Φάρμακα και αντιβιοτικά με ευχάριστη μυρωδιά ίσως δεν είναι και τόσο μακριά σύμφωνα με μια ομάδα ερευνητών από το Πανεπιστήμιο του Michigan που φαίνεται πως έχουν ανακαλύψει έναν φυσικό «θησαυρό» στα φυτά της οικογένειας της μέντας. Βότανα όπως -εκτός από την ίδια τη μέντα– φασκόμηλο, δεντρολίβανο, βασιλικός και άλλα, φαίνεται να διαθέτουν ευεργετικές ιδιότητες για την ανθρώπινη υγεία, με τους επιστήμονες να υποστηρίζουν ότι μπορούν να αποτελέσουν τη βάση μελλοντικών φαρμάκων και εντομοαπωθητικών. Τα νέα ερευνητικά συμπεράσματα δημοσιεύονται στο Nature Communications.
Photo: Shutterstock
Οι μελετητές διαπιστώνουν ότι τα οφέλη αυτών των φυτών πιθανότατα οφείλονται στους εξειδικευμένους μεταβολίτες που διαθέτουν και βοηθούν τα φυτά να αμυνθούν έναντι θηρευτών, αλλά και ιών. «Με την πάροδο του χρόνου, τα φυτά προσαρμόζονται στις αλλαγές του περιβάλλοντος και εξελίσσονται. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να περιέχουν σήμερα γονίδια ωφέλιμα για την ανθρώπινη υγεία», εξηγεί ο Björn Hamberger, αναπληρωτής καθηγητής στο Τμήμα Φυσικών Επιστημών του Πανεπιστημίου. Οι εν λόγω μεταβολίτες, που ονομάζονται τερπενοειδή, χρησιμοποιούνται ήδη ευρέως σήμερα σε διάφορα φαρμακευτικά και καλλυντικά προϊόντα, όπως φιλικά προς το περιβάλλον αγροχημικά, αντιοξειδωτικά, καλλυντικά και αρώματα.
Σε συνεργασία με την Robin Buell, ερευνήτρια γονιδιωματικής στο Πανεπιστήμιο της Georgia, η ομάδα του Hamberger ανέλυσε την αλληλουχία του γονιδιώματος πολλών φυτών της οικογένειας της μέντας. Κατέληξε στη διαπίστωση ότι αυτά τα φυτά έχουν εξελιχθεί τα τελευταία 60 – 70 εκατομμύρια χρόνια, γι’ αυτό και πολλές ποικιλίες περιέχουν σήμερα ένα πολύτιμο σύμπλεγμα βιοσυνθετικών γονιδίων, το BCG. Πρόκειται για γονίδια που βρίσκονται κοντά στο γονιδίωμα του φυτού και συμμετέχουν στις ίδιες μεταβολικές διεργασίες. Οι ερευνήτριες Abigail Bryson και Emily Lanier εντόπισαν αυτό το σύμπλεγμα γονιδίων στο beautyberry, καθώς και σε άλλα 6 είδη της οικογένειας της μέντας. «Η φυσική θέση των γονιδίων μέσα στο γονιδίωμα είναι σημαντική, καθώς μπορεί να οδηγήσει στην εξέλιξη εξειδικευμένων μεταβολικών οδών στο φυτό, δίνοντας ως αποτέλεσμα μια τεράστια ποικιλία από ενδιαφέρουσες φυτικές ενώσεις», λέει η δρ. Bryson.
Πώς μπορούν να ωφελήσουν τα γονίδια της μέντας τη φαρμακευτική παραγωγή; Παλαιότερα ερευνητικά ευρήματα σχετικά με τις ιδιότητες των φυτών οδήγησαν στη δημιουργία πολύτιμων φαρμάκων. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί το Indian Coleus, που αποτελεί σήμερα μια φυσική θεραπεία για το γλαύκωμα. Η ομάδα του δρ. Hamberger πιστεύει ότι τα νέα ευρήματα ανοίγουν το δρόμο για την ανάπτυξη ακόμη περισσότερων φαρμάκων, από αντιμικροβιακά μέχρι φυτοφάρμακα, τα οποία μάλιστα θα φέρουν το επιπλέον πλεονέκτημα μιας ευχάριστης γεύσης ή μυρωδιάς.
«Αυτά τα ένζυμα μέντας μας δίνουν τη δυνατότητα να φτιάχνουμε φυτικά προϊόντα στο εργαστήριο, όπως για παράδειγμα φυσικά απωθητικά κουνουπιών με ωραίο άρωμα», καταλήγει ο Hamberger.
Διαβάστε ακόμη:
Τα ελληνικά βότανα που εμποδίζουν την ανάπτυξη του καρκίνου
Το αρωματικό φυτό που θωρακίζει το πεπτικό σύστημα
Έχετε στρες; 5 βότανα που θα σας απαλλάξουν από το άγχος
