο Αλεξάνδρα (Υπεύθυνος Αν. Καθηγητής Δ. Χαϊδόπουλος), πραγματοποιούνται περισσότερες από 100 επεμβάσεις μέγιστης ογκομείωσης ετησίως, οι οποίες περιλαμβάνουν πολυοργανικές εξαιρέσεις. Σε πρόσφατη μελέτη του τμήματος από τον κο Βασίλη Περγιαλιώτη, Ακαδημαϊκό Υπότροφο του Πανεπιστημίου Αθηνών, η οποία δημοσιεύθηκε σε ένα από τα πιο έγκυρα διεθνή επιστημονικά περιοδικά, αναδείχθηκε η σημασία των επεμβάσεων αυτών στην επιβίωση των ασθενών με καρκίνο ωοθηκών. Συγκεκριμένα, παρατηρήθηκε ότι, όταν οι επεμβάσεις αυτές πραγματοποιούνται πριν από την έναρξη της χημειοθεραπείας και όχι σαν ενδιάμεση κυτταρομείωση (δηλαδή αφού έχουν ήδη χορηγηθεί 3 κύκλοι χημειοθεραπείας), η συνολική επιβίωση των ασθενών αυξάνει σημαντικά.
Ταυτόχρονα, παρατηρήθηκε ότι η συχνότητα των περιεγχειρητικών σημαντικού βαθμού επιπλοκών ήταν αποδεκτή και σε παρεμφερή ποσοστά με τα δεδομένα τα οποία παρουσιάζονται από άλλες έγκριτες διεθνείς επιστημονικές ομάδες.
Στη θεραπευτική προσέγγιση της ασθενούς με γυναικολογικό καρκίνο λαμβάνεται πάντα υπόψη η δυνατότητα ταχείας ανάκαμψής της από το χειρουργείο. Η αποφυγή επομένως μείζονων επιπλοκών αποτελεί ακρογωνιαίο λίθο καθώς εξασφαλίζει την ταχεία παραπομπή της στον Παθολόγο Ογκολόγο για την έναρξη της επικουρικής χημειοθεραπείας η οποία έχει φανεί να μειώνει τα ποσοστά υποτροπής. Για την εξασφάλιση του βέλτιστου δυνατού περιεγχειρητικου αποτελέσματος χρησιμοποιούνται στη σύγχρονη εποχή εξειδικευμένα πρωτόκολλα φροντίδας τα οποία προϋποθέτουν συντονισμένες προσπάθειες υποστήριξης της γυναικολογικής ασθενούς σε καθημερινή βάση (πρωτόκολλο ERAS).
Το τμήμα Γυναικολογικής Ογκολογίας του νοσοκομείου Αλεξάνδρα αποτελεί το πλέον έμπειρο κέντρο στην αντιμετώπιση του καρκίνου των ωοθηκών στην Ελλάδα με μακρόχρονη πορεία στον τομέα της γυναικολογικής ογκολογίας και με διεθνείς βραβεύσεις και αναγνωρίσεις, κυριότερη εκ των οποίων ήταν η χορήγηση του τίτλου του κέντρου αριστείας στη θεραπεία του προχωρημένου καρκίνου ωοθηκών από την Ευρωπαϊκή Εταιρία Γυναικολογικής Ογκολογίας (European Society of Gynecologic Oncology).
