Η Χειρουργική Κλινική Μεταμοσχεύσεων του Α.Π.Θ., έχει πλέον μία ιστορία λειτουργίας και προσφοράς στο Πανελλήνιο άνω των 40 ετών, ενώ στην Κλινική λειτουργούν τα προγράμματα Μεταμόσχευσης Νεφρού Ενηλίκων και Παίδων, Μεταμόσχευσης Ήπατος Ενηλίκων/Παίδων και Μεταμόσχευσης Παγκρέατος. Διενεργεί με ασφάλεια λήψεις οργάνων από ζώντες δότες (λαπαροσκοπικά-ανοικτά), στο πλαίσιο διενέργειας ζωσών μεταμοσχεύσεων, επεμβάσεων προηγμένης χειρουργικής ήπατος, χοληφόρων-παγκρέατος ενώ είναι η πρώτη Κλινική στην Ελλάδα που πραγματοποίησε επέμβαση ALPPS και καθημερινά πραγματοποιεί εκατοντάδες ηπατεκτομές και πολλά πολύπλοκα ογκολογικά χειρουργεία.
Το επιστημονικό προσωπικό της Χειρουργικής Κλινικής Μεταμοσχεύσεων ΑΠΘ, έχει στο ενεργητικό του τον μεγαλύτερο αριθμό λήψεων πολλαπλών οργάνων από πτωματικούς δότες στην Ελλάδα. Η Κλινική έχει επιδείξει από την ίδρυσή της μέχρι σήμερα, πλούσιο κλινικό και ερευνητικό έργο στη νεφρική μεταμόσχευση των ενηλίκων με 1.893 μεταμοσχεύσεις, ενώ παραμένει το πιο ενεργό κέντρο στην Ελλάδα στη μεταμόσχευση ήπατος με 713 μεταμοσχεύσεις, στις παιδιατρικές νεφρικές μεταμοσχεύσεις με 200 μεταμοσχεύσεις, 5 συνδυασμένες μεταμοσχεύσεις ήπατος-νεφρού και στη μεταμόσχευση παγκρέατος με την πρώτη στην Ελλάδα μετά από σχεδόν δεκαπενταετία.
Τα Εξωτερικά Ιατρεία της Κλινικής λειτουργούν σε καθημερινή βάση όπου παρακολουθούνται περισσότεροι από 500 ασθενείς με μεταμόσχευση νεφρού και περισσότεροι από 200 ασθενείς με μεταμόσχευση ήπατος. Κατά τη διάρκεια του έτους οι επισκέψεις ασθενών ξεπερνούν τις 5.000.
Πέραν όμως του σημαντικού κλινικού έργου (ή πιο σωστά, λόγω αυτού), η Χειρουργική Κλινική Μεταμοσχεύσεων έχει ένα σημαντικό ερευνητικό έργο με ενεργή συμμετοχή σε πολλά Ελληνικά και Διεθνή πρωτόκολλα, καθώς και συνεργασίες με Κέντρα Μεταμοσχεύσεων της Αλλοδαπής (Imperial College London, Massachusetts General Hospital, Harvard University, Universitaire Erasme), διεπιστημονική συνεργασία στο Α.Π.Θ. με Τμήματα όπως το Τμήμα Αγρονόμων Τοπογράφων Μηχανικών, το Τμήμα Μηχανολόγων Μηχανικών και το Τμήμα Κινηματογράφου, αλλά και με άλλες Κλινικές και Εργαστήρια της Ιατρικής, Α.Π.Θ., όπως το Εργαστήριο Ιατρικής Φυσικής και Ψηφιακής Καινοτομίας, το Εργαστήριο Ιατροδικαστικής και Τοξικολογίας, μεταξύ άλλων.
Τα βασικά ερευνητικά ενδιαφέροντα των στελεχών της Κλινικής επικεντρώνονται στις μεταμοσχεύσεις ήπατος, παγκρέατος νησιδίων του παγκρέατος και νεφρού, στα νεοπλάσματα ήπατος, παγκρέατος και νεφρού, καθώς στην ισχαιμία-επαναιμάτωση ήπατος ενώ συστηματική έρευνα διεξάγεται σε 3D Laser Scanning for Split Liver Graft Volume Assessment, τρισδιάστατη εκτύπωση – ζώντες δότες, ηπατική νόσο και σωματική ευπάθεια – χρήση Ιατρικής Πληροφορικής και Τεχνολογίες μεικτής πραγματικότητας, βιοαισθητήρων και τεχνητής νοημοσύνης στην υποστήριξη της χειρουργικής διαδικασίας και εκπαίδευσης.
Βασικός στόχος της ερευνητικής προσπάθειας αποτελεί η ένταξη νέων τεχνολογιών όπως η τεχνητή νοημοσύνη και η επαυξημένη πραγματικότητα στον χώρο της μεταμόσχευσης, με σκοπό να μεταφραστεί αυτή η προσπάθεια σε όφελος για τους ασθενείς μας.
Στo πλαίσιo του καλύτερου συντονισμού του Ερευνητικού έργου της Χειρουργικής Κλινικής Μεταμοσχεύσεων, δημιουργήθηκε τον Ιανουάριο 2023 το Κέντρο Έρευνας και Καινοτομίας στη Μεταμόσχευση Συμπαγών Οργάνων (ΚΕΚΜΣΟ) με τη λειτουργία του στα πλαίσια της Ειδικής Μονάδας Βιοιατρικής Έρευνας και Εκπαίδευσης (ΕΜΒΙΕΕ) του Τμήματος Ιατρικής, Α.Π.Θ.
Η δημιουργία αυτού του Κέντρου επέτρεψε την καλύτερη οργάνωση και συντονισμό των ερευνητικών πρωτοβουλιών, τη διεκδίκηση ερευνητικής χρηματοδότησης, καθώς και την προώθηση περισσοτέρων συνεργιών και συνεργασιών με άλλα Ελληνικά και Διεθνή κέντρα, τόσο στον Ακαδημαϊκό, όσο και στο χώρο της παραγωγής.
Οι πυλώνες του ΚΕΚΜΣΟ είναι η εκπαίδευση και η ανάδειξη νέων επιστημόνων, η έρευνα και η σύζευξη με τη βιομηχανία, ώστε τα αποτελέσματα της έρευνας να μπορέσουν να βοηθήσουν τους ασθενείς μας. Σημαντικό παράδειγμα είναι και η «Εκπαιδευτική Ημερίδα Προχωρημένης Χειρουργικής Ήπατος-Χοληφόρων», η οποία οργανώθηκε από τη Χειρουργική Κλινική Μεταμοσχεύσεων του ΑΠΘ, το Κέντρο Έρευνας και Καινοτομίας στις Μεταμοσχεύσεις Συμπαγών Οργάνων, την Ελληνική Εταιρεία Ιατρικής Εκπαίδευσης (ΕΛ.Ε.Ι.Ε.Κ.), σε συνεργασία με την Ειδική Μονάδα Βιοϊατρικής Έρευνας & Εκπαίδευσης (E.M.BI.E.E.) και με το Ερευνητικό-πειραματικό κέντρο του Γ.Π.Ν.Θ. «Παπαγεωργίου» με πανελλήνια συμμετοχή χειρουργών.
Μετά από την ενημέρωση σε θέματα ανατομίας και χειρουργικών τεχνικών οι συμμετέχοντες είχαν την ευκαιρία να διενεργήσουν πληθώρα χειρουργικών τεχνικών υπό τη καθοδήγηση έμπειρων Χειρουργών Ήπατος από διάφορα μέρη της Ελλάδας. Εφαρμόστηκαν τεχνικές ανοικτής και λαπαροσκοπικής χειρουργικής, τεχνικές διατομής του ηπατικού παρεγχύματος, χειρουργικοί χειρισμοί, ηπατεκτομές, διεγχειρητικός υπέρηχος με παρακεντήσεις στόχων υπό υπερηχογραφική καθοδήγηση, αρτηριακές και φλεβικές αναστομώσεις και άλλες τεχνικές προηγμένης χειρουργικής.
Τα ερευνητικά αποτελέσματα και προγράμματα έχουν ήδη παρουσιασθεί σε Ελληνικά και Διεθνή συνέδρια με ηχηρό αντίκτυπο. Ανάμεσά τους ξεχωρίζουν η τρισδιάστατη εκτύπωση οργάνων για χρήση σε εκπαίδευση και προσομοίωση χειρουργικών επεμβάσεων, η χρήση επαυξημένης πραγματικότητας για την εκπαίδευση των συναδέλφων, η χρήση τεχνολογιών μεικτής πραγματικότητας, η χρήση του συστήματος LIDAR (Light Detection and Ranging 3D photography) στην εκτίμηση ηπατικών μοσχευμάτων, η χρήση βιοαισθητήρων και τεχνητής νοημοσύνης στην υποστήριξη της χειρουργικής διαδικασίας και εκπαίδευσης, η εφαρμογή βιοδεικτών για την εκτίμηση και λειτουργία νεφρικών και ηπατικών μοσχευμάτων και η χρήση της τεχνητής νοημοσύνης στη μεταφραστική έρευνα και ανάλυση καρκίνων του ήπατος.
Ιδιαιτέρως σημαντικές είναι η συνεργασία του ΚΕΚΜΣΟ με την Ελληνική Εταιρεία Μεταμοσχεύσεων και το Πολυτεχνείο, Α.Π.Θ., καθώς και με την ομάδα του Καθηγητή κ. Βασίλειου Παπαλόη στο Imperial College, London, UK, για το πρωτόκολλο Ενισχυμένης-Ταχείας Ανάρρωσης μετά από Εγχείρηση (Enhanced Recovery After Surgery – ERAS) στη μεταμόσχευση, καθώς και για την «Πράσινη Μεταμόσχευση» (Green Transplant). Το τελευταίο αποτελεί μία σημαντική καινοτομία, καθώς στόχος είναι η ανάδειξη και βελτίωση του περιβαλλοντικού αποτυπώματος της διαδικασίας της μεταμόσχευσης, και το οποίο θα αποτελέσει πρότυπο για πολλές χειρουργικές πράξεις.
Σε ότι αφορά το στρατηγικό μέλλον της Χειρουργικής Κλινικής Μεταμοσχεύσεων, θα πρέπει να αναγνωρίσουμε ότι είμαστε σε μία εποχή πολλαπλών ζυμώσεων στο χώρο της Μεταμόσχευσης στην Ελλάδα με τον νέο Νόμο στα πλαίσια του Εθνικού Σχεδίου για την Οργάνωση της Μεταμόσχευσης στην Ελλάδα, με βάση τις προτάσεις του Καθηγητή Βασίλειου Παπαλόη και του Καθηγητή Ηλία Μόσιαλου από το Imperial College στο Λονδίνο. Ο Καθηγητής Βασίλης Παπαλόης αποτελεί στενό συνεργάτη της Κλινικής μας και έχει ενεργό ρόλο στην προώθηση ερευνητικών και εκπαιδευτικών συνεργασιών. Κυρίως, όμως η δημιουργία του ΚΕΚΜΣΟ και ειδικά στο πλαίσιο και μέσα στη λειτουργία της ΕΜΒΙΕΕ, έχει οδηγήσει σε μία πανελλήνια πρωτοτυπία στο χώρο της μεταμόσχευσης, καθώς και σε δυνατά θεμέλια για να πρωταγωνιστήσει τόσο η Χειρουργική Κλινική Μεταμοσχεύσεων, αλλά και η ΕΜΒΙΕΕ και η Ιατρική, ΑΠΘ στον Ελλαδικό και Διεθνή χώρο.
Ο Βασίλειος Παπαλόης, Καθηγητής Χειρουργικής Μεταμόσχευσης στο Imperial College, London, UK
Ο Γεώργιος Τσουλφάς, Καθηγητής Χειρουργικής Μεταμοσχεύσεων, Χειρουργική Κλινική Μεταμοσχεύσεων, Κέντρο Έρευνας και Καινοτομίας στη Μεταμόσχευση Συμπαγών Οργάνων, Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης
Ο Απόστολος Ε. Παπαλόης, PhD Πρόεδρος Επιστημονικής Επιτροπής ΕΜΒΙΕΕ Ιατρικού Τμήματος Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης
Η αόρατη νόσος από την οποία πάσχουν 200.000 Έλληνες χωρίς να το γνωρίζουν
Νέες διεθνείς μελέτες του ΑΠΘ πάνε μπροστά τις έρευνες για τον κορωνοϊό
Επίτιμος διδάκτορας της Ιατρικής Σχολής του ΑΠΘ ο Ηλίας Μόσιαλος
