Η σταδιακή απώλεια της όσφρησης, σύμφωνα με μελέτη στο Alzheimer’s & Dementia: The Journal of the Alzheimer’s Association, μπορεί να αποτελεί μια αρχική ένδειξη της γνωστικής εξασθένισης και να προδικάσει δομικές αλλαγές σε περιοχές του εγκεφάλου που σχετίζονται με τη νόσο Αλτσχάιμερ και την άνοια.
Ερευνητές του Ιατρικού Πανεπιστημίου του Σικάγο πραγματοποίησαν αυτή τη διαχρονική μελέτη εστιάζοντας στην όσφρηση 515 ηλικιωμένων ενηλίκων που ζούσαν σε Μονάδες Φροντίδας Ηλικιωμένων (ΜΦΗ) ή σε κοινότητες συνταξιοδότησης στο Βόρειο Ιλινόι. Τα δεδομένα αποτελούσαν μέρος του Προγράμματος Μνήμης και Γήρανσης (Memory and Aging Project – MAP) του Πανεπιστημίου Rush, μια ομάδα μελέτης που ξεκίνησε το 1997 για την έρευνα χρόνιων παθήσεων της γήρανσης και νευροεκφυλιστικών ασθενειών όπως η νόσος Αλτσχάιμερ.
Η ερευνητική ομάδα αισιοδοξεί ότι βρίσκονται κοντά στην έγκαιρη ανίχνευση της γνωστικής εξασθένησης στους ασθενείς μέσω των μυρωδιών: «Πρόκειται για ακόμα μια ένδειξη ότι οι αλλαγές στην όσφρηση αποτελούν έναν καλό δείκτη για τις δομικές αλλαγές σε συγκεκριμένες περιοχές του εγκεφάλου», σημειώνει ο επικεφαλής συγγραφέας Jayant M. Pinto, καθηγητής χειρουργικής στο Πανεπιστήμιο του Σικάγο και ειδικός ΩΡΛ που μελετά τις ασθένειες της όσφρησης και των παραρρινίων κόλπων.
Με οδηγό την όσφρηση
Οι επιστημονική ομάδα επιχείρησε να εξακριβώσει εάν ήταν δυνατό να εντοπίσουν μεταβολές στον εγκέφαλο που συσχετίζονται με την απώλεια της όσφρησης και της γνωστικής λειτουργίας ενός ατόμου με την πάροδο του χρόνου. Όπως εξηγεί η Rachel Pacyna, τεταρτοετής φοιτήτρια στην Ιατρική Σχολή Pritzker του Πανεπιστημίου του Σικάγο και κύρια συγγραφέας της μελέτης «η υπόθεση είναι ότι οι άνθρωποι με ταχεία μείωση της αίσθησης της όσφρησης με την πάροδο του χρόνου θα ήταν σε χειρότερη κατάσταση -και πιο πιθανό να έχουν εγκεφαλικά προβλήματα και ακόμη και να εμφανίσουν τη νόσο Αλτσχάιμερ- από τους ανθρώπους που μειώνονεται αργά ή διατηρούσαν μια φυσιολογική αίσθηση της όσφρησης».
Οι συμμετέχοντες εξετάζονταν ετησίως για την ικανότητά τους να αναγνωρίζουν ορισμένες μυρωδιές, για την κατάσταση της γνωστικής τους λειτουργίας και για πιθανές ενδείξεις άνοιας, μεταξύ άλλων παραμέτρων υγείας. Ορισμένοι υποβλήθηκαν επίσης σε μαγνητική τομογραφία.
Διαπιστώθηκε ότι η ραγδαία υποχώρηση της όσφρησης ενός ατόμου κατά τη διάρκεια μιας περιόδου φυσιολογικής γνωστικής ικανότητας προέβλεπε πολλαπλά χαρακτηριστικά της νόσου Αλτσχάιμερ, όπως ο μικρότερος όγκος φαιάς ουσίας στις περιοχές του εγκεφάλου που σχετίζονται με την όσφρηση και τη μνήμη, επιδεινωμένη γνωστική ικανότητα και υψηλότερο κινδύνο άνοιας. Στην πραγματικότητα, ο κίνδυνος απώλειας της αίσθησης της όσφρησης ήταν παρόμοιος με την ύπαρξη του γονιδίου APOE-e4, ενός γνωστού γενετικού παράγοντα κινδύνου για την ανάπτυξη της νόσου Αλτσχάιμερ.
Οι αλλαγές ήταν ακόμα πιο αξιοσημείωτες στις πρωτογενείς οσφρητικές περιοχές, συμπεριλαμβανομένης της αμυγδαλής και του εντορινικού φλοιού, ο οποίος αποτελεί σημαντική είσοδο στον ιππόκαμπο, μια κρίσιμη περιοχή για τη νόσο Αλτσχάιμερ.
Αυτό που ελπίζουν τώρα οι επιστήμονες είναι η συνέχιση των ερευνών και η πρακτική διερεύνηση των τεστ όσφρησης στις κλινικές ως μέσο ελέγχου και παρακολούθησης των ασθενών. για ενδείξεις πρώιμης άνοιας και για την ανάπτυξη νέων θεραπειών.
Άλλωστε, το τεστ όσφρησης είναι ένα φθηνό και εύχρηστο εργαλείο που αποτελείται από μια σειρά από στικς, που είναι εμποτισμένα με ένα ξεχωριστό άρωμα. Τα άτομα πρέπει να αναγνωρίσουν τις οσμές από ένα σύνολο τεσσάρων επιλογών.
Διαβάστε ακόμη:
Άνοια: Δύο παράγοντες της παιδικής ηλικίας που «προδίδουν» τον κίνδυνο στα 50
Άνοια: Η ανεπάρκεια αυτής της βιταμίνης αυξάνει τον κίνδυνο
