Μέσα από μια πολύ απλή διαδικασία, ένας άνθρωπος μπορεί να χαρίσει ζωή σε έναν άλλο. Με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Δότη Μυελού των Οστών, η Γιούλη Μενουδάκου, υπεύθυνη του Εθνικού Οργανισμού Μεταμοσχεύσεων, μοιράστηκε μια προσωπική ιστορία, θυμίζοντάς μας την αξία της δωρεάς:
«Όσοι με ξέρετε, γνωρίζετε ότι εδώ και 15 περίπου χρόνια εργάζομαι στον Εθνικό Οργανισμό Μεταμοσχεύσεων. Ήταν αρχές του 2005, όταν χρειάστηκε κάποιος «courier», όπως λέγεται, να μεταβεί στην Οττάβα του Καναδά, για να παραλάβει και να μεταφέρει μόσχευμα μυελού των οστών, από Καναδό συμβατό δότη, σε Έλληνα ασθενή. Επρόκειτο για ένα δύσκολο ταξίδι, με πολλές ανταποκρίσεις, που έπρεπε να γίνει εντός 4 ημερών door to door. Κάτι τέτοιο δεν ήταν στη δουλειά μας, αλλά μερικές φορές χρειαζόταν να το κάνουμε. Συνήθως, σε ταξίδια εντός Ευρώπης. Κάπως έτσι ανέλαβα τη πρόκληση, χωρίς να ξέρω τι με περιμένει…
Ξεκίνησα Δευτέρα από Ελ. Βεν. με ένα μικρό ειδικό ψυγειάκι στα χέρια και ένα πάκο χαρτιά με βεβαιώσεις και πιστοποιήσεις ελληνικά και αγγλικά. Μέσω Φρανκφούρτης, πέταξα για Τορόντο και μετά για Οττάβα. Ήταν Φεβρουάριος και τα πάντα ήταν χιονισμένα. Η θερμοκρασία στους -20. Παρουσιάζομαι στο νοσοκομείο του δότη, συνεννοούμαι με τους συντονιστές εκεί για τη διαδικασία και ανανεώνουμε το ραντεβού μας για Πέμπτη, προκειμένου, αν όλα έχουν πάει καλά, να παραλάβω το μόσχευμα.
Πράγματι, την Πέμπτη όλα είναι έτοιμα και το ψυγειάκι περιέχει πλέον κάποιους ασκούς με κύτταρα, τα οποία συνειδητοποιώ, με το που τα παραλαμβάνω στα χέρια μου, ότι είναι η μόνη ελπίδα κάποιου ασθενή να συνεχίσει να ζει. Όχι ότι δεν το ήξερα, αλλά όταν πλέον αυτό έρχεται στα χέρια σου και είσαι υπεύθυνος γι’ αυτό, αποκτά άλλο βάρος, τεράστιο. Με έλουσε κρύος ιδρώτας! Δεν ήμουν στη Γερμανία, δεν ήμουν στην Ιταλία, ήμουν στην άλλη άκρη του κόσμου, με ένα jet lag απίστευτο, με χιονοθύελλα έξω -που τους ντόπιους βεβαία δεν τους ανησυχούσε καθόλου – και έπρεπε μέσα σε ένα 24ωρο να προλάβω 4 διαδοχικές πτήσεις για Θεσσαλονίκη, με το ψυγειάκι φυσικά ακέραιο. Με έζωσαν τα φίδια… Και άμα ακυρωθεί η πτήση από την Οττάβα? Και άμα χάσω τη πτήση από το Τορόντο? Τέλος πάντων, χαλάρωσε είπα και ξεκίνα. Πήρα το ψυγείο, πήρα και άλλον ένα πάκο με ειδικές βεβαιώσεις, γιατί τώρα το ψυγειάκι δεν έπρεπε επουδενί να ακτινοβοληθεί στους ελέγχους των αεροδρομίων και μπήκα στο ταξί. Ευτυχώς φτάνω εγκαίρως Τορόντο και πετάω για Λονδίνο. Οι αεροσυνοδοί γνωρίζοντας τι μεταφέρω, μου πρότειναν ευγενικά να ασφαλίσουν σε ένα ντουλάπι το ψυγειάκι, για να μπορέσω να ταξιδέψω άνετα. Προφανώς, με είχαν δει ότι το κρατούσα λες και κρατούσα πυρηνικό αντιδραστήρα και θέλησαν να με χαλαρώσουν. Ευχαρίστησα ευγενικά και το κράτησα στα πόδια μου. Να το ακουμπάω για να ξέρω ότι είναι εκεί. Άυπνη ούτε ξέρω πόσες ώρες, συνειδητοποιώ ότι, φυσικά, δεν πρόκειται να κοιμηθώ. Ότι δεν θα χαλαρώσω καν μέχρι να παραδώσω το ψυγειάκι στους γιατρούς του Νοσοκομείου Παπανικολάου.
Και, σαν να μη μου έφτανε η κούραση και το στρες μου, έχουμε καθυστέρηση στην άφιξη στο Λονδίνο και, με το που βγαίνω στις ανταποκρίσεις του Χίθροου, βλέπω ότι η πτήση για Φρανκφούρτη κλείνει, ενώ gate to gate είναι 20’ με τα πόδια. Αρχίζω το τρέξιμο. Η κάρδια μου πάει να σπάσει από το άγχος και το λαχάνιασμα φυσικά. Σκέφτηκα να σταματήσω κάπου, να πω να ειδοποιήσουν την πτήση, αλλά τα πόδια μου έτρεχαν. Και λίγο πριν φτάσω, πάλι έλεγχοι και ουρά. Τους προσπερνάω όλους, φτάνω μπροστά και εκεί πέφτω στο στραβόξυλο τον υπάλληλο. Και τι είναι αυτό που μεταφέρεις, και άνοιξέ το, και φέρε τα χαρτιά και κάτσε να δείξω τα χαρτιά στον υπεύθυνο και βγάλε παπούτσια και άδειασε τσάντες και πέρνα από έλεγχο στο δωματιάκι κλπ κλπ. Νόμιζα ότι θα καταρρεύσω. Τώρα που τα γράφω και με έχει πιάσει ταχυπαλμία μόνο με την ανάμνηση. Να μη τα πολυλογώ, μπαίνω στη πτήση. Ξέρετε, αυτή η τελευταία επιβάτης, που τη κοιτάζουν όλοι με μισό μάτι γιατί εξαιτίας της καθυστερεί η αναχώρηση.
Με τα πολλά, φτάνω Θεσσαλονίκη. Σαν ζόμπι. Είναι πρωί. Φουλ λιακάδα. Εκεί με περιμένει ο οδηγός του νοσοκομείου. Ο κύριος Λάζαρος. Σημαδιακό λέω, θα αναστηθεί ο ασθενής μας! Φτάνω στη κλινική και στο ισόγειο, βλέπω μια κυρία γύρω στα 50, εμφανώς αγχωμένη να πηγαίνει πέρα δώθε. Η Μονάδα Μεταμόσχευσης, ρωτάω. Παγώνει. Με κοιτάζει κοκκαλωμένη. Εμένα και το ψυγειάκι. Η Μονάδα Μεταμόσχευσης είναι εδώ, ξέρετε; Συνέρχεται και μου απαντάει με φωνή που ίσα έβγαινε. Ανεβαίνω πάνω, βρίσκω τους γιατρούς και παραδίδω. Τελικά, μάλλον ζύγιζε έναν τόνο το ψυγειάκι. Βγαίνοντας μου λένε, έλα, δεν θέλεις να δεις τον ασθενή που θα κάνει τη μεταμόσχευση; Ούτε αυτό το είχα σκεφτεί… Ναι, φυσικά τους απαντάω. Ανοίγει η πόρτα ενός δωματίου και βλέπω ένα συνομήλικό μου ή και μικρότερο. Ήταν δεν ήταν 25. Κάτασπρο σαν το σεντόνι. Πλήρως ανοσοκοτεσταλμένο για να πάρει το μόσχευμα. Μας σύστησαν και το «ευχαριστώ» του αντηχεί ακόμα στα αυτιά μου. Ξέρετε κάτι για τον δότη, με ρώτησε. Τον είδατε; Όχι, του απάντησα, αλλά μην ανησυχείς, όταν τελειώσεις με τη μεταμόσχευση θα του στείλεις ένα γράμμα και θα μάθεις ό,τι θέλεις γι’ αυτόν. Διπλά του, η κυρία του ισογείου. Ήταν η μητέρα του. Τα συναισθήματα που με κατέκλυσαν δεν περιγράφονται. Νομίζω ότι δεν ανέπνεα για ώρα…
Ευχήθηκα καλή επιτυχία και έφυγα. Χωρίς το ψυγείο. Το είχα ξεχάσει. Το ψυγείο γύρισε άλλη μέρα μόνο του στον ΕΟΜ. Και ζύγιζε μόλις ένα κιλό τελικά.
Το να έχεις γίνει κρίκος μιας ΑΛΥΣΙΔΑΣ ΖΩΗΣ, είναι συγκλονιστικό συναίσθημα. Σε ανυψώνει, σε ολοκληρώνει, σε κάνει να νιώθεις χρήσιμος. Πόσο μάλλον αν έχεις σταθεί η ΑΙΤΙΑ να ζήσει ένας άνθρωπος. Αν έχεις γίνει ο ίδιος ΔΟΤΗΣ ΜΥΕΛΟΥ. Δίνοντας μόνο λίγα από τα κύτταρά σου, μέσω αιμοληψίας (ξεχάστε τις παρακεντήσεις, αυτά, ως επί το πλείστον, ανήκουν στο παρελθόν).
Είμαστε πολύπλοκα όντα οι άνθρωποι. Και ο κόσμος της ανοσολογίας και της μεταμόσχευσης είναι αξιοθαύμαστος. Μοιάζει με ταινία επιστημονικής φαντασίας, αλλά ένας «δίδυμος» από πλευράς ιστοσυμβατότητας αδερφός σου, μπορεί να βρίσκεται δίπλα σου ή στην άλλη άκρη της γης. Και να σε χρειάζεται. Ή μπορεί να τον χρειαστείς κάποια στιγμή ΕΣΥ…».
Στην Ελλάδα, οι εγγεγραμμένοι εθελοντές δότες αγγίζουν τους 170.000. Εάν επιθυμείτε να γίνετε κι εσείς δότης, η διαδικασία είναι πολύ απλή: Αρκεί μια μπατονέτα και λίγο σάλιο. Αν είστε συμβατός δότης, θα σας καλέσουν και, δίνοντας λίγο αίμα, θα σώσετε μια ζωή. Μάθετε περισσότερα για τη δωρεά μυελού των οστών εδώ.
Ουρολογικές παθήσεις: Η πρόληψη είναι το κλειδί για την υγεία σε κάθε ηλικία
Ευλογιά των πιθήκων: Ο EMA συνιστά το εμβόλιο και για εφήβους 12-17 ετών
