Την επιτακτική ανάγκη εμβολιασμού των επίνοσων εγκύων γυναικών και ενηλίκων κατά του κοκκύτη υπενθυμίζει το Υπουργείο Υγείας, εν μέσω έξαρσης κρουσμάτων στην Ευρώπη και την Ελλάδα.
Σύμφωνα με στοιχεία του ΕΟΔΥ, το έτος 2023 δηλώθηκαν συνολικά 9 κρούσματα κοκκύτη, ενώ από τις αρχές του έτους 2024 και μέχρι τις 13/6/2024, έχουν δηλωθεί 264 κρούσματα κοκκύτη, εκ των οποίων το 58% αφορά σε παιδιά και εφήβους ηλικίας μικρότερης των 18 ετών. Ειδικότερα το 15% αφορά σε βρέφη ηλικίας έως 3 μηνών, ενώ το 42% των κρουσμάτων αφορά σε ενήλικα άτομα. Από τις αρχές του 2024 έχουν καταγραφεί και τρεις θάνατοι, δύο σε βρέφη έως δύο μηνών και ένας σε ενήλικα.
Ο κοκκύτης είναι μια ενδημική νόσος με εξάρσεις της νόσου κάθε τρία έως πέντε χρόνια, ακόμη και σε περιοχές με υψηλή εμβολιαστική κάλυψη. Τα μικρά βρέφη ηλικίας έως έξι μηνών, διατρέχουν τον μεγαλύτερο κίνδυνο σοβαρής νόσου και εμφάνισης επιπλοκών, όπως πνευμονία, άπνοια, επιληπτικές κρίσεις, εγκεφαλοπάθεια και θάνατο, με ποσοστό θνητότητας 2%.
Αξίζει να σημειωθεί ότι το 67% των θανάτων που δηλώθηκαν στο Eυρωπαϊκό Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων (ΕCDC) κατά τα έτη 2011-22, αφορούν σε βρέφη, με το 95,5% των βρεφικών θανάτων να καταγράφεται σε βρέφη ηλικίας μικρότερης των έξι μηνών.
Τους τελευταίους μήνες, αρκετές χώρες της Ευρώπης (Δανία, Βέλγιο, Κροατία, Τσεχία, Νορβηγία, Ισπανία, Σουηδία, Μαυροβούνιο, Ηνωμένο Βασίλειο, Ελβετία, Σερβία), μεταξύ των οποίων και η χώρα μας, καταγράφουν αύξηση του αριθμού των κρουσμάτων κοκκύτη σε σύγκριση με τα προηγούμενα χρόνια. Η αύξηση των δηλωθέντων κρουσμάτων κοκκύτη, πιθανώς συνδέεται με τη μη έγκαιρη ανοσοποίηση ορισμένων ηλικιακών ομάδων, καθώς και τη χαμηλότερη κυκλοφορία του παθογόνου κατά τη διάρκεια της πανδημίας Covid-19.
Σύμφωνα με τα διαθέσιμα στοιχεία από το ECDC, οι ηλικιακές ομάδες που προσβάλλονται περισσότερο είναι τα παιδιά, οι νεαροί έφηβοι, καθώς και τα βρέφη που δεν έχουν εμβολιαστεί ή δεν έχουν ολοκληρώσει τον εμβολιασμό τους. Σχεδόν το 80% των νοσηλειών με κοκκύτη αφορούν σε βρέφη ηλικίας έως έξι μηνών.
Ποιοι πρέπει να εμβολιαστούν
Σύμφωνα με όσα αναφέρει η εγκύκλιος την οποία υπογράφει η Αναπληρώτρια Υπουργός Υγείας, Ειρήνη Αγαπηδάκη, ο εμβολιασμός των επίνοσων ατόμων αποτελεί σημαντικό μέτρο στην πρόληψη της νόσου.
Με βάση τα παραπάνω, η Εθνική Επιτροπή Εμβολιασμών (ΕΕΕ) και ο Εθνικός Οργανισμός Δημόσιας Υγείας (ΕΟΔΥ), συνιστούν τον άμεσο εμβολιασμό όλων των επίνοσων ατόμων και ιδιαίτερα των εγκύων, σύμφωνα με τα ισχύοντα Εθνικά Προγράμματα Εμβολιασμών Παιδιών, Εφήβων και Ενηλίκων και την εγκύκλιο με θέμα «Εμβολιασμός έναντι του κοκκύτη-Συστάσεις της Εθνικής Επιτροπής Εμβολιασμών».
Ειδικότερα, οι έγκυες θα πρέπει να εμβολιάζονται σε κάθε κύηση με μια δόση εμβολίου TdaP (ή TdaP-IPV, επί ελλείψεως TdaP), κατά προτίμηση από την 27η έως την 36η εβδομάδα κύησης, ανεξάρτητα από το μεσοδιάστημα που μεσολάβησε από προηγούμενο εμβολιασμό με TdaP. Mε τα ίδια εμβόλια μπορούν να εμβολιαστούν και οι λεχωΐδες, που δεν εμβολιάστηκαν κατά τη διάρκεια της κύησης και τα μέλη της οικογένειας, τουλάχιστον δύο εβδομάδες πριν έρθουν σε επαφή με νεογνά και βρέφη.
Τονίζεται ότι ο εμβολιασμός των εγκύων και των μελών της οικογένειας, είναι το μοναδικό μέτρο αποτελεσματικής προστασίας των μικρών βρεφών ηλικίας έως τριών μηνών που διατρέχουν τον μεγαλύτερο κίνδυνο σοβαρής νόσου, επιπλοκών, ακόμα και θανάτου. Ο εμβολιασμός της εγκύου έχει ως αποτέλεσμα την παραγωγή μητρικών αντισωμάτων σε χρονικό διάστημα δύο εβδομάδων, τα οποία μεταφέρονται μέσω του πλακούντα στο έμβρυο και προστατεύουν το βρέφος από τη γέννησή του. Μητρικά αντισώματα έναντι του κοκκύτη μπορούν επίσης να μεταφερθούν στο βρέφος μέσω του μητρικού γάλακτος.
Επιπρόσθετα, το εμβόλιο προστατεύει την έγκυο από τη νόσηση και μειώνει την πιθανότητα μετάδοσης του κοκκύτη από τη μητέρα στο βρέφος μετά τη γέννηση. Επισημαίνεται ότι τα διαθέσιμα εμβόλια έναντι του κοκκύτη είναι ασφαλή και έχουν ενταχθεί στα προγράμματα εμβολιασμού των εγκύων πολλών Ευρωπαϊκών χωρών, μεταξύ των οποίων και στη χώρα μας.
Ιδιαίτερα σημαντικός είναι ο εμβολιασμός των επαγγελματιών υγείας με μια αναμνηστική δόση TdaP ανά δεκαετία. Ο κοκκύτης όπως είναι γνωστό, παρουσιάζει υψηλή μεταδοτικότητα και καταγράφονται συρροές κρουσμάτων σε επαγγελματίες υγείας σε χώρους παροχής φροντίδας υγείας. H πρόληψη της διασποράς του κοκκύτη στους χώρους αυτούς με τον έγκαιρο εμβολιασμό των επαγγελματιών υγείας, είναι κρίσιμης σημασίας για την προστασία των ευάλωτων ατόμων με αυξημένο κίνδυνο σοβαρής νόσου και επιπλοκών.
Δωρεάν χορήγηση τριών εμβολίων εξετάζει η Εθνική Επιτροπή Εμβολιασμών – Ποιους αφορούν
Τσιόδρας: Κρούει τον κώδωνα του κινδύνου για ιλαρά, κοκκύτη, μηνιγγίτιδα
ΕΟΔΥ – Ιλαρά: Οδηγίες για όσους ταξιδεύουν σε χώρες με έξαρση
