Γράφουν οι ειδικοί: Σπυρίδων Καραγεώργος, ειδικευόμενος Παιδιατρικής στο Νοσοκομείο Παίδων «Η Αγία Σοφία», Μαρία Τριανταφύλλου ερευνήτρια στο Children’s National Hospital, Washington, DC, Ιωάννης Κουτρούλης, Αναπληρωτής Καθηγητής Παιδιατρικής και Επείγουσας Παιδιατρικής και Αναπληρωτής Κοσμήτορας στο Children’s National Hospital/George Washington University, Washington, DC.
To Τμήμα Επειγόντων Περιστατικών (ΤΕΠ) αποτελεί την πρώτη επαφή του ασθενούς με το νοσοκομειακό περιβάλλον. Το 2023, με βάση τα στοιχεία του Υπουργείου Υγείας, τα ΤΕΠ των δημόσιων νοσοκομείων της χώρας επισκέφθηκαν περισσότεροι από 4,5 εκατομμύρια ασθενείς. Στόχος των ΤΕΠ είναι η άμεση, αποδοτική και ποιοτική παροχή υπηρεσιών στους ασθενείς.
H Επείγουσα Ιατρική έχει γνωρίσει μεγάλες αλλαγές κατά την τελευταία πενταετία στην Ελλάδα. Το 2018, έπειτα από μεγάλη προσπάθεια της Ελληνικής Εταιρίας Επείγουσας Ιατρικής (ΕΕΕΙ), ανακοινώθηκε η δυνατότητα εξειδίκευσης στην Επείγουσα Ιατρική (2ετούς διάρκειας εκπαίδευσης). Ταυτόχρονα, από το 2022 έχει προκηρυχθεί πρόγραμμα ανακαίνισης των χώρων των ΤΕΠ των νοσοκομείων του Εθνικού Συστήματος Υγείας (ΕΣΥ) με βάση τα ευρωπαϊκά πρότυπα. Τέλος, πρόσφατα κατατέθηκε πρόταση για την δημιουργία ανεξάρτητης ειδικότητας Επείγουσας Ιατρικής ακολουθώντας 5ετές πρόγραμμα εκπαίδευσης εναρμονισμένο με το πρόγραμμα εκπαίδευσης που συστήνεται από την Ευρωπαϊκή Εταιρία Επείγουσας Ιατρικής (EUSEM) και την European Union of Medical Specialists (UEMS).
Παρά την πρόοδο των τελευταίων ετών, οι σοβαρές ελλείψεις προσωπικού και οργάνωσης των ΤΕΠ δεν εκλείπουν. Συγκεκριμένα η έλλειψη ιατρών με οργανωμένη εκπαίδευση και εμπειρία στην Επείγουσα Ιατρική, ειδικά σε περιοχές εκτός των μεγάλων αστικών κέντρων, έχει ως αποτέλεσμα την αντιμετώπιση των επειγόντων περιστατικών είτε από αγροτικούς ιατρούς είτε από ιατρούς διαφορετικής ειδικότητας. Η στελέχωση αποτελεί μεγάλο εμπόδιο στην δημιουργία ανεξάρτητων ΤΕΠ που αποτελεί στόχο της Ελληνικής Εταιρίας Επείγουσας Ιατρικής. Οι προσλήψεις ιατρών εκπαιδευμένων στην Επείγουσα Ιατρική αποτελεί αδήριτη ανάγκη ώστε να βελτιωθεί η ποιότητα παροχής υπηρεσιών στους πολίτες. Οι ελλείψεις σε νοσηλευτικό και παραϊατρικό προσωπικό (π.χ., ψυχολόγοι, τραυματιοφορείς) με εκπαίδευση στην Επείγουσα Ιατρική είναι μεγάλες και αποτελούν τροχοπέδη στην εξέλιξη των ΤΕΠ ως αυτόνομων τμημάτων.
Επιπρόσθετα, ένας ακόμη στόχος είναι η δημιουργία κοινών πρωτοκόλλων αντιμετώπισης συνήθων ασθενειών με βάση τη διεθνή βιβλιογραφία, όπως ήδη εφαρμόζεται σε κάποια μεγάλα νοσοκομεία της χώρας. Αυτό θα βοηθήσει στην καλύτερη και πιο άμεση αντιμετώπιση των ασθενών με βάση τις κατευθυντήριες οδηγίες. Ακόμη, η εφαρμογή κοινού συστήματος διαλογής στα ΤΕΠ θα βοηθήσει στην άμεση αντιμετώπιση των περιστατικών με βάση τη βαρύτητα της κατάστασης του ασθενούς όπως έχει ήδη προταθεί από την Ελληνική Εταιρία Επείγουσας Ιατρικής και το Υπουργείο Υγείας. Ο κατακερματισμός των ΤΕΠ και ο καταμερισμός των ασθενών με βάση τα συμπτώματα προκαλεί καθυστερήσεις στην αντιμετώπιση των περιστατικών και ανομοιογένεια στις υποδομές και την κατάρτιση του προσωπικού. Τέλος αδιαπραγμάτευτη είναι η ανάγκη για περαιτέρω οργάνωση της Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας (ΠΦΥ) και των Κέντρων Υγείας ώστε να αποσυμφορηθούν τα ΤΕΠ από μη επείγοντα περιστατικά. Με τη σύσταση ενός ολοκληρωμένου προγράμματος θα βελτιωθεί αισθητά και η σχέση εμπιστοσύνης μεταξύ ιατρών και ασθενών. Στο εξωτερικό τα ΤΕΠ όχι μόνο παρέχουν ολοκληρωμένες υπηρεσίες υγείας, αλλά λειτουργούν και ως κέντρα συντονισμού φυσικών καταστροφών, ατυχημάτων μεγάλης κλίμακας, παρακολούθησης και γνωστοποίησης μεταδοτικών ασθενειών και εμβολιασμού.
Η Επείγουσα Παιδιατρική είναι ιδιαίτερα ανεπτυγμένη σε χώρες όπως το Ηνωμένο Βασίλειο, οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Αυστραλία. Προγράμματα εξειδίκευσης (2 ή 3 έτη) υπάρχουν για ιατρούς που έχουν ολοκληρώσει την εκπαίδευση στην Παιδιατρική ή στην Επείγουσα Ιατρική. Στην Ελλάδα, η εκπαίδευση στην Επείγουσα Ιατρική γίνεται σε οργανωμένα κέντρα ΤΕΠ ενηλίκων στην οποία περιλαμβάνεται ένα μικρό κομμάτι εκπαίδευσης στα παιδιατρικά επείγοντα. Η Ευρωπαϊκή Εταιρία Επείγουσας Ιατρικής (EUSEM) στην πρόσφατη αναθεώρηση των προγραμμάτων ειδικότητας τόνισε την ανάγκη τα παιδιατρικά περιστατικά να αποτελούν το 25% της συνολικής εκπαίδευσης.
Με βάση τα στοιχεία του Υπουργείου Υγείας, στα τρία μεγάλα παιδιατρικά ΤΕΠ της Αθήνας (Νοσοκομείο Παίδων «Η Αγία Σοφία», Νοσοκομείο Παίδων Παναγιώτη και Αγλαΐας Κυριακού και Νοσοκομείο Παίδων Πεντέλης) το 2023 εξετάστηκαν 345.313 παιδιά, γεγονός που αποδεικνύει την μεγάλη ανάγκη για την εφαρμογή εκπαιδευτικού προγράμματος για παιδιατρικά επείγοντα. Οι εξειδικευμένοι ιατροί Επείγουσας Παιδιατρικής έχουν τη δυνατότητα να διαχειρίζονται κρίσεις, να παίρνουν γρήγορες αποφάσεις και να βοηθούν τους γονείς να αντιμετωπίζουν δύσκολες ασθένειες και ατυχήματα.
Συμπερασματικά, την τελευταία δεκαετία έχει αναδειχθεί ο σημαντικός ρόλος της Επείγουσας Ιατρικής στην Ελλάδα. Τα επόμενα χρόνια ο στόχος είναι η καθιέρωση της ειδικότητας αυτής και η πρόσληψη επαρκούς ιατρονοσηλευτικού προσωπικού με στόχο την αυτόνομη λειτουργία των ΤΕΠ για υψηλής ποιότητας υπηρεσίες σε πολίτες που χρήζουν άμεσης ιατρικής υποστήριξης. Τέλος, η δημιουργία εκπαιδευτικού προγράμματος για την Επείγουσα Παιδιατρική θα βοηθήσει στην καλύτερη οργάνωση των παιδιατρικών νοσοκομείων στη χώρα. Είναι απαραίτητο να εξασφαλίσουμε το μέλλον των παιδιών μας με ποιοτικά προγράμματα υγείας και πρόληψης.
Το ΕΣΥ αποκτά νέο πρόσωπο – Τι αλλάζει για εργαζόμενους και ασθενείς
Γεωργιάδης: Αλλάζουν τα Επείγοντα των νοσοκομείων Ιωαννίνων
Ποιος έχει προτεραιότητα; Το ελληνικό app που μειώνει την αναμονή στα Επείγοντα
