Ολοένα και δυναμώνουν οι επιστημονικές φωνές που μιλούν για την επικινδυνότητα του πλαστικού στην υγεία μας, καλώντας την ανθρωπότητα να περιορίσει τη χρήση του όσο το δυνατόν περισσότερο, αντικαθιστώντας το με άλλα υλικά. Νέα μελέτη έρχεται να προσθέσει σε αυτή τη σύσταση, τονίζοντας μάλιστα ότι ο κίνδυνος είναι τόσο υψηλός που «μεταφέρεται» στις επόμενες γενιές.
Ερευνητές από το Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια υποστηρίζουν, ειδικότερα, ότι ένας πατέρας που εκτίθεται στις χημικές ουσίες των πλαστικών που επηρεάζουν τη μεταβολική υγεία, «κληροδοτεί» τη βλάβη στους απογόνους του, έως και δύο γενιές μετά. Τα συμπεράσματα της μελέτης δημοσιεύονται στο Environmental International.
Τα πλαστικά εμπεριέχουν χημικές ουσίες που διαταράσσουν τις ορμόνες (ενδοκρινικοί διαταράκτες), αυξάνοντας τον κίνδυνο πρόκλησης διάφορων χρόνιων παθήσεων, όπως ο διαβήτης και η παχυσαρκία. Μέχρι πρότινος, οι επιστήμονες είχαν επικεντρωθεί στο πώς η έκθεση στο πλαστικό επηρεάζει μια μητέρα, ενώ η πατρική έκθεση είχε περιθωριοποιηθεί επιστημονικά.
Σε αυτή τη νέα μελέτη, η ομάδα εξέτασε τον αντίκτυπο της πατρικής έκθεσης σε μια ουσία που ονομάζεται φθαλικός δικυκλοεξυλεστέρας (DCHP), την οποία οι κατασκευαστές προσθέτουν στο πλαστικό, με στόχο να αυξήσουν την αντοχή του. Οι μελετητές εξέτασαν την επίδραση αυτής της χημικής ουσίας στη μεταβολική υγεία ποντικών πρώτης και δεύτερης γενιάς. Τα πειράματά τους αποκαλύπτουν ότι η έκθεση στον φθαλικό δικυκλοεξυλεστέρα για 4 εβδομάδες έχει ως αποτέλεσμα την ανάπτυξη υψηλής αντίστασης στην ινσουλίνη στους απογόνους πρώτης και δεύτερης γενιάς. Το εύρημα ήταν εμφανώς πιο αδύναμο στα ποντίκια δεύτερης γενιάς, εξακολουθούσε ωστόσο να υφίσταται.
«Βρήκαμε ότι η έκθεση του πατέρα σε φθαλικές ενώσεις που διαταράσσουν το ενδοκρινικό σύστημα μπορεί να έχει αρνητικές επιπτώσεις στη μεταβολική υγεία των απογόνων του», δήλωσε ο Changcheng Zhou, καθηγητής βιοϊατρικών επιστημών στη Σχολή Ιατρικής, σε ανακοίνωση του Πανεπιστημίου.
Υψηλότερος ο κίνδυνος για τους θηλυκούς απογόνους
Αξιοποιώντας τη μέθοδο PANDORA-seq, ο δρ. Zhou και η ομάδα του εστίασαν συγκεκριμένα στα μικρομόρια RNA που υπάρχουν μέσα στο σπέρμα και μεταφέρουν γενετικές πληροφορίες στις μελλοντικές γενιές. Αυτό που διαπίστωσαν ήταν ότι η έκθεση στον φθαλικό δικυκλοεξυλεστέρα μπορεί να τροποποιήσει το RNA του σπέρματος. Στο πειραματικό στάδιο της μελέτης, η ομάδα έβαλε αρσενικά ποντίκια πρώτης γενιάς να αναπαραχθούν με μη εκτεθειμένα θηλυκά, ώστε να παράξουν απογόνους δεύτερης γενιάς. Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι η έκθεση στον πατρικό φθαλικό δικυκλοεξυλεστέρα προκάλεσε μεταβολικές διαταραχές, τόσο σε αρσενικούς. όσο και σε θηλυκούς απογόνους πρώτης γενιάς, αλλά επηρέασε μόνο τους θηλυκούς απογόνους δεύτερης γενιάς.
Ο φθαλικός δικυκλοεξυλεστέρας είναι μια χημική ουσία που απαντάται ευρέως σε πολλά τρόφιμα, αλλά και στο νερό, καθώς και σε δείγματα ανθρώπινων ούρων και αίματος. Αν και ο άμεσος αντίκτυπος της ανθρώπινης έκθεσης σε αυτή τη χημική ουσία είναι ακόμα ασαφής, η Υπηρεσία Προστασίας του Περιβάλλοντος των ΗΠΑ έχει προσθέσει τον φθαλικό δικυκλοεξυλεστέρα σε μια λίστα υψηλής προτεραιότητας για αξιολόγηση κινδύνου. «Είναι σημαντικό να ελαχιστοποιήσουμε τη χρήση πλαστικών προϊόντων. Αυτό μπορεί να συμβάλλει, επίσης, στη μείωση της ρύπανσης από πλαστικό, που αποτελεί ένα από τα πιο σημαντικά περιβαλλοντικά ζητήματα του σήμερα», καταλήγει ο δρ. Zhou.
Διαβάστε ακόμη:
Πώς μπορούν να μας παχύνουν τα πλαστικά
Ήπαρ: Τα πανταχού παρόντα χημικά που αυξάνουν τον κίνδυνο καρκίνου
Οι χημικές ουσίες που βρίσκονται στο σαλόνι μας είναι ύποπτες γι’ αυτή την νόσο
