Οδηγίες για πρόληψη του πυρετού Oropouche σε όσους ταξιδεύουν στην Κούβα, απευθύνει ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Ελέγχου Νοσημάτων (ECDC), έπειτα από επιβεβαιωμένα κρούσματα σε Ιταλούς και Ισπανούς ταξιδιώτες που επέστρεψαν στις χώρες τους από ταξίδι στην Κούβα.
Όπως αναφέρεται στην εβδομαδιαία έκθεση του ECDC, για το διάστημα 6-12 Ιουλίου 2024, οι αρχές της Ιταλίας έχουν αναφέρει τρία επιβεβαιωμένα κρούσματα της νόσου του ιού Oropouche σε ταξιδιώτες που επέστρεφαν από Κούβα.
Επιπλέον, η Ισπανία ανέφερε τρία επιβεβαιωμένα κρούσματα που εισήχθησαν από την Κούβα.
Ωστόσο, ο κίνδυνος μόλυνσης για τους ευρωπαίους πολίτες που ταξιδεύουν στην Κούβα ή στην Αμερική είναι χαμηλός, σύμφωνα με το ECDC υπό την προϋπόθεση ότι ακολουθούν τις οδηγίες των αρχών δημόσιας υγείας σχετικά με τη χρήση μέτρων ατομικής προστασίας από τα τσιμπήματα μυγών και κουνουπιών.
Η πιθανότητα δευτερογενούς μετάδοσης του ιού Oropouche εντός της ηπειρωτικής Ευρώπης θεωρείται πολύ χαμηλή λόγω της απουσίας γνωστών ικανών φορέων που απαντώνται συνήθως στην Αμερική.
Τι είναι ο πυρετός Oropouche
Ο πυρετός Oropouche, μια ασθένεια που προκαλείται από τον ιό Oropouche, μεταδίδεται κυρίως μέσω τσιμπήματος μολυσμένων εντόμων, όπως τα κουνούπια.
Ο ιός Oropouche (OROV) εντοπίστηκε για πρώτη φορά στο Τρινιντάντ και Τομπάγκο, αλλά σήμερα εξαπλώνεται σε όλη την Κεντρική και Νότια Αμερική. Τα κρούσματα είναι συχνά κατά την περίοδο των βροχών, όταν αυξάνονται οι πληθυσμοί των φορέων. Ο ιός μεταδίδεται στον άνθρωπο από τσιμπήματα σκνιπών και κουνουπιών.
Η νόσος του ιού Oropouche είναι μια ζωονοσογόνος νόσος. Κρούσματα της νόσου του ιού Oropouche έχουν αναφερθεί σε ανθρώπους σε διάφορες χώρες της Νότιας Αμερικής (π.χ. Βραζιλία, Περού, Αργεντινή, Βολιβία, Κολομβία) και στην Καραϊβική (π.χ. Παναμάς, Τρινιντάντ και Τομπάγκο). Ο κύριος φορέας του ιού είναι η σκνίπα Culicoides paraensis, που είναι ευρέως διαδεδομένη στην Αμερική, αλλά απουσιάζει από την Ευρώπη. Άλλοι γνωστοί φορείς του OROV είναι τα κουνούπια Culex quinquefasciatus, Coquillettidia venezuelensis, Mansonia venezuelensis και Aedes serratus. Ως φυσικοί ξενιστές θεωρούνται τα άγρια πτηνά και τα θηλαστικά.
Τα συμπτώματα
Στον άνθρωπο, η νόσος μπορεί να εκδηλωθεί ως οξεία εμπύρετη νόσος (με πονοκέφαλο, ναυτία, εμετό, μυϊκούς και αρθρικούς πόνους), ενίοτε με πιο σοβαρά συμπτώματα (π.χ. αιμορραγίες και μηνιγγίτιδα). Δεν έχει διαπιστωθεί άμεση μετάδοση του ιού από άνθρωπο σε άνθρωπο.
Στην περίπτωση των τουριστών από την Ιταλία και την Ισπανία εμφάνισαν συμπτώματα όπως υψηλό πυρετό, πονοκέφαλο, μυαλγίες και εξανθήματα λίγες μέρες μετά την επιστροφή τους από την Κούβα. Οι υγειονομικές αρχές στην Ιταλία και την Ισπανία έλαβαν άμεσα μέτρα για την επιβεβαίωση των κρουσμάτων και την παροχή κατάλληλης φροντίδας στους ασθενείς.
Στενή παρακολούθηση
Σύμφωνα με τον ECDC σε περίπτωση εισαγωγής ενός κρούσματος, η πιθανότητα παρατήρησης δευτερογενούς μετάδοσης εντός της ηπειρωτικής Ευρώπης θεωρείται πολύ χαμηλή, καθώς τα έντομα – φορείς που περιγράφονται στην Αμερική απουσιάζουν στην ηπειρωτική Ευρώπη. Ωστόσο, δεν υπάρχουν ενδείξεις ότι τα ευρωπαϊκά είδη σκνιπών ή κουνουπιών δεν μπορούν να μεταδώσουν τον ιό. Μέχρι σήμερα, η νόσος περιορίζεται στην αμερικανική ήπειρο και δεν έχουν αναφερθεί ποτέ κρούσματα της νόσου του ιού Oropouche στην ηπειρωτική Ευρώπη. Ωστόσο, μπορούν να αναμένονται εισαγόμενα κρούσματα σε ταξιδιώτες που επισκέπτονται περιοχές με συνεχιζόμενες εστίες.
Το ECDC παρακολουθεί στενά την κατάσταση και έχει εκδώσει προειδοποιήσεις για όσους σχεδιάζουν να ταξιδέψουν στην Κούβα, υπογραμμίζοντας τη σημασία της προστασίας από τσιμπήματα εντόμων, όπως η χρήση εντομοαπωθητικών και κατάλληλης ένδυσης. Επίσης, το ECDC συνεργάζεται με τις υγειονομικές αρχές στην Κούβα για την παρακολούθηση και τον έλεγχο της εξάπλωσης του ιού Oropouche στη χώρα.
Αυτά τα περιστατικά τονίζουν την ανάγκη για συνεχή επαγρύπνηση και λήψη προληπτικών μέτρων κατά των νόσων που μεταδίδονται μέσω εντόμων, ειδικά σε περιοχές με υψηλή ενδημικότητα. Οι ταξιδιώτες θα πρέπει να ενημερώνονται για τους κινδύνους και να λαμβάνουν μέτρα για την προστασία της υγείας τους κατά την διάρκεια και μετά το ταξίδι τους.
Πόσοι Έλληνες ταξιδεύουν στην Κούβα
Περί τους 1000 έως 5000 Έλληνες τουρίστες υποδέχεται ετησίως η Κούβα κυρίως κατά τον Αύγουστο, σύμφωνα με τα στοιχεία της Διεθνούς Ένωσης Αεροπορικών Ταξιδιών (ΙΑΤΑ, 2024),
Με βάση τα στοιχεία της ΙΑΤΑ, ο μέσος αριθμός επιβατών πτήσεων που φθάνουν από την Κούβα σε χώρες της Ευρώπης ήταν 39.000/μήνα κατά τους πρώτους τέσσερις μήνες του 2024.
Κατά τη διάρκεια των δύο τελευταίων ετών, ο μήνας με τον υψηλότερο αριθμό αφικνούμενων επιβατών από την Κούβα είναι ο Αύγουστος, με περίπου 49.000 επιβάτες.
Από τον Ιανουάριο έως τον Απρίλιο του 2024, ο κατά προσέγγιση αριθμός των ταξιδιωτών από την Κούβα προς διάφορες χώρες της Ευρώπης ήταν ο εξής:
– Ισπανία: 50.000 – 60.000
– Γερμανία, Γαλλία: 20.000- 30.000
– Ιταλία: 10.000 – 20.000
– Τσεχία, Πολωνία: 5.000 έως 10.000
– Πορτογαλία, Βέλγιο, Αυστρία, Ουγγαρία, Κάτω Χώρες, Ελλάδα: 1000 – 5.000
– Σουηδία, Δανία, Ιρλανδία, Ρουμανία, Σλοβακία, Νορβηγία, Βουλγαρία, Φινλανδία, Κύπρος, Λετονία, Κροατία, Ισλανδία, Σλοβενία, Λιθουανία, Λουξεμβούργο, Εσθονία, Μάλτα: λιγότερο από 1 000.
ΕΟΔΥ: Προσοχή στα κουνούπια και τον ιό του Δυτικού Νείλου – Τα μέτρα προφύλαξης
Ιός του Δυτικού Νείλου: Πρώιμη επέλαση – Δύο ανήλικοι τα πρώτα κρούσματα