Ο αριθμός των κρουσμάτων του δάγκειου πυρετού που εισάγονται από ενδημικές για τον Δάγκειο πυρετό περιοχές, καθώς και ο αριθμός των τοπικών κρουσμάτων λοιμώξεων από τον ιό του Δυτικού Νείλου και του δάγκειου πυρετού εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης αυξάνεται συνεχώς, σύμφωνα με το Ευρωπαϊκό Κέντρο Πρόληψης και Ελέγχου Νοσημάτων (ECDC).
«Η Ευρώπη βλέπει ήδη πώς η κλιματική αλλαγή δημιουργεί ευνοϊκότερες συνθήκες για τα χωροκατακτητικά κουνούπια να εξαπλώνονται σε περιοχές που προηγουμένως δεν είχαν επηρεαστεί και να μολύνουν περισσότερους ανθρώπους με ασθένειες όπως ο δάγκειος πυρετός. Τα αυξημένα διεθνή ταξίδια από χώρες που ενδημούν στον δάγκειο πυρετό θα αυξήσουν επίσης τον κίνδυνο εισαγόμενων κρουσμάτων, και αναπόφευκτα και τον κίνδυνο τοπικών κρουσμάτων», σημειώνει η Andrea Ammon, διευθύντρια του ECDC.
«Τα μέτρα ατομικής προστασίας σε συνδυασμό με μέτρα ελέγχου των φορέων, η έγκαιρη ανίχνευση των κρουσμάτων, η έγκαιρη επιτήρηση, η περαιτέρω έρευνα και οι δραστηριότητες ευαισθητοποίησης είναι υψίστης σημασίας στις περιοχές της Ευρώπης που διατρέχουν τον μεγαλύτερο κίνδυνο», προσθέτει.
Σύμφωνα με τα στοιχεία του ECDC που παρουσιάζει σε σημερινή έκθεσή του, το 2023, αναφέρθηκαν 130 εγχώρια κρούσματα δάγκειου πυρετού στην Ευρωπαϊκή Ένωση/Ευρωπαϊκό Οικονομικό Χώρο (ΕΕ/ΕΟΧ), ενώ το 2022 αναφέρθηκαν 71 κρούσματα. Πρόκειται για σημαντική αύξηση σε σύγκριση με τη δεκαετή περίοδο 2010-2021, όταν ο συνολικός αριθμός των εγχώριων κρουσμάτων ήταν 73 για ολόκληρη την περίοδο.
Τα εισαγόμενα κρούσματα βρίσκονται επίσης σε άνοδο, με 1.572 αναφερόμενα κρούσματα το 2022 και πάνω από 4.900 κρούσματα το 2023. Πρόκειται για τον υψηλότερο αριθμό εισαγόμενων κρουσμάτων δάγκειου πυρετού που έχει αναφερθεί από την έναρξη της επιτήρησης σε επίπεδο ΕΕ το 2008. Κατά τους πρώτους μήνες του 2024, αρκετές χώρες ανέφεραν σημαντική αύξηση του αριθμού των εισαγόμενων κρουσμάτων δάγκειου πυρετού, γεγονός που θα μπορούσε να υποδηλώνει ότι οι αριθμοί το 2024 ενδέχεται να γίνουν ακόμη υψηλότεροι.
Λοιμώξεις από τον Ιό του Δυτικού Νείλου
Όσον αφορά στον ιό του Δυτικού Νείλου, το 2023, οι χώρες της ΕΕ/ΕΟΧ ανέφεραν 713 τοπικά αποκτηθέντα κρούσματα στον άνθρωπο σε 123 διαφορετικές περιοχές εννέα χωρών της ΕΕ. Είκοσι δύο από αυτές τις περιοχές αναφέρθηκαν ως τόποι μόλυνσης για πρώτη φορά το 2023. Αναφέρθηκαν, επίσης, 67 θάνατοι. Ο αναφερόμενος αριθμός κρουσμάτων είναι χαμηλότερος συγκριτικά με εκείνον του 2022, με 1.133 ανθρώπινα κρούσματα, αλλά ο αριθμός των προσβεβλημένων περιοχών είναι ο υψηλότερος από την κορύφωση του 2018, γεγονός που υποδηλώνει ευρεία γεωγραφική κυκλοφορία του ιού.
Το κουνούπι Aedes albopictus, γνωστό για τη μετάδοση των ιών του δάγκειου πυρετού, του chikungunya και του Zika, εξαπλώνεται βορειότερα, ανατολικότερα και δυτικότερα στην Ευρώπη και πλέον έχει αυτοσυντηρούμενους πληθυσμούς σε 13 χώρες της ΕΕ/ΕΟΧ. Επιπλέον, το Aedes aegypti, φορέας των ιών του κίτρινου πυρετού, του δάγκειου πυρετού, του chikungunya και του Zika, εγκαταστάθηκε πρόσφατα στην Κύπρο. «Το ενδεχόμενο εγκατάστασής του σε άλλα μέρη της Ευρώπης είναι ανησυχητικό λόγω της σημαντικής ικανότητάς του να μεταδίδει παθογόνους παράγοντες και της προτίμησής του να τσιμπάει ανθρώπους. Το κουνούπι Culex pipiens, υπεύθυνο για τη διάδοση του ιού του Δυτικού Νείλου, είναι ενδημικό της Ευρώπης και υπάρχει σε όλη την ΕΕ/ΕΟΧ», σημειώνει το ECDC.
Το Ευρωπαϊκό Κέντρο τονίζει πως η κλιματική αλλαγή θα επηρεάσει σε μεγάλο βαθμό την εξάπλωση των ασθενειών που μεταδίδονται από κουνούπια στην Ευρώπη, για παράδειγμα, μέσω της δημιουργίας περιβαλλοντικών συνθηκών ευνοϊκών για την εγκατάσταση και την ανάπτυξη πληθυσμών κουνουπιών. Εφέτος, στη Σεβίλλη της Ισπανίας αναφέρθηκε ένα επιβεβαιωμένο τοπικό κρούσμα λοίμωξης από τον ιό του Δυτικού Νείλου με έναρξη συμπτωμάτων στις αρχές Μαρτίου. Αν και πρόκειται για μεμονωμένο κρούσμα, υπογραμμίζει ότι η μετάδοση του ιού του Δυτικού Νείλου μπορεί να συμβεί πολύ νωρίς μέσα στο έτος, πιθανώς λόγω των κατάλληλων κλιματικών συνθηκών.
Η καθιέρωση συντονισμένων μέτρων ελέγχου των διαβιβαστών αποτελεί βασικό στοιχείο για την καταπολέμηση των ασθενειών που μεταδίδονται από κουνούπια και θα χρειαστεί περαιτέρω έρευνα για την ανάπτυξη αποτελεσματικών αλλά φιλικών προς το περιβάλλον εργαλείων για τη διαχείριση των πληθυσμών των κουνουπιών.
Παράλληλα, σύμφωνα με το ECDC, θα πρέπει να διαφημιστούν στον πληθυσμό απλά μέτρα, όπως η απομάκρυνση του στάσιμου νερού σε κήπους ή μπαλκόνια όπου αναπαράγονται τα κουνούπια. Τα μέτρα ατομικής προστασίας για τη μείωση του κινδύνου τσιμπήματος κουνουπιών περιλαμβάνουν τη χρήση ρούχων που καλύπτουν το μεγαλύτερο μέρος του σώματος, τη χρήση αντικουνουπικών, τη χρήση κουνουπιέρας ή σίτες παραθύρων/πορτών και τον ύπνο ή την ανάπαυση σε κλιματιζόμενους χώρους. Για την ευρεία εφαρμογή αυτών των μέτρων είναι απαραίτητη η διεξαγωγή αποτελεσματικών εκστρατειών ευαισθητοποίησης του κοινού.
ΕΟΔΥ: Προσοχή στα κουνούπια και τον ιό του Δυτικού Νείλου – Τα μέτρα προφύλαξης
