Κάποτε οι επιστήμονες πίστευαν ότι οι νευρώνες και τα καρδιακά κύτταρα είναι τα γηραιότερα κύτταρα στο ανθρώπινο σώμα. Τώρα ερευνητές από το Salk Instute ανακάλυψαν ότι ο εγκέφαλος, το ήπαρ και το πάγκρεας των ποντικιών περιέχουν πλήθος κυττάρων και πρωτεϊνών με εξαιρετικά μακρά διάρκεια ζωής – τόσο παλαιά, όσο των νευρώνων. Τα ευρήματα αυτά δημοσιεύθηκαν στο Cell Metabolism.
Η μέθοδος καταγραφής της ηλικίας των κυττάρων που εφάρμοσαν οι ερευνητές θα μπορούσε να εφαρμοστεί σε σχεδόν κάθε ιστό του σώματος για να αντληθούν πολύτιμες πληροφορίες για την λειτουργία των κυττάρων και του τρόπου με τον οποίο χάνουν τον σημαντικές κυτταρικές λειτουργίες κατά τη γήρανση.
«Ήταν μεγάλη έκπληξη για μας το ότι βρήκαμε κυτταρικές δομές που είναι ουσιαστικά τόσο παλιές όσο ο οργανισμός στον οποίο κατοικούν. Αυτό δείχνει ακόμα μεγαλύτερη κυτταρική πολυπλοκότητα συγκριτικά με ό,τι είχαμε φανταστεί προηγουμένως και έχει ενδιαφέρουσες συνέπειες για το πώς σκεφτόμαστε τη γήρανση οργάνων όπως ο εγκέφαλος, η καρδιά και το πάγκρεας», δήλωσε ο επικεφαλής της έρευνας Δρ. Martin Hetzer.
«Υπάρχει αυτή η κεντρική ιδέα ότι οι νευρώνες είναι οι παλαιότεροι, ενώ άλλα κύτταρα του σώματος είναι σχετικά νέα και αναγεννιούνται κατά την περίοδο της ζωής του οργανισμού», δήλωσε ο Rafael Arrojo e Drigo, πρώτος συγγραφέας της μελέτης. «Θελήσαμε να εξετάσουμε αν ήταν πιθανό αυτά τα όργανα να έχουν κύτταρα τα οποία είναι τόσο παλιά όσο οι νευρώνες του εγκεφάλου».
Καθώς οι ερευνητές γνώριζαν ότι οι περισσότεροι νευρώνες δεν ανανεώνονται κατά τη διάρκεια της ζωής, τους χρησιμοποίησαν σαν μία ηλικιακή αφετηρία σύγκρισης με άλλα κύτταρα.
Για να επικυρώσουν τη μέθοδό τους, οι επιστήμονες αρχικά εξακρίβωσαν την ηλικία των νευρώνων βρίσκοντας, όπως υποπτεύονταν, ότι είχαν την ίδια ηλικία με τον οργανισμό. Παράλληλα, τα ενδοθηλιακά κύτταρα είχαν επίσης την ίδια ηλικία.
Στο πάγκρεας εντοπίστηκαν κύτταρα διαφορετικών ηλικιών. Μία ομάδα κυττάρων «τα νησίδια του Langerhans», εμφάνισαν στους ερευνητές ένα μείγμα από παλαιότερα και νεότερα κύτταρα. Ορισμένα κύτταρα τα οποία απελευθερώνουν ινσουλίνη, είχαν αναγεννηθεί και ήταν σχετικά νέα, ενώ ορισμένα είχαν την ίδια ηλικία με τους νευρώνες.
Ως προς το ήπαρ υπήρχε επίσης ένα ηλικιακό μωσαϊκό καθώς η μεγάλη πλειονότητα των ηπατικών κυττάρων, σε υγιή ενήλικα ποντίκια, φάνηκε να έχουν την ίδια ηλικία με το ίδιο το πειραματόζωο, ενώ τα κύτταρα των αιμοφόρων αγγείων ήταν πολύ πιο νέα.
«Ο προσδιορισμός της ηλικίας των κυττάρων και των υποκυτταρικών δομών σε ενήλικους οργανισμούς θα προσφέρει νέες ιδέες για τους μηχανισμούς επανόρθωσης των κυττάρων και τον αντίκτυπο των αλλαγών κατά την ενηλικίωση για την υγεία και την ανάπτυξη των νόσων» προσθέτει ο Δρ. Hetzer. «Ο απώτερος στόχος είναι να χρησιμοποιηθούν αυτοί οι μηχανισμοί για την πρόληψη ή την καθυστέρηση της φθοράς των οργάνων που επέρχεται με την ηλικία λόγω της περιορισμένης ανανέωσης των κυττάρων» εξηγούν οι ερευνητές.
Ακολούθως, οι συγγραφείς σχεδιάζουν να αποκρυπτογραφήσουν τις «ηλικιακές διαφροές» των νουκλεϊκών οξέων και των λιπιδίων. Θέλουν επίσης να διερευνήσουν τον τρόπο που αυτές οι διαφορές στην κυτταρική ηλικία σχετίζονται με ασθένειες όπως ο σακχαρώδης διαβήτης τύπου 2.
