Τη σχέση διπολικής διαταραχής και αντίστασης στην ινσουλίνη φωτίζει πρόσφατη μελέτη από το Πανεπιστήμιο Dalhousie στον Καναδά, αναδεικνύοντας επιπλέον τη θετική επίδραση που μπορεί να εξασφαλίσει στα άτομα με την ψυχική νόσο ένα αντιδιαβητικό φάρμακο που χορηγείται ευρέως εδώ και πάνω από 50 χρόνια.
Η μετφορμίνη, φαρμακευτική θεραπεία πρώτης γραμμής για τον σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2 χάρη στις αντι-υπεργλυκαιμικές της ιδιότητες -μειώνει την παραγωγή γλυκόζης από το ήπαρ και αυξάνει την ευαισθησία του οργανισμού στην ινσουλίνη-, πέτυχε βελτίωση της διάθεσης των ατόμων με διπολικη διαταραχή «από την έκτη ήδη εβδομάδα της μελέτης», όπως επεσήμανε η επικεφαλής ερευνήτρια Δρ Cynthia Calkin, αναπληρώτρια καθηγήτρια Ψυχιατρικής στο πανεπιστήμιο.
Σύμφωνα με τα ευρήματα που δημοσιεύονται στο Journal of Clinical Psychiatry, οι ασθενείς που λάμβαναν τη μετφορμίνη παρέμειναν σε βελτιωμένη κατάσταση ή με τη νόσο σε ύφεση έως και 26 εβδομάδες από την έναρξη του πειράματος, ενώ κάποιοι από τους συμμετέχοντες που ξεκίνησαν την αντιδιαβητική αγωγή στο πλαίσιο της μελέτης διατηρούν τη διαταραχή σε ύφεση, ακόμη και μετά από 6 ή 7 χρόνια σύμφωνα με τη Δρ Calkin.
Ανατρέποντας το Επιστημονικό Παράδειγμα
Το τυχαία επιλεγμένο δείγμα της μελέτης αποτέλεσαν 20 άτομα με διπολική διαταραχή που έλαβαν μετφορμίνη για μισό χρόνο και 25 άτομα με την ψυχική νόσο που έλαβαν ένα ψευδοφάρμακο (placebo) για το αντίστοιχο χρονικό διάστημα. Το σύνολο των συμμετεχόντων είχαν αυξημένη αντίσταση στην ινσουλίνη, κατάσταση κατά την οποία τα επίπεδα της ορμόνης στο αίμα μονολότι αυξημένα, δεν έχουν καλή δράση στους περιφερικούς ιστούς όπως οι μύες και το λίπος.
«Επρόκειτο για άτομα που εδώ και 25 χρόνια δεν έχουν σημειώσει ύφεση» ανέφερε η Δρ Calkin και πρόσθεσε ότι «για πάνω από το 55% είχαν αποτύχει και οι τέσσερις κατηγορίες φαρμάκων που επιλέγουμε ως σταθεροποιητές της διάθεσης – λίθιο, αντιεπιληπτικά, αντιψυχωσικά και αντικαταθλιπτικά- και για περισσότερους από το 90% είχαν αποτύχει τουλάχιστον οι τρεις στις τέσσερις», επισημαίνοντας έτσι την βαρύτητα της διαταραχής στο επιλεχθέν πληθυσμιακό δείγμα.
Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι:
- οι μισοί από τους συμμετέχοντες στην ομάδα της μετφορμίνης ανταποκρίθηκαν στο φάρμακο και δεν εμφάνιζαν πλέον αντίσταση στην ινσουλίνη μετά τις 14 εβδομάδες
- παρουσίασαν επίσης σημαντική βελτίωση στις συνήθεις δοκιμασίες για την αξιολόγηση των συμπτωμάτων της διπολικής διαταραχής
- δεν σημειώθηκαν σημαντικές ανεπιθύμητες ενέργειες, αποδεικνύοντας πως η μετφορμίνη αποτελεί ένα αξιόπιστο, ασφαλές και αποτελεσματικό φάρμακο.
«Πρέπει να αρχίσουμε να σκεφτόμαστε περισσότερο τους υποκείμενους μηχανισμούς και να μην εξετάζουμε μόνο το «κεφάλι» των ασθενών. Χρειάζεται η ολιστική προσέγγιση του ασθενούς και ο έλεγχος του τι συτρέχει πέραν της ψυχιατρικής νόσου καθώς όλα φαίνεται πως παρουσιάζουν μια σύνδεση», σχολίασε η Δρ Calkin, κάνοντας λόγο για μια μετατόπιση του κυρίαρχου ψυχιατρικού Παραδείγματος. «Το κλειδί», κατέληξε, «δεν είναι η χρήση της μετφορμίνης ως αντικαταθλιπτικό, γιατί δεν πιστεύω ότι είναι [τέτοιο φάρμακο] αλλά η αντιστροφή αυτού του υποκείμενου διαταραγμένου μηχανισμού, η αντιστροφή της αντίστασης στην ινσουλίνη».
Πλήθος μελετών έχουν δείξει ότι περισσότεροι από τους μισούς ανθρώπους με διπολική διαταραχή εμφανίζουν παράλληλα αντίσταση στην ινσουλίνη, σχολίασε η Δρ Claudia Baldassano από την Ιατρική Σχολή Perelman του Πανεπιστημίου της Πενσυλβάνια που δεν συμμετείχε στη μελέτη, βρήκε όμως τα ευρήματα εξαιρετικά ενδιαφέροντα, όχι όμως και απροσδόκητα. «Πάρα πολλοί από τους ασθενείς μας με διπολική διαταραχή είναι υπέρβαροι, αντιμετωπίζουν προβλήματα παχυσαρκίας, σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2 και αντίστασης στην ινσουλίνη», διευκρίνισε.
Η ρήξη του αιματοεγκεφαλικού φραγμού
Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις των Δρ Calkin και Baldassano, η αντίσταση στην ινσουλίνη προκαλεί διάρρηξη στον αιματοεγκεφαλικό φραγμό, ένα προστατευτικό «τείχος» από ειδικά ενδοθηλιακά κύτταρα που εμποδίζει ουσίες να περάσουν από το αίμα στον εγκέφαλο, με αποτέλεσμα την πυροδότηση ή επειδείνωση της διπολικής διαταραχής, είτε πάλι τη μείωση της αποτελεσματικότητας της φαρμακευτικής αγωγής.
«Αν μπορείς να συνταγογραφήσεις ένα φάρμακο που βοηθά το άτομο με διπολική διαταραχή διπλά -μειώνοντας τον κίνδυνο για διαβήτη τύπου 2 και την ένταση των καταθλιπτικών συμπτωμάτων- τότε είναι κάτι που όλοι οι ψυχίατροι θα κάνουν χρήση» δήλωσε η Δρ Baldassano, με την Δρ Calkin να καταλήγει ότι χρειάζονται περαιτέρω έρευνες που θα απαναλάβουν τα σχετικά ευρήματα και θα υποδείξουν τις ομάδες των ασθενών που μπορούν να βοηθηθούν από τη λήψη μετφορμίνης.
Διαβάστε επίσης:
Η διπολική διαταραχή αυξάνει τον κίνδυνο νόσου Πάρκινσον
Αυτή είναι η νόσος των χαρισματικών ανθρώπων
Σχιζοφρένεια και διπολική διαταραχή: Η κατάλληλη αντιμετώπιση
