Αν κάποιος υποβληθεί σε χειρουργική επέμβαση την Παρασκευή, τότε ελλοχεύουν αυξημένοι κίνδυνοι επιπλοκών ή θνησιμότητας; Αυτό το ερώτημα έθεσαν υπό εξέταση ερευνητές από το Νοσοκομείο Houston Methodist, το UCLA, το Πανεπιστήμιο του Τορόντο και άλλα ιδρύματα, σε πρόσφατη μελέτη που δημοσίευσαν στο JAMA Network Open. Αναλύοντας δεδομένα 429.691 ασθενών, διαπίστωσαν ότι όσοι υποβλήθηκαν σε επέμβαση ακριβώς πριν από το Σαββατοκύριακο είχαν υψηλότερα ποσοστά επιπλοκών, επανεισαγωγών και θνησιμότητας, σε σύγκριση με εκείνους που χειρουργήθηκαν μετά το διήμερο.
Τι είναι το «Φαινόμενο του Σαββατοκύριακου»;
Πρόκειται για ένα τεκμηριωμένο φαινόμενο στην ιατρική κοινότητα που αναφέρεται στην τάση για χειρότερα αποτελέσματα σε ασθενείς που λαμβάνουν ιατρική περίθαλψη κατά τη διάρκεια του Σαββατοκύριακου. Στο πλαίσιο των χειρουργικών επεμβάσεων, αυτό μπορεί να σχετίζεται με τη διαθεσιμότητα προσωπικού, τον περιορισμένο αριθμό ειδικών γιατρών και τις διαφοροποιήσεις στις διαδικασίες περιεγχειρητικής φροντίδας. Επιπλέον, υπάρχει η αντίληψη ότι οι χειρουργικές ομάδες μπορεί να είναι λιγότερο συγκεντρωμένες πριν από το Σαββατοκύριακο, όπως συμβαίνει και σε άλλους κλάδους, όπως στην αυτοκινητοβιομηχανία, όπου τα οχήματα που κατασκευάζονται την Παρασκευή θεωρούνται πιο επιρρεπή σε ελαττώματα.
Προηγούμενες έρευνες για το φαινόμενο έχουν καταλήξει σε αντικρουόμενα ευρήματα. Κάποιες μελέτες συνδέουν τις επεμβάσεις της Παρασκευής με αυξημένη θνησιμότητα, ενώ άλλες δεν εντοπίζουν σαφή συσχέτιση. Με σκοπό να δοθεί μια πιο ξεκάθαρη εικόνα, οι ερευνητές πραγματοποίησαν μια ευρεία ανάλυση για να αξιολογήσουν τον αντίκτυπο της ημέρας χειρουργικής επέμβασης στα μετεγχειρητικά αποτελέσματα.
Πόση σημασία έχει η ημέρα που θα υποβληθεί κάποιος σε χειρουργική επέμβαση;
Η μελέτη, με τίτλο «Postoperative Outcomes Following Preweekend Surgery», βασίστηκε σε μια αναδρομική, πληθυσμιακή ανάλυση παρατήρησης. Οι ερευνητές εξέτασαν δεδομένα από ενήλικες στο Οντάριο του Καναδά που υποβλήθηκαν σε μία από 25 κοινές χειρουργικές επεμβάσεις μεταξύ 2007 και 2019. Οι ασθενείς κατηγοριοποιήθηκαν ανάλογα με το αν η επέμβασή τους πραγματοποιήθηκε λίγο πριν από το Σαββατοκύριακο (Παρασκευή ή πριν από αργία) ή λίγο μετά (Δευτέρα ή μετά από αργία). Η έρευνα αξιολόγησε τα μετεγχειρητικά αποτελέσματα σε διαφορετικές χρονικές περιόδους -30 ημέρες, 90 ημέρες και ένα έτος -συμπεριλαμβανομένης της θνησιμότητας, των επανεισαγωγών, των επιπλοκών, της διάρκειας νοσηλείας και της διάρκειας της ίδιας της επέμβασης.
Οι ασθενείς που υποβλήθηκαν σε χειρουργική επέμβαση πριν από το Σαββατοκύριακο παρουσίασαν:
- Μεγαλύτερη διάρκεια παραμονής στο νοσοκομείο
- 5% αυξημένο κίνδυνο επιπλοκών ή επανεισαγωγής εντός 30 ημερών
- 9% υψηλότερο κίνδυνο θνησιμότητας στις 30 ημέρες, αυξανόμενο σε 10% στις 90 ημέρες και 12% στον έναν χρόνο
Ωστόσο, είναι αξιοσημείωτο ότι οι επείγουσες, μη προγραμματισμένες επεμβάσεις είχαν ελαφρώς καλύτερα αποτελέσματα όταν πραγματοποιούνταν πριν από το Σαββατοκύριακο. Επιπλέον, η μελέτη σημείωσε μικρές διαφορές στα δημογραφικά στοιχεία των χειρουργών: οι χειρουργοί της Παρασκευής είχαν μέση ηλικία 47 ετών και 14 χρόνια εμπειρίας, ενώ οι χειρουργοί της Δευτέρας είχαν μέση ηλικία 48 ετών και 17 χρόνια εμπειρίας.
Από που προέρχεται το «Φαινόμενο του Σαββατοκύριακου»;
Οι ερευνητές επισημαίνουν ότι η διαθεσιμότητα προσωπικού, η πρόσβαση σε ειδικούς και οι διαφοροποιήσεις στην περιεγχειρητική φροντίδα μπορεί να επηρεάζουν τα αποτελέσματα. Αν και η μελέτη δεν προσδιορίζει οριστικά τις αιτίες, τα ευρήματα ενισχύουν τις ανησυχίες σχετικά με τη χρονική στιγμή των χειρουργικών επεμβάσεων. Τα νοσοκομεία και οι επαγγελματίες του ιατρικού τομέα πρέπει να διερευνήσουν τρόπους για να εξασφαλίσουν υψηλής ποιότητας και συνεπή φροντίδα μετά την επέμβαση, ανεξάρτητα από την ημέρα της εβδομάδας. Αν και η μελέτη δεν καταλήγει σε συμπεράσματα περί αμέλειας, η πιθανότητα ορισμένων ανθρώπινων παραγόντων, όπως η μείωση της συγκέντρωσης πριν από το Σαββατοκύριακο, παραμένει ένα ζήτημα προς περαιτέρω διερεύνηση.
Διαβάστε επίσης
Xειρουργικές επεμβάσεις: Σε ποια ηλικία είναι επικίνδυνες – Οι ευάλωτοι ασθενείς
Επεμβάσεις: Η μέθοδος που υπόσχεται ταχύτερη ανάρρωση μετά το χειρουργείο
Ανάρρωση μετά από χειρουργείο: Έτσι θα μειώσουμε τις ημέρες παραμονής στο νοσοκομείο
