Με αποτελέσματα από 36 εργαστήρια συμμετείχε η Ελλάδα στην άσκηση εξωτερικής αξιολόγησης ποιότητας (EQA) του ευρωπαϊκού δικτύου EARS-Net 2023 για τον έλεγχο της ευαισθησίας των μικροβίων στα αντιμικροβιακά (AST) σε εργαστήρια από ολόκληρη την Ευρωπαϊκή Ένωση/Ευρωπαϊκό Οικονομικό Χώρο (ΕΕ/ΕΟΧ). Στόχος είναι η αξιολόγηση της ικανότητάς τους να προσδιορίζουν με ακρίβεια τα βακτηριακά παθογόνα και να ερμηνεύουν τα αποτελέσματα της AST με συνοχή μεταξύ των χωρών, ώστε να διαμορφωθούν οι απαραίτητες συστάσεις για βελτίωση.

Η άσκηση, στην οποία συμμετείχαν εντέλει 869 εργαστήρια από 30 χώρες -δύο εξαιρέθηκαν από την ανάλυση επειδή δεν υπέβαλαν στοιχεία για την ερμηνεία της AST-, περιλάμβανε έξι παθογόνα:

  1. Escherichia coli: Κοινό αίτιο ουρολοιμώξεων και λοιμώξεων του αίματος. Έχει αναπτύξει αντοχή σε αντιβιοτικά ευρέως φάσματος, όπως οι φθοριοκινολόνες και οι κεφαλοσπορίνες τρίτης γενιάς, λόγω της παραγωγής ευρέως φάσματος β-λακταμασών (ESBLs).
  2. Klebsiella pneumoniae (2 στελέχη): Σημαντικό ενδονοσοκομειακό παθογόνο, προκαλεί πνευμονία, σηψαιμία, και ουρολοιμώξεις. Πολλά στελέχη παράγουν καρβαπενεμάσες (KPCs) που τα καθιστά ανθεκτικά σε καρβαπενέμες, εκ των πλέον ισχυρών αντιβιοτικών. Στην Ελλάδα, σύμφωνα με εκθέσεις, το ποσοστό ανθεκτικών K. pneumoniae είναι στο 66,9% έναντι 31,5% στην ΕΕ-ΕΟΧ.
  3. Enterococcus faecalis και Enterococcus faecium: Οι εντερόκοκκοι ευθύνονται για ενδονοσοκομειακές λοιμώξεις, όπως βακτηριαιμία, ουρολοιμώξεις και λοιμώξεις χειρουργικού τραύματος, εμφανίζουν αντοχή στη βανκομυκίνη.
  4. Acinetobacter baumannii: Υπεύθυνο για σοβαρές ενδονοσοκομειακές λοιμώξεις, ιδιαίτερα σε μονάδες εντατικής θεραπείας (ΜΕΘ). Αντέχει σε πολλαπλά αντιβιοτικά (πολυανθεκτικό), περιλαμβανομένων των καρβαπενεμών, μέσω της παραγωγής ενζύμων και άλλων μηχανισμών, όπως ο σχηματισμός αδιαπέραστων στα αντιμικροβιακά «βιοφίλμ». Στην Ελλάδα, σύμφωνα με τον Εθνικό Οργανισμό Δημόσιας Υγείας (ΕΟΔΥ) για την περίοδο 2018-2021, τα ποσοστά ανθεκτικών A. baumannii ήταν σταθερά πάνω από 85%, με τα υψηλότερα νούμερα τις χρονιές 2020 και 2021.

Ζητούμενο είναι το ποσοστό συμφωνίας των αποτελεσμάτων των εργαστηρίων με τα αναμενόμενα. Οι αναλύσεις για τον έλεγχο της ευαισθησίας κατά της μικροβιακής αντοχής διενεργήθηκαν σύμφωνα με τα πρότυπα του EUCAST, όπου τα αποτελέσματα κατηγοριοποιήθηκαν ως «εύκολα» ή «δύσκολα», ανάλογα με το ρίσκο σφαλμάτων κοντά στα όρια αντοχής.

Πολύ καλό το επίπεδο στην Ελλάδα

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Νοσοκομειακές Λοιμώξεις: Οι επεμβάσεις που βρίσκονται στην κορυφή της λίστας κινδύνου

Λοιμώξεις: Χωρίς «όπλα» τα νοσοκομεία κατά των ανθεκτικών μικροβίων – Γιατί είναι σε έλλειψη 10 απαραίτητα αντιβιοτικά

Η έλλειψη νοσηλευτικού προσωπικού εκτοξεύει τις νοσοκομειακές λοιμώξεις – Το ψηφιακό εργαλείο που τις υπολογίζει

Τα εργαστήρια προσδιόρισαν κάθε παθογόνο και ανέφεραν προφίλ αντοχής χρησιμοποιώντας τυποποιημένες κατηγορίες («ευαίσθητο», «αυξημένη έκθεση» και «ανθεκτικό»). Η αξιολόγηση αποκάλυψε υψηλή ακρίβεια στην ταυτοποίηση των ειδών, σε ποσοστό 99,1% (5.150 από τα 5.197 αναφερόμενα είδη) για τα περισσότερα στελέχη, ενώ τα αποτελέσματα AST πέτυχαν συνολικά «πολύ καλό» επίπεδο συμφωνίας με τα αναμενόμενα αποτελέσματα, επιτυγχάνοντας 94,7% σωστές ερμηνείες κατά μέσο όρο.

Τα αυτοματοποιημένα συστήματα και οι μέθοδοι διάχυσης δίσκου έδειξαν σταθερή ακρίβεια, ενώ προβλήματα εμφανίστηκαν κυρίως με συγκεκριμένα ζεύγη παθογόνου-αντιβιοτικού, όπως η αντοχή του E. coli στην αμικασίνη και την πιπερακιλλίνη-ταζομπακτάμη, τα οποία οδήγησαν σε υψηλά ποσοστά σημαντικών και πολύ σημαντικών σφαλμάτων.

Σε επίπεδο χωρών, οι 17 χώρες είχαν εξαιρετική απόδοση (Αυστρία, Βέλγιο, Βουλγαρία, Κροατία, Κύπρος, Δανία, Φινλανδία, Ισλανδία, Ιταλία, Λιχτενστάιν, Λουξεμβούργο, Μάλτα, Νορβηγία, Πολωνία, Σλοβακία, Σλοβενία και Σουηδία).

Για την Ελλάδα, τα συμμετέχοντα εργαστήρια επέδειξαν ισχυρές επιδόσεις στην ακρίβεια AST, διατηρώντας πάνω από 90% συμφωνία μεταξύ των δοκιμών, ενδεικτικό ενός «πολύ καλού» επιπέδου συνολικά, όπως και οι υπόλοιπες 12 χώρες (Λετονία, Τσεχία, Γαλλία, Γερμανία, Ουγγαρία, Ιρλανδία, Λιθουανία, Ολλανδία, Πορτογαλία, Ρουμανία και Ισπανία). Ωστόσο, παρατηρήθηκαν ορισμένες δυσκολίες στη δοκιμή συγκεκριμένων μοτίβων αντοχής, ευθυγραμμιζόμενες με τα ευρήματα σε επίπεδο ΕΕ.

Συνολικά, η έκθεση επισημαίνει την ανάγκη για βελτίωση της τυποποίησης και εκπαίδευσης των εργαστηρίων, ώστε να αυξηθεί η ακρίβεια και η αξιοπιστία των αποτελεσμάτων AST σε πανευρωπαϊκό επίπεδο.

Βρείτε την έκθεση εδώ.

Διαβάστε επίσης:

Απίστευτο: Ανθεκτικά μικρόβια μέχρι και στο ταβάνι τουαλέτας σε νοσοκομεία

Λοιμώξεις – ΕΣΥ: Τα 10 νοσοκομεία που μείωσαν τα ανθεκτικά μικρόβια

Ανθεκτικά μικρόβια: Γιατί κινδυνεύουμε όλοι – Ο ρόλος των αντιβιοτικών