Με ένα μεταμοσχευτικό «θαύμα» τίμησε την Πανελλήνια Ημέρα Δωρεάς Οργάνων και Μεταμοσχεύσεων (εορτάστηκε την περασμένη Παρασκευή) η επιστημονική ομάδα της Χειρουργικής Κλινικής Μεταμόσχευσης Ήπατος και Χειρουργικής Ηπατοπαθών του νοσοκομείου Λαϊκό, με επικεφαλής τον Διευθυντή, Καθηγητή Γιώργο Σωτηρόπουλο.
Με την πρωτοποριακή τεχνική της τμηματικής μεταμόσχευσης αντιμετώπισε το σπάνιο μεταβολικό σύνδρομο με το οποίο ζούσε ο 22χρονος Κωνσταντίνος και το οποίο του στερούσε το φυσιολογικό βάρος και την κανονική ζωή. Η μεταμόσχευση ήπατος μειωμένου μεγέθους (reduced-size liver transplantation) εφαρμόζεται σε άλλες χώρες, στην Ελλάδα, όμως, έγινε για πρώτη φορά με αυτή την τεχνική σε ενήλικο ασθενή.
Πρόκειται για το τρίτο, δύσκολο όσο και μοναδικό περιστατικό από την αρχή του έτους, που διαχειρίστηκε με επιτυχία η ομάδα του καθηγητή Σωτηρόπουλου στο Λαϊκό. Κοινός παρονομαστής σε όλα εκτός από τον (μεγάλο) βαθμό δυσκολίας στη μεταμοσχευτική πράξη, ήταν η νεαρή ηλικία των ασθενών.
Η 23χρονη Ελένη από την Κρήτη και η 21χρονη Μαρία από την Ήπειρο βίωσαν το «θαύμα» μιας νέας ζωής χάρη στη μεταμόσχευση ήπατος που υποβλήθηκαν με ήπαρ από ζώντα δότη, από τον πατέρα και τη μητέρα τους, αντίστοιχα. Τα περιστατικά αποτελούν τις δύο πρώτες μεταμοσχεύσεις από ζώντα δότη στην Ελλάδα.
Για τον χειρουργό κ. Σωτηρόπουλο αποτελούν την εκπλήρωση ενός ονείρου που είχε ξεκινήσει πριν από 25 χρόνια, όταν διεκδίκησε και έλαβε υποτροφία στη Γερμανία καταθέτοντας πρωτόκολλο για μεταμόσχευση ήπατος από ζώντα δότη. Αποτελούν όμως και την αφετηρία στη μακρά διαδρομή που είναι έτοιμος να διανύσει στη Χειρουργική Χειρουργικής Κλινικής Μεταμόσχευσης Ήπατος και Χειρουργικής Ηπατοπαθών του Λαϊκού, μια κλινική που υπό τη διεύθυνσή του σηματοδοτεί τις μεταμοσχευτικές δυνατότητες που ανοίγονται στη χώρα μας.
Ο Καθηγητής Γιώργος Σωτηρόπουλος
Το σκίρτημα για τις μεταμοσχεύσεις και οι μέντορες
«Δεν θα ξεχάσω το δέος που ένιωσα όταν το 1996, 4ετής φοιτητής Ιατρικής στο ΕΚΠΑ, είχα την τύχη να παρακολουθήσω διάλεξη-μάθημα του διάσημου χειρουργού και νυν Ακαδημαϊκού κ. Ανδρέα Τζάκη για τη μεταμόσχευση ήπατος, στο αμφιθέατρο του Ιπποκρατείου – είχε έλθει προσκεκλημένος του αείμνηστου καθηγητή Χειρουργικής Βασιλείου Γολεμάτη. Εκεί ήταν η πρώτη μου επαφή με τον θαυμαστό κόσμο των μεταμοσχεύσεων και το πρώτο σχετικό «σκίρτημα». Ακολούθησε την ίδια χρονιά η νουθεσία από τον χειρουργικό μου μέντορα, αείμνηστο καθηγητή Χειρουργικής Ευάγγελο Παπαευαγγέλου, να ασχοληθώ με τη χειρουργική ήπατος, καθώς και η παρότρυνσή του να ξεκινήσω μαθήματα Γερμανικών, προκειμένου να έχω ανοικτή την προοπτική της Γερμανίας. Σκοπός: Να μπορέσω να μεταβώ για εκπαίδευση στην Πανεπιστημιακή Χειρουργική Κλινική του Essen, στον Καθηγητή Christoph Broelsch, αποκαλούμενο και ως «πατέρα» της μεταμόσχευσης ήπατος από ζώντα δότη. Η περιγραφή της συγκεκριμένης μεθόδου, η τεράστια αναγεννητική ικανότητα του ήπατος και η δυνατότητα από ένα όργανο να προκύψουν δύο, κυριολεκτικά με καθήλωνε» περιγράφει πώς βρέθηκε στο πεδίο της μεταμόσχευσης, ο κ. Σωτηρόπουλος μιλώντας στο ΘΕΜΑ, μια ημέρα μετά τη μεταμόσχευση ήπατος στον 22χρονο Κωνσταντίνο, ικανοποιημένος από την εξέλιξη της υγείας του.
Τον Δεκέμβριο του 1999 οργάνωσε τη μετάβασή του στη Γερμανία και έλαβε τη μοναδική υποτροφία που δινόταν σε Ιατρούς εκείνη τη χρονιά. Με τον τρόπο αυτό ξεκίνησε την ειδικότητα Χειρουργικής στην Πανεπιστημιακή Χειρουργική Κλινική του Essen. Στη συνέχεια εξασφάλισε υποτροφία από το Κοινωφελές Ίδρυμα «Αλέξανδρος Ωνάσης», καταθέτοντας επίσης πρωτόκολλο για μεταμόσχευση ήπατος από ζώντα δότη, πριν αποκτήσει κανονική θέση ειδικευόμενου Ιατρού στο σύστημα Υγείας της Γερμανίας.
Μία 10ετία αργότερα ο κ. Σωτηρόπουλος είχε λάβει ειδικότητα και εξειδίκευση στην Σπλαγχνική Χειρουργική, Ευρωπαϊκή Εξειδίκευση στη Μεταμόσχευση Συμπαγών Οργάνων και ήταν καθηγητής στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Duisburg-Essen – ο νεότερος μάλιστα σε ηλικία καθηγητής Χειρουργικής στην 40ετή ιστορία της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Dusiburg-Essen.
Η επιθυμία του να επιστρέψει στην Ελλάδα ήταν ήδη έντονη, παρότι το ρεύμα της εποχής είχε αντίθετη φορά, αφού το κύμα φυγής (brain drain) δυνάμωνε συνεχώς. «Τον Απρίλιο του 2009 μετά από πρόσκληση του καθηγητή Χειρουργικής και Μεταμοσχεύσεων του ΕΚΠΑ Αλκιβιάδη Κωστάκη διεκδίκησα θέση Επίκουρου Καθηγητή Χειρουργικής και Μεταμοσχεύσεων στο ΕΚΠΑ, την οποία και πήρα. Είχε ξεκινήσει πρόγραμμα μεταμόσχευσης ήπατος στο Λαϊκό Νοσοκομείο και ο καθηγητής Κωστάκης βρισκόταν σε αναζήτηση συνεργατών για τη στελέχωση της μεταμοσχευτικής ομάδας. Δυστυχώς μέχρι τη γραφειοκρατική διεκπεραίωση της εκλογής μου, τον διορισμό μου και την άφιξή μου στην Ελλάδα, τον Σεπτέμβριο του 2011, το πρόγραμμα Μεταμόσχευσης Ήπατος στο Λαϊκό είχε σταματήσει και χρειάστηκε να περάσουν 7 χρόνια μέχρι να ξεκινήσει ξανά» λέει ο καθηγητής.
Από αριστερά η 21χρονη Μαρία, ο υπουργός Υγείας, Άδωνις Γεωργιάδης, η 23χρονη Ελένη και ο καθηγητής Χειρουργικής Μεταμοσχεύσεων, Γιώργος Σωτηρόπουλος
Δίνοντας μια δεύτερη ευκαιρία στον ασθενή
Οι τρεις νέοι που μεταμοσχεύθηκαν από την ομάδα του κ. Σωτηρόπουλου στο Λαϊκό αποτελούν ορόσημα τόσο στην σταδιοδρομία του όσο και στο μεταμοσχευτικό πρόγραμμα της χώρας. Και κάθε περιστατικό μοιάζει να συνδέεται με το επόμενο σαν κρίκοι αλυσίδας, καθώς χάρη στην ιστορία της Ελένης από την Κρήτη προσέγγισαν την ομάδα και τον καθηγητή η Μαρία και ο Κωνσταντίνος με τις οικογένειές τους.
«Η μεταμόσχευση ήπατος είναι μία επέμβαση η οποία δίνει πραγματικά μια δεύτερη ευκαιρία στη ζωή στους ηπατοπαθείς. Ένας ασθενής όταν οδηγείται στην μεταμόσχευση ήπατος, είναι απισχνασμένος, ικτερικός, με οιδήματα ανά σάρκα, με πρησμένη κοιλιά, με εγκεφαλοπάθεια, διάσπαση προσοχής και διαταραχές ύπνου, με μεγάλη αδυναμία να ανταποκριθεί σε στοιχειώδεις απαιτήσεις της καθημερινότητάς του. Έπειτα από δύο μήνες όμως δύσκολα καταλαβαίνει κάποιος ότι πρόκειται για τον ίδιο άνθρωπο. Έχει αποκαταστήσει το σωματικό του βάρος και τη μυική του μάζα, είναι σε πλήρη δραστηριότητα και έχει γυρίσει το «ρολόι της ζωής του» πολλά χρόνια πριν. Βιώνοντας τη μεγάλη αυτή μεταστροφή διαπιστώνει κανείς τη θαυμαστή προσφορά της μεταμόσχευσης ήπατος στον συνάνθρωπό μας» εξηγεί ο κ. Σωτηρόπουλος πως ξεκινά και πώς ολοκληρώνεται αυτό το χειρουργικό ταξίδι.
Η χειρουργική ομάδα του καθηγητή Σωτηρόπουλου
Από τα πιο δύσκολα πεδία που καλείται να διαχειριστεί ως χειρουργός μεταμοσχεύσεων όπως και η ομάδα του είναι η αγωνία που έχουν οι ασθενείς – «καθώς μπαίνουν σε ένα χειρουργείο με περιεγχειρητική θνητότητα που μπορεί να φθάσει το 20%, αλλά και που αποτελεί τη μοναδική λύση στο πρόβλημά τους»- και συνάμα μία λυτρωτική διαδικασία.
«Η αγωνία αυτή μετατρέπεται σε ανυπομονησία να βγουν από τη Μονάδα Εντατικής Θεραπείας και να «αλλάξουν σελίδα» στη ζωή τους, μεταφερόμενοι στην Πτέρυγα των Μεταμοσχεύσεων» λέει, χαμογελώντας με τη διάθεσή τους για ζωή στην οποία είναι καταλύτης.
Από την άλλη μεριά, όμως επισημαίνει και την ανεκπλήρωτη προσμονή των ανθρώπων που περιμένουν, αλλά δεν τα καταφέρνουν να φθάσουν μέχρι τη μεταμόσχευση. «Μας αφήνει μία πικρία και εντείνει τις προσπάθειες για μεγαλύτερη ευαισθητοποίηση ασθενών και θεραπόντων ιατρών, για πιο έγκαιρη παραπομπή σε μεταμοσχευτικό κέντρο για εκτίμηση, και για έγκυρη ενημέρωση του κόσμου με σκοπό την αύξηση του αριθμού των δυνητικών δοτών συμπαγών οργάνων στη χώρα μας» σημειώνει, καταλήγοντας πως «η συγκυρία είναι πολύ καλή. Το μεταμοσχευτικό τοπίο στην Ελλάδα αλλάζει. Όλες οι μεταμοσχευτικές ομάδες της χώρας υπό τον συντονισμό του Ελληνικού Οργανισμού Μεταμοσχεύσεων και την υποστήριξη του Υπουργείου Υγείας προσπαθούν για το καλύτερο».
Διαβάστε επίσης:
Η ιστορία της Βασιλικής που ζει χάρη στη δωρεά ήπατος από τη μητέρα της
«Όταν φεύγει ένας νέος άνθρωπος, είναι τα αδέλφια που αποφασίζουν για τη δωρεά οργάνων»
