Η Gen Z φέρνει αλλαγές στον κόσμο της εργασίας, υιοθετώντας ηθικές και περιβαλλοντικές αξίες, αξιοποιώντας τις νέες τεχνολογίες και θέτοντας νέα πρότυπα για το “business as usual”.
Αποτελέσματα έρευνας της Deloitte, που παρουσιάστηκαν στο πλαίσιο του Gen Z Summit, μιας πρωτοβουλίας του «Young leaders Circle» του Οικονομικού Φόρουμ των Δελφών, σε συνεργασία με τη ΜΚΟ WeFor, δείχνει ότι οι Zoomers διατυπώνουν υψηλές απαιτήσεις από τους εργοδότες και τις επιχειρήσεις γενικότερα και έχουν διαδραματίσει καθοριστικό ρόλο στην επέκταση των προσδοκιών που τίθενται στους εργοδότες την τελευταία δεκαετία.
Είναι χαρακτηριστικό ότι περίπου 6 στους 10 θεωρούν ότι έχουν τη δυνατότητα να προωθήσουν την αλλαγή στους οργανισμούς που εργάζονται. Στην Ελλάδα, σχεδόν ένας στους δύο (45%) δηλώνουν ότι οι ίδιοι και οι συνάδελφοί τους ασκούν πίεση στους εργοδότες τους να αναλάβουν δράση για την κλιματική αλλαγή, ενώ ένας στους τέσσερις έχει κάνει έρευνα σχετικά με τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις και τις πολιτικές του οργανισμού προτού ξεκινήσει να εργάζεται εκεί. Μάλιστα το 21% των Ελλήνων Gen Z έχουν ήδη αλλάξει δουλειά ή κλάδο λόγω περιβαλλοντικών ανησυχιών, ωστόσο το 59% συμφωνούν ότι οι εργοδότες τους κάνουν προσπάθειες για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής.
Εκτός, όμως, των περιβαλλοντικών ανησυχιών, η ίδια έρευνα δείχνει ότι τους Zoomers τους απασχολεί ιδιαίτερα και η τεχνολογική έκρηξη των τελευταίων ετών, με το 60% των Ελλήνων Gen Z να πιστεύει ότι η GenAI θα δημιουργήσει συνθήκες που θα καταστήσουν αναγκαία την επανεκπαίδευση και θα επηρεάσουν τις αποφάσεις για τη σταδιοδρομία τους. Ένας στους πέντε νέους στην Ελλάδα δηλώνει συχνός χρήστης της GenAI στην εργασία και θεωρεί ότι πρέπει να αναζητήσει λιγότερο ευάλωτες στην αυτοματοποίηση θέσεις εργασίας.
Τα παραπάνω, μαζί με μία μετατόπιση προς μία πιο υγιή σχέση και ισορροπία μεταξύ εργασίας και προσωπικής ζωής, έχουν οδηγήσει σε σημαντικές διαφοροποιήσεις νοοτροπίας σε σχέση με τις προηγούμενες γενιές. Οι Zoomers απομακρύνονται από την τριτοβάθμια εκπαίδευση (το 33% των Ελλήνων Gen Z δεν επιδιώκει την τριτοβάθμια εκπαίδευση και το 35% αναζητά καριέρες που δεν την απαιτούν) και στρέφονται σε πιο ευέλικτες μορφές εργασίας. Είναι χαρακτηριστικό ότι το 44% λέει ότι οι εργαζόμενοι με μερική απασχόληση θα πρέπει να έχουν ανάλογες ευκαιρίες επαγγελματικής εξέλιξης με τους εργαζόμενους με πλήρη απασχόληση και ζητά τη δημιουργία περισσότερων θέσεων εργασίας μερικής απασχόλησης, ενώ το 37% αναφέρει ότι θα πρέπει να εφαρμοστούν μειωμένες εβδομάδες εργασίας.
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχει το γεγονός ότι οι Zoomers φέρνουν και μία ακόμα ποιοτική διαφορά στον εργασιακό χώρο: Μιλούν ανοιχτά για θέματα ψυχικής υγείας, σπάζοντας τα ταμπού εκείνων που είχαν προηγηθεί. Μάλιστα, πάνω από το 60% των Gen Z συμφωνούν ότι οι εργοδότες τους λαμβάνουν σοβαρά υπόψη την ψυχική υγεία των εργαζομένων τους και αισθάνονται άνετα να μιλήσουν ανοιχτά με τους διευθυντές τους για τις προκλήσεις ψυχικής υγείας. Εντούτοις, στην Ελλάδα τα πράγματα παραμένουν στο συγκεκριμένο ζήτημα ένα βήμα πίσω: Το 37% των Ελλήνων της Gen Z σε σύγκριση με το 26% παγκοσμίως, λένε ότι οι ανώτεροι τους δεν μιλούν για την προτεραιότητα της ψυχικής υγείας στους οργανισμούς τους.
Οι ποιοτικές αυτές αλλαγές στον τρόπο σκέψης των νέων αποτυπώνονται, σύμφωνα με τον κ. Νίκο Παυλάκο, CEO & συνιδρυτή της Orientum, στον τρόπο που επιλέγουν επαγγελματικό προσανατολισμό. Συγκεντρώνοντας δεδομένα για τη δεκαετία 2012-2021, φαίνεται πως οι νέοι θέλουν ως πρώτες επιλογές καριέρας την επιχειρηματικότητα, τη συμβουλευτική και ψυχολογία, τη διοίκηση, τη φιλανθρωπία, τον εθελοντισμό και τον αθλητισμό. Αφήνουν, δε, στις τελευταίες θέσεις τομείς όπως εκείνοι των κατασκευών, των logistics ή της ναυτιλίας που κατατάσσονται σε εκείνους που έχουν ανάπτυξη στη χώρα μας. «Οι νέοι σήμερα επιλέγουν εκείνοι τους εργοδότες τους παρά το αντίστροφο» σημειώνει ο Αργύρης Τζικόπουλος, CEO της Junior Achievement Ελλάδος. Τονίζει, δε, πως πρόκειται για μία γενιά με ανεπτυγμένο ένστικτο και ενημέρωση, που επιλέγει επαγγέλματα με διάρκεια, συνυπολογίζοντας τις αλλαγές που μπορεί να φέρει η Τεχνητή Νοημοσύνη στην αγορά τα επόμενα χρόνια.
Εξηγώντας τις αλλαγές αυτές η Υφυπουργός Παιδείας, Θρησκευμάτων και Αθλητισμού κ. Ιωάννα Λυτρίβη θεωρεί πως το ζήτημα της ταχύτητας στις αλλαγές και κυρίως στην αγορά εργασίας και τους εργασιακούς χώρους είναι εκείνο που διαφοροποιεί τη GenZ από τις προηγούμενες. «Αυτό που πρέπει να δώσουμε σε αυτά τα παιδιά, εκτός των δεξιοτήτων και γνώσεων, είναι δεξιότητες ζωής, όπως η προσαρμοστικότητα και η ευελιξία», σημειώνει, τονίζοντας πως πλέον οι νέοι βλέπουν όλο και περισσότερο ως πιο ελκυστικές επιλογές που δεν περνούν απαραίτητα μέσα από το Πανεπιστήμιο. «Οφείλουμε ως Πολιτεία – και είναι η δική μας ευθύνη – να δείξουμε τις διαφορετικές επιλογές και ειδικά σε περίοδο πολυκρίσεων και μόνιμων κρίσεων», σημειώνει, τονίζοντας πως η αγορά εργασίας αναζητά απόφοιτους και του «άλλου δρόμου».
Για τον Κωνσταντίνο Κίντζιο, Deputy Director της ReGeneration οι νέοι έρχονται με την ορμή μίας εποχής που κινείται ταχύτατα σε μία σε μια αγορά εργασίας που διατηρεί πιο παλιούς ρυθμούς. «Μεγάλωσαν με δεδομένη τη στιγμιαία απόλαυση και ικανοποίηση, με το πάτημα ενός κουμπιού έχουν ό,τι θέλουν. Και απαιτούν αυτή την ταχύτητα και από την αγορά εργασίας και τις άλλες γενιές», σημειώνει, τονίζοντας πως η ανάγκη σήμερα είναι να βρεθούν αυτές οι διαφορετικές φιλοσοφίες και πρακτικές «κάπου στη μέση». «Η αγορά εργασίας για τους νέους είναι βαρετή. Δεν βαριούνται να δουλέψουν. Βαριούνται να δουλέψουν με τον τρόπο που δουλεύει η αγορά σήμερα», τονίζει και υπογραμμίζει την ανάγκη ανάπτυξης ήπιων δεξιοτήτων ήδη από το σχολείο.
«Έχουν εντελώς διαφορετικές προσδοκίες από την για αγορά εργασίας. Ζητούν πράγματα που οι μεγαλύτερες γενιές δεν είναι έτοιμες να δώσουν», επισημαίνει ο Αλέξανδρος Χριστοδουλάκης, Συν-ιδρυτής και CEO της Wealthyhood, τονίζοντας πως οι νέοι σήμερα επιλέγουν τη δουλειά τους με κριτήριο την αναγνώριση που μπορούν να πάρουν από αυτή και θέλουν να ασκούν ένα επάγγελμα που να νιώθουν ότι τους «γεμίζει». Εντοπίζει, εντούτοις, ένα μειονέκτημα που φέρει η νέα αυτή γενιά, μεγαλωμένη με τις γρήγορες ταχύτητες και την άμεση ικανοποίηση των social media: «Δεν έχει τη φιλοσοφία που θα βάλω τη δουλειά που πρέπει σήμερα για να πάρω αύριο τα αποτελέσματα. Κάτι κρίσιμο στον τομέα της επιχειρηματικότητας», λέει.
Γενιά Z: Ποια είναι η Νο1 ανησυχία που προβληματίζει τους νέους για το μέλλον
Υβριδική εργασία: Η λύση για την αντιμετώπιση του εργασιακού burn out
