Οι εργαζόμενοι σε βάρδιες πλήττονται περισσότερο από διάφορα προβλήματα υγείας, όπως σακχαρώδη διαβήτη, καρδιακές προσβολές, καρκίνο και εγκεφαλικά επεισόδια.
Αυτό που τους επηρεάζει είναι κυρίως ο διαταραγμένος κύκλος ύπνου-αφύπνισης και πρόσφατη έρευνα, που δημοσιεύθηκε στο Neurobiology of Sleep and Circadian Rhythms, αναδεικνύει τις μακροχρόνιες επιπτώσεις της εργασίας σε κυλιόμενο ωράριο στην πρόκληση ενός εγκεφαλικού επεισοδίου, καθώς θεωρούνται μη αναστρέψιμες και επικίνδυνες ακόμα και όταν επανέλθει ο εργαζόμενος σε ένα κανονικό ωράριο εργασίας.
«Δουλεύοντας για μεγάλο διάστημα σε εναλλασσόμενες βάρδιες, το εσωτερικό μας ρολόι ‘ξεκουρδίζεται’ και αυτό έχει σημαντικές επιπτώσεις στην υγεία και την ευημερία» εξηγεί ο δρ. David Earnest, καθηγητής στο Τμήμα Νευροεπιστήμης και Πειραματικής Θεραπείας στο Τμήμα Ιατρικής του Πανεπιστημίου Texas A&M. «Όταν το εσωτερικό μας ρολόι είναι σωστά συγχρονισμένο, συντονίζει όλες τις βιολογικές μας λειτουργίες, έτσι ώστε να συμβαίνουν τη σωστή ώρα της ημέρας ή της νύχτας. Όταν δεν είναι σωστά ρυθμισμένο, είτε λόγω της εργασίας σε βάρδιες είτε λόγω άλλων διαταραχών, αυτό αλλάζει τη φυσιολογία, τις βιοχημικές διεργασίες και τις διάφορες συμπεριφορές», συμπληρώνει.
Η παρούσα μελέτη δεν εστίασε στις άμεσες επιδράσεις της εργασίας σε βάρδιες στα εγκεφαλικά επεισόδια, αλλά ακολούθησε μια διαφορετική προσέγγιση. Έθεσαν τα αντικείμενα της μελέτης, τα ποντίκια, σε 24ωρους κύκλους ημέρας και νύχτας και περίμεναν μέχρι την αντίστοιχη μέση ηλικία τους, όταν αυξάνεται ο κίνδυνος, για να αξιολογήσουν τη σοβαρότητα του εγκεφαλικού επεισοδίου και τις επιπτώσεις του.
Διαπίστωσαν ότι οι αρνητικές συνέπειες των άστατων ωραρίων εργασίας στην υγεία πράγματι παραμένουν με την πάροδο του χρόνου. Ο κύκλος ύπνου-αφύπνισης των υποκειμένων σε ωράρια με βάρδιες δεν επανήλθε ποτέ πραγματικά στο φυσιολογικό επίπεδο, ακόμη και μετά την επαναφορά σε ένα κανονικό ωράριο. Παρουσίασαν επίμονες μεταβολές των ρυθμών ύπνου-αφύπνισης και όταν υπέστησαν εγκεφαλικό επεισόδιο, η έκβαση ήταν και πάλι πολύ χειρότερη από την ομάδα ελέγχου, με τη διαφορά ότι τα θηλυκά ποντίκια είχαν σοβαρότερα λειτουργικά ελλείμματα και υψηλότερη θνησιμότητα από τα αρσενικά.
«Αυτό που έχει ήδη αποδειχθεί από επιδημιολογικές μελέτες είναι ότι οι περισσότεροι άνθρωποι βιώνουν τις αρνητικές συνέπειες της εργασίας με βάρδιες μόνο για πέντε έως οκτώ χρόνια και στη συνέχεια επιστρέφουν πιθανώς στο κανονικό ωράριο εργασίας», δήλωσε ο δρ. David Earnest. «Επιδιώξαμε να προσδιορίσουμε, εάν είναι αυτό αρκετό για να εξαλείψει τα όποια προβλήματα έχουν αυτές οι διαταραχές του κιρκάδιου ρυθμού ή οι επιπτώσεις αυτές συνεχίζονται ακόμη και μετά την επιστροφή σε κανονικά ωράρια εργασίας», εξήγησε.
Οι ερευνητές παρατήρησαν επίσης αυξημένα επίπεδα φλεγμονωδών διαβιβαστών από το έντερο στα ποντίκια που εκτέθηκαν σε πρόγραμμα εργασίας με βάρδιες. «Εκτιμούμε ότι μέρος του υποκείμενου μηχανισμού όσον αφορά τη διαταραχή του κιρκαδιανού ρυθμού που προκαλεί πιο σοβαρά εγκεφαλικά επεισόδια μπορεί να αφορά τις τροποποιημένες αλληλεπιδράσεις μεταξύ του εγκεφάλου και του εντέρου», επισημαίνει ο δρ. David Earnest.
Τι να προσέξουν οι εργαζόμενοι σε βάρδιες
Οι ερευνητές δίνουν εύκολες συμβουλές που μπορούν να ακολουθήσουν οι εργαζόμενοι με κυλιόμενα ωράρια για να ρυθμίσουν το βιολογικό τους ρολόι. Αρχικά, μπορούν να προσέξουν τη διατροφή τους καταναλώνοντας λιγότερα λιπαρά. Εξίσου σημαντικό είναι να διατηρήσουν κι ένα σταθερό πρόγραμμα ύπνου-αφύπνισης και γευμάτων, που δε θα διαφέρει σημαντικά από μέρα σε μέρα.
Διαβάστε επίσης:
Τι ώρα πρέπει να τρώνε όσοι δουλεύουν νύχτα – Έρευνα απαντά
Έρευνα: Η νυχτερινή εργασία αυξάνει τον κίνδυνο καρδιακής αρρυθμίας, κυρίως στις γυναίκες
